Biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến nhiệt độ như thế nào?

Khi việc tiếp tục đốt nhiên liệu hóa thạch thải ra nhiều khí thải carbon hơn vào khí quyển, không khí có thể giữ nhiều nhiệt hơn từ Mặt trời, khiến nhiệt độ trung bình toàn cầu tăng lên theo thời gian. 

Hiện tại, nhiệt độ trung bình toàn cầu đã tăng gần 1,3 độ C kể từ khi bắt đầu cuộc Cách mạng Công nghiệp lần thứ nhất, khi các nước phương Tây bắt đầu đốt than và các nhiên liệu hóa thạch khác.

Điều đó nghĩa là biến đổi khí hậu đã làm cho tất cả các đợt nắng nóng trở nên nóng hơn so với trước đây. Nhìn chung, chúng cũng đang trở nên thường xuyên hơn và nguy hiểm hơn.

Nhà khoa học khí hậu Daniel Swain của Đại học California tại Los Angeles (UCLA) cho biết hồi đầu tháng này rằng bất kỳ đợt nắng nóng đáng kể nào đều "có khả năng xảy ra cao hơn và ấm hơn nhiều so với những gì nó có thể xảy ra do biến đổi khí hậu gây ra bởi con người".

Mức độ ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến nắng nóng

Để tìm hiểu chính xác mức độ ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến một đợt nắng nóng cụ thể, các nhà khoa học đã tiến hành hàng trăm nghiên cứu trong thập kỷ qua bằng cách chạy mô phỏng trên máy tính để so sánh các hệ thống thời tiết ngày nay với cách chúng hoạt động nếu con người không thay đổi thành phần hóa học của khí quyển trong thế kỷ qua.

Ví dụ, các nhà khoa học của World Weather Attribution đã xác định rằng đợt nắng nóng nguy hiểm trên khắp Nam Á vào tháng 4 có khả năng xảy ra cao gấp 45 lần do biến đổi khí hậu. Trong đợt nắng nóng đó, nhiệt kế ở thành phố Kolkata phía đông bắc Ấn Độ đạt tới 46 độ C, cao hơn 10 độ so với mức trung bình theo mùa.

Ngoài biến đổi khí hậu, còn có những yếu tố và điều kiện khác có thể ảnh hưởng đến các đợt nắng nóng. Các hiện tượng khí hậu như El Nino hay La Nina có thể có tác động lớn, cùng với các mô hình hoàn lưu trong khu vực. 

Lớp phủ mặt đất cũng có thể đóng một vai trò nào đó, khi các bề mặt tối và môi trường xây dựng có xu hướng nóng hơn các bề mặt trắng phản chiếu hoặc các hệ thống tự nhiên như rừng hoặc vùng đất ngập nước.

Điều gì sẽ xảy ra trong tương lai?

Ngay cả khi dừng lại việc thải thêm carbon vào khí quyển ngay hôm nay, thế giới đã phát thải đủ để đảm bảo rằng biến đổi khí hậu sẽ tiếp tục đẩy nhiệt độ lên cao trong nhiều thập kỷ. 

Theo các nhà khoa học, thế giới phải cắt giảm một nửa lượng phát thải ròng so với mức năm 1995 vào năm 2030, và xuống mức 0 vào năm 2050, để có cơ hội duy trì mức tăng nhiệt độ trung bình toàn cầu ở mức khoảng 1,5 độ C so với mức trung bình thời tiền công nghiệp.

Lượng khí thải toàn cầu đã tăng lên kể từ năm 1995. Thế giới hiện đang trên đà đạt tới 2,7 C vào năm 2100, vượt qua ngưỡng 1,5 C mà các nhà khoa học dự đoán sẽ có những tác động khí hậu thảm khốc và không thể đảo ngược.

Bà Christiana Figueres, cựu Giám đốc cơ quan khí hậu của Liên hợp quốc, cho biết toàn thế giới đang phải gánh chịu những đợt nắng nóng chưa từng có, phản ánh thực tế là thế giới vẫn chưa giải quyết được tình trạng tồi tệ nhất của biến đổi khí hậu.

Ngọc Ánh (theo Reuters)