Mối quan hệ Trung - Mỹ được kỳ vọng ấm lên dưới thời người kế nhiệm Donald Trump dường như không thành hiện thực, khi chính quyền của Tổng thống Biden tăng gấp đôi nỗ lực gây áp lực với Bắc Kinh về mặt quân sự, kinh tế và chính trị. Vào thứ Sáu (12/3), Trung Quốc đã đả kích Mỹ về các hạn chế giấy phép công nghệ, nói rằng Mỹ đang cho thấy họ “không phải là một quốc gia đáng để được tin cậy”.

“Danh sách này cung cấp hướng dẫn có ý nghĩa sẽ đảm bảo rằng khi các mạng thế hệ tiếp theo được xây dựng trên toàn quốc, chúng không lặp lại những sai lầm trong quá khứ hoặc sử dụng thiết bị hoặc dịch vụ sẽ gây ra mối đe dọa cho an ninh quốc gia của Hoa Kỳ hoặc an ninh và an toàn của Người Mỹ”, quyền chủ tịch FCC Jessica Rosenworcel cho biết trong một tuyên bố.

Danh sách bao gồm Huawei Technologies, ZTE Corp, hai gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc đã phải đối mặt với nhiều hạn chế ở Mỹ về nhiều loại tiền kỹ thuật số, cũng như Hytera Communications Corp, Hangzhou Hikvision Digital Technology Co và Zhejiang Dahua Technology Co, ba công ty khác ít được biết đến hơn, nhưng thuộc nhóm các công ty lớn chuyên sản xuất hệ thống vô tuyến và thiết bị giám sát video.

Việc chỉ định được đưa ra hôm thứ Sáu (12/3) trên cơ sở luật bảo mật năm 2019 có vẻ ngoài nhằm mục đích bảo vệ tính toàn vẹn của các mạng truyền thông Hoa Kỳ, khi Huawei, ZTE và Hikvision bị đưa vào danh sách đen cùng năm, hạn chế khả năng kinh doanh của các công ty công nghệ Hoa Kỳ với họ. Các quy định theo luật riêng năm 2020 đã cấm các cơ quan chính phủ Hoa Kỳ mua thiết bị hoặc dịch vụ từ các công ty nói trên.

Các quan chức và nhà lập pháp từ cả hai đảng lớn của Hoa Kỳ đã nhiều lần cáo buộc Trung Quốc sử dụng phần cứng và phần mềm công nghệ của họ để theo dõi hoặc xâm phạm an ninh thông tin của người Mỹ, bao gồm cả việc đóng gói các con chip hoặc dòng mã ẩn vào các sản phẩm do Trung Quốc sản xuất.

Các quan chức và công ty Trung Quốc đã lên tiếng bác bỏ những cáo buộc này, liên tục thúc giục phía Hoa Kỳ cung cấp bằng chứng và buộc tội Washington cố gắng sử dụng “mối lo ngại về an ninh quốc gia” như một cái cớ để tham gia vào các cuộc cạnh tranh không lành mạnh nhằm ép các công ty Trung Quốc ra khỏi thị trường.

Cùng với các hạn chế ở Mỹ, Washington cũng tích cực vận động các đồng minh tránh mua công nghệ của Trung Quốc cho cơ sở hạ tầng viễn thông 5G và đe dọa các công ty châu Âu sẽ bị phạt vì làm ăn với Trung Quốc, trái với luật pháp Mỹ.

Phản ứng từ Trung Quốc

Công ty Hikvision đã lên tiếng sau quyết định hôm thứ Sáu của FCC khi một phát ngôn viên nói rằng công ty "không thuộc danh sách cho các mạng thế hệ tiếp theo" và lưu ý rằng công ty đang "cân nhắc tất cả các lựa chọn về cách giải quyết tốt nhất đối với cáo buộc không có cơ sở này".

Các công ty khác được nêu tên trong danh sách không bình luận. Một số, bao gồm cả Huawei và ZTE, đã đệ đơn kiện lên tòa án Hoa Kỳ để cố gắng thách thức các hạn chế khác nhau được áp đặt và để xóa bỏ bất kỳ hành vi sai trái nào.

Những hy vọng ban đầu của Bắc Kinh rằng chính quyền Biden sẽ có đường lối mềm mỏng hơn so với những người tiền nhiệm Đảng Cộng hòa đã bị tiêu tan trong bối cảnh Washington có nhiều tuyên bố và quyết định chính sách khiến xung đột Trung - Mỹ leo thang trên hầu hết mọi lĩnh vực, từ kinh tế, thương mại đến địa chính trị.

Tuần trước, Nhà Trắng đã chính thức vạch ra chính sách về Trung Quốc trong một tài liệu dài 24 trang, nơi Bắc Kinh được coi là “đối thủ cạnh tranh duy nhất có khả năng kết hợp sức mạnh kinh tế, ngoại giao, quân sự và công nghệ của mình để thách thức lâu dài đối với một nền kinh tế ổn định và hệ thống quốc tế”.

Ở một số lĩnh vực, chính quyền Biden thậm chí còn vượt xa ông Trump, người đã phát động cuộc chiến thương mại trị giá hàng nghìn tỷ đô la với Trung Quốc vào năm 2018 và đổ lỗi cho nước này là nguyên nhân dẫn đến đại dịch virus Corona toàn cầu.

Hôm thứ Bảy (13/3), truyền thông Đài Loan đưa tin Ngoại trưởng Antony Blinken đã dùng từ “quốc gia” để chỉ Đài Loan tại phiên điều trần của Quốc hội, phá vỡ một quy tắc bất thành văn là tránh dùng từ này để chỉ hòn đảo mà Bắc Kinh coi là tỉnh ly khai cuối cùng. Tuần trước, Bắc Kinh kêu gọi chính quyền Biden “hiểu đầy đủ về tính nhạy cảm cao của vấn đề Đài Loan” và từ bỏ “các hành vi nguy hiểm là vượt qua ranh giới và đùa giỡn với lửa”.

Theo kế hoạch, Ngoại trưởng Blinken, Cố vấn An ninh Quốc gia Jake Sullivan và các quan chức cấp cao của Trung Quốc bao gồm Bộ trưởng Ngoại giao Vương Nghị dự kiến ​​sẽ gặp nhau tại Alaska vào tuần tới để đàm phán chính thức về “một loạt các vấn đề”.

Tuần trước, ông Blinken nói với các nhà lập pháp rằng cuộc họp sẽ là cơ hội để phía Hoa Kỳ “trình bày một cách rất thẳng thắn về nhiều mối quan ngại mà chúng ta có đối với các hành động và hành vi của Bắc Kinh đang thách thức an ninh, sự thịnh vượng và các giá trị của Hoa Kỳ và đồng minh của chúng ta”.