Trước vấn đề nhiều cử tri bày tỏ quan tâm, lo lắng đối với tình trạng chất ma túy tràn vào học đường thông qua thuốc lá điện tử, cũng như những nguy hại do loại thuốc lá thế hệ mới này gây ra, các Đại biểu Quốc hội đề nghị cần phải có thái độ quyết liệt và có quy định cấm sử dụng cũng như cấm buôn bán thuốc lá điện tử.

Cử tri lo lắng tình trạng chất ma túy tràn vào học đường qua thuốc lá điện tử

Vừa qua, trong quá trình tiếp xúc cử tri sau Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV và báo cáo công tác dân nguyện của Quốc hội tháng 5 và tháng 6/2023, nhiều cử tri bày tỏ quan tâm, lo lắng trước tình trạng chất ma túy tràn vào học đường qua thuốc lá điện tử.

Tại phiên họp thứ 24 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga khẳng định, đây là vấn đề nghiêm trọng. Theo bà Lê Thị Nga, thuốc lá điện tử có tỉ lệ trá hình của ma tuý rất lớn và đang sử dụng khá phổ biến trong bộ phận thanh, thiếu niên. Do đó, đề nghị Chính phủ cần có thái độ quyết liệt và phải có quy định để cấm sử dụng thuốc lá điện tử cũng như cấm buôn bán thuốc lá điện tử.

Trong trong trung tuần tháng 7/2023, Bộ Công an phát đi cảnh báo về tình trạng tội phạm ma túy sử dụng các phương thức tinh vi để vận chuyển, mua bán. Một trong những thủ đoạn đáng lưu ý đó là các đối tượng chế biến, sản xuất những loại ma túy mới, chưa có trong danh mục cấm pha, trộn trong dung dịch thuốc lá điện tử (thành phần thuốc lá điện tử có chứa nicotine - một chất gây nghiện, có thể tác động xấu đến phát triển não bộ và sự phát triển của trẻ; trường hợp nặng có thể gây nhịp tim chậm, tụt huyết áp, rối loạn nhịp tim, sốc, hôn mê, thậm chí tử vong). Chúng tìm mọi cách đưa thuốc lá điện tử vào khu vực trường học nhằm lôi kéo, dụ dỗ học sinh, sinh viên sử dụng…

Bày tỏ quan điểm về vấn đề thuốc lá điện tử, Đại biểu Quốc hội Thái Thị An Chung (Ủy viên Ủy ban Khoa học, Công Nghệ và Môi trường của Quốc hội) cho rằng, cần sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá năm 2012 hoặc có một văn bản quy phạm pháp luật khác, để chấm dứt ngay việc mua bán, lưu thông, sử dụng thuốc lá điện tử tại Việt Nam. Vấn đề này để kiểm soát và hạn chế việc sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá thế hệ mới.

Theo bà Thái Thị An Chung, hiện nay, học sinh sử dụng thuốc lá điện tử đang là một vấn đề đáng báo động. Thuốc lá điện tử được mua, bán một cách dễ dàng, đã có nhiều học sinh bị loạn thần, ảo giác hoặc suy hô hấp, thậm chí thiếu chút nữa là tử vong khi hút thuốc lá điện tử. Đây là thực trạng mà các thầy cô giáo, các bậc phụ huynh và cử tri hết sức quan tâm, lo lắng.

Đại biểu Quốc hội Thái Thị An Chung phân tích: Qua nghiên cứu và phân tích, các nhà khoa học đã khẳng định rằng, thuốc lá điện tử rất có hại cho sức khỏe cộng đồng. Đối với lứa tuổi học sinh, do thể chất đang phát triển nên khả năng gây hại còn nhiều hơn so với người trưởng thành. Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá năm 2012 đã có quy định nghiêm cấm người chưa đủ 18 tuổi sử dụng, mua, bán thuốc lá; nghiêm cấm bán, cung cấp thuốc lá cho người chưa đủ 18 tuổi, nghiêm cấm việc người chưa đủ 18 tuổi mua, bán thuốc lá.

Tuy nhiên, các cơ quan chức năng lại không thể xử lý hành vi này đối với thuốc lá điện tử, bởi vì tại khoản 1 Điều 2 của Luật này quy định “thuốc lá là sản phẩm được sản xuất từ toàn bộ hoặc một phần nguyên liệu thuốc lá, được chế biến dưới dạng thuốc lá điếu, xì gà, thuốc lá sợi, thuốc lào và các dạng khác”. Do đó, Đại biểu kiến nghị Quốc hội nghiên cứu và có hình thức phù hợp để sớm bổ sung thuốc lá điện tử, thuốc lá thế hệ mới vào đối tượng điều chỉnh của Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá.

Cùng quan tâm đến vấn đề này, Đại biểu Quốc hội Phạm Khánh Phong Lan (Ủy viên Ủy ban Xã hội của Quốc hội) bày tỏ: “Tôi cho rằng, trong Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá năm 2012 đã có quy định khá rõ ràng khi nêu “các dạng khác”. Như vậy, các dạng khác thì có thể là thuốc lá điện tử hoặc các loại thuốc lá thế hệ mới sau này, mà cũng gây hại cho sức khỏe cộng đồng giống như thuốc lá điếu truyền thống. Luật đã có rồi, vấn đề là chúng ta thể hiện như thế nào trong Nghị định, Thông tư. Cho nên, Chính phủ phải có quy định bổ sung trong Nghị định, Thông tư hướng dẫn để phát hiện và xử lý kịp thời đối với vấn đề thuốc lá điện tử mà dư luận đang quan tâm hiện nay, đặc biệt là trong các trường học. Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng có thể yên tâm khi tiến hành kiểm tra, phát hiện, xử lý các vi phạm”.

Ngăn chặn càng sớm càng tốt, tránh phải trả giá bằng sức khỏe của nhân dân

Trong khi đó, Đại biểu Quốc hội Tạ Văn Hạ - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội cũng bày tỏ quan điểm đồng tình với ý kiến cần phải ngăn chặn thuốc lá điện tử càng sớm càng tốt.

Theo vị Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội, việc thiết lập và thực thi chính sách cấm sử dụng thuốc lá điện tử cần được thực hiện quyết liệt trong tất cả các khu vực trường học, bao gồm cả trong và ngoài lớp học. Cần đẩy mạnh tuyên truyền, cung cấp thông tin chi tiết về chính sách này cho học sinh, giáo viên và phụ huynh, cũng như áp dụng biện pháp kỷ luật nghiêm khắc đối với những vi phạm. Cần tăng cường giám sát và tuân thủ chính sách cấm sử dụng thuốc lá điện tử trong trường học. Đảm bảo rằng các khu vực như nhà vệ sinh, khu vực học tập, khuôn viên trường và phương tiện vận chuyển học sinh đều được xem như môi trường không thuốc lá điện tử.

Đại biểu Quốc hội Tạ Văn Hạ phân tích, bên cạnh đó, nhà trường và các cơ quan chức năng cần liên lạc, hợp tác chặt chẽ với phụ huynh để tạo ra một môi trường không thuốc lá điện tử không chỉ trong trường học mà còn cả trong gia đình. Cung cấp thông tin cho phụ huynh về nguy hại của thuốc lá điện tử và hướng dẫn họ trong việc kiểm soát việc sử dụng thuốc lá điện tử của con em mình.

Ngoài ra, cần có cả chính sách hỗ trợ cho người dùng muốn từ bỏ thuốc lá điện tử như thông qua các nhóm hỗ trợ, tư vấn cá nhân hoặc cung cấp thông tin về các nguồn lực từ các tổ chức y tế địa phương. Thực hiện giám sát thường xuyên để đảm bảo việc tuân thủ chính sách cấm và nhận biết kịp thời những hành vi vi phạm. Đồng thời, thúc đẩy sự nhận thức và báo cáo về việc sử dụng thuốc lá điện tử trong trường học.

“Cần lưu ý rằng, việc ngăn chặn sử dụng thuốc lá điện tử trong trường học đòi hỏi sự kết hợp của nhiều phương pháp và sự hỗ trợ từ cả nhà trường, giáo viên, phụ huynh và cộng đồng để đạt được kết quả tốt nhất”, Đại biểu Quốc hội Tạ Văn Hạ nhấn mạnh.

Đại biểu Quốc hội, Giáo sư Y khoa Nguyễn Anh Trí cũng cho biết, ông đã từng phát biểu về vấn đề này trước nghị trường và xin nhắc lại, thuốc lá điện tử rất nguy hại, gây ra nhiều bệnh tật nguy hiểm như hô hấp, tim mạch, ung thư… làm ảnh hưởng đến tính mạng của Nhân dân. Thuốc lá điện tử đang nhắm chủ yếu đến người trẻ tuổi và lan rất nhanh, vì vậy gây hại rất nghiêm trọng cho thế hệ trẻ. Thuốc lá điện tử là điều kiện thuận lợi để cho người hút sử dụng ma túy do đó cần cấm, đừng để phải giải quyết hậu quả khi tác hại đã quá lớn.

Theo Đại biểu, các loại thuốc lá thế hệ mới như thuốc lá điện tử, nung nóng, shisha đã xuất hiện tại Việt Nam gây tác hại rất nghiêm trọng đối với sức khỏe con người, liên quan đến bệnh tật và nghiện ngập ma túy. Tuy nhiên, đến nay, hầu như chưa có động thái nào để giải quyết tác hại của các loại thuốc lá này. Trên thế giới đã có nhiều nước lên án và đề nghị cấm tuyệt đối thuốc lá điện tử.

Đại biểu đề nghị, tại Việt Nam, cũng nên có quy định cấm tuyệt đối thuốc lá điện tử, không để chậm trễ, tránh phải trả giá bằng sức khỏe của nhân dân và có thể phải tốn một khoản kinh phí khổng lồ để chấm dứt một loại hình độc hại này.

Thiên An