Trình bày Tờ trình Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về xử lý nợ tiền thuế, tiền phạt, tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp của người nộp thuế đã phá sản, giải thể, không còn sản xuất kinh doanh và không còn khả năng nộp ngân sách nhà nước, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết, tình hình nợ đọng thuế của đối tượng này vẫn còn cao.

Lý giải nguyên nhân của tình trạng trên, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho hay, Luật Quản lý thuế quy định tiền chậm nộp là 0,03%/ngày trên số tiền chậm nộp. Tuy nhiên, do người nộp thuế bị coi là chết, mất tích hoặc tự giải thể, phá sản không có khả năng nộp thuế nên số tiền chậm nộp ngày càng tăng qua thời gian. Tổng số tiền chậm nộp trên sổ sách kế toán cơ quan thuế của các đối tượng nêu trên là 10.465 tỷ đồng, song thực tế không có khả năng thu hồi.

Bên cạnh đó, Luật Quản lý thuế được xây dựng cách đây 10 năm, đã qua nhiều lần bổ sung, sửa đổi, tuy nhiên các trường hợp xử lý xóa nợ đọng thuế chưa bao quát hết tình hình thực tiễn do nhiều nguyên nhân cũng như chưa phản ánh thực tiễn công tác quản lý thuế. Từ tình hình trên, để giải quyết toàn diện nợ đọng, Chính phủ thấy cần thiết phải xây dựng Nghị quyết của Quốc hội về xử lý nợ đọng thuế.

Trình bày báo cáo thẩm tra sơ bộ về dự án Nghị quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, Ủy ban Tài chính - Ngân sách cho rằng, trong những năm qua, Quốc hội đã sửa đổi, bổ sung và ban hành Luật Quản lý thuế và các đạo Luật khác về thuế dẫn đến việc thay đổi các chính sách thuế. Tuy nhiên, hiện nay vẫn chưa có quy định để giải quyết các vấn đề về nợ thuế tồn đọng trong thời gian dài. Việc ban hành Nghị quyết xử lý nợ thuế là cần thiết nhằm thể chế hóa kịp thời chủ trương, quan điểm của Quốc hội và Chính phủ đối với Luật quản lý thuế nói chung và pháp luật về quản lý nợ thuế nói riêng.

Chủ nhiệm Ủy ban Nguyễn Đức Hải nhấn mạnh, đây là Nghị quyết đặc thù, nhạy cảm, với các chính sách được ban hành chưa được quy định trong Luật Quản lý thuế hiện hành, có phạm vi rộng, tác động khá lớn đến nguồn thu ngân sách nhà nước, sự công bằng giữa các đối tượng, tâm lý của người nộp thuế và tính nghiêm minh của pháp luật về thuế. Do đó, cần rà soát, nghiên cứu một cách kỹ lưỡng, thận trọng. Trên tinh thần đó, Ủy ban Tài chính - Ngân sách đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép bổ sung vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2019 của Quốc hội và giao Chính phủ, Cơ quan thẩm tra tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện Nghị quyết này để trình Quốc hội xem xét, quyết định vào kỳ họp thứ 8 (tháng 10/2019), đồng thời nghiên cứu bổ sung một số nội dung cụ thể về phạm vi, đối tượng điều chỉnh; tiêu chí, nguyên tắc xử lý nợ thuế; thời gian xóa nợ tiền chậm nộp hoặc tiền phạt chậm nộp...

Cho ý kiến về vấn đề này, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho rằng đây là vấn đề rất quan trọng, số tiền xóa nợ rất lớn nên việc xem xét phải rất thận trọng, chặt chẽ nhưng công bằng. Theo đó, cần phải cân nhắc đến đối tượng nào được xét xóa nợ thuế, vì sao được xem xét và xét ở mức độ nào, có hợp lý không và trách nhiệm của người nợ thuế, hay trách nhiệm của người thu thuế, tác động đến chính sách thuế, liệu có dẫn đến hành vi trốn thuế sau này hay không.

Bày tỏ tán thành với sự cần thiết ban hành Nghị quyết, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho biết, đây là vấn đề Quốc hội đã cho chủ trương, yêu cầu Chính phủ báo cáo về việc xử lý nợ thuế tồn đọng. Vì vậy, đề nghị rà soát thật chặt chẽ không để việc này dẫn đến lợi dụng tạo thành tiền lệ xấu để trốn thuế và lợi dụng chính sách để không nộp thuế. Chủ tịch Quốc hội cho rằng, cần tập trung hoàn thiện Luật Quản lý thuế (sửa đổi) để Quốc hội xem xét thông qua tại kỳ họp thứ 7 và sau đó trình Quốc hội xem xét thông qua Nghị quyết này tại kỳ họp thứ 8 để bảo đảm chặt chẽ, rà soát các trường hợp cụ thể mà Luật không thể giải quyết.

Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho biết, thực tế nợ đọng thuế là cả quá trình. Việc Chính phủ trình Quốc hội xem xét quyết định về thuế, xử lý nợ thuế là đúng quy định, đúng thẩm quyền. Việc xem xét xóa nợ phải được tiến hành thận trọng, nghiêm túc, công bằng, công khai và đúng pháp luật, tránh gây ra hệ lụy liên quan đến chính sách thuế và các chính sách khác và tránh lạm dụng, tránh xảy ra lợi dụng kẽ hở pháp luật để trốn thuế.

Với tinh thần thận trọng, Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định, sau khi Quốc hội xem xét, thông qua Luật Quản lý thuế (sửa đổi) vào Kỳ họp thứ 7 tới, trên cơ sở đó Chính phủ căn cứ vào các quy định của Luật Quản lý thuế (sửa đổi) đã được thông qua, căn cứ tình hình thực tế, tiếp thu ý kiến thẩm tra và ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp này để rà soát, cân nhắc đề xuất đưa vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh để Quốc hội xem xét, thông qua Nghị quyết này tại kỳ họp thứ 8.

PV