Bài viết không có người đọc thì hiệu quả thông tin bằng 0

+ Báo chí Việt Nam trong dòng chảy CMCN 4.0 đang đặt ra nhiều thách thức. Những “cú chạm” khá mạnh, đang khiến những người làm báo đứng trước ít nhiều sóng gió. Quan điểm của ông như thế nào về tình hình hiện nay?

- Báo chí cũng giống như các tổ chức doanh nghiệp đang đứng trước những cơ hội thuận lợi nhưng đồng thời cũng đang đối mặt với thách thức rất lớn trong bối cảnh CMCN 4.0. Kỷ nguyên số đang mở ra nhiều yếu tố thuận lợi giúp cơ quan báo chí truyền tải thông tin với nhiều hình thức đa dạng, từ đó đáp ứng tốt hơn nhu cầu thông tin nhanh nhất, hấp dẫn và thiết thực nhất của công chúng. Internet tạo cho nhà báo một kho dữ liệu vô tận với sự xuất hiện của google, youtube, facebook và sự tương tác với công chúng. Ở chiều ngược lại, có thể thấy cạnh tranh trên thị trường báo chí vốn đã gay gắt nay báo chí lại phải cạnh tranh với mạng xã hội. Văn hóa đọc thay đổi mau lẹ cùng với sự phát triển của internet. Mỗi tác phẩm báo chí ra đời đều được phán xét chất lượng bằng những công cụ đo đếm cụ  thể và sự phản biện của độc giả.

Để tận dụng cơ hội và vượt qua thách thức, vấn đề quan trọng nhất là phải chuẩn bị sẵn sàng tâm thế để bằng một con đường ngắn nhất thích nghi với công nghệ 4.0. Tất nhiên sự lựa chọn một hướng đi như thế nào là tùy thuộc vào đặc thù của mỗi cơ quan, mỗi doanh nghiệp nhưng điều không thể khác chính là đã đến lúc chúng ta cần phải hành động chứ không còn đứng ở “ngã ba đường” được nữa.

Trong cuộc cạnh tranh khốc liệt đó, thắng lợi sẽ thuộc về những cơ quan báo chí biết tận dụng cơ hội thích ứng với những đòi hỏi của thời đại kỹ thuật số. Năng suất lao động đang trở thành yếu tố cực kỳ quan trọng để nâng cao năng lực cạnh tranh. Và do vậy, một cách tự nhiên nhất, chúng ta cần tăng năng suất lao động.

+ Có thể cắt nghĩa như thế nào về năng suất lao động trong bối cảnh này tại các cơ quan báo chí, thưa ông?

- CMCN 4.0 đang tạo điều kiện thuận lợi để đánh giá kịp thời và chuẩn xác năng suất, chất lượng, hiệu quả của mỗi người làm báo và cơ quan báo chí. Đơn cử với các phóng viên báo điện tử, năng suất lao động không chỉ là số lượng các tin bài mà là lượng người đọc tác phẩm của họ. Viết hay – dở sẽ được kiểm chứng qua lượng người đọc chứ không còn là sự mơ hồ, đánh giá chủ quan của mỗi người nữa.  Bài viết được cho là rất hay nhưng không có người đọc thì hiệu quả thông tin cũng chỉ bằng không. Bài viết không còn theo cảm tính khen chê “trong nhà” mà qua đánh giá trực diện của công chúng đối với tác phẩm. Mức độ quan tâm của độc giả cũng chính là thước đo khả năng phát triển kinh tế báo chí của mỗi tòa soạn.

+ Thước đo khả năng phát triển kinh tế báo chí – ý ông nói đến nguồn thu của tòa soạn?

- Đúng vậy! Hầu hết các cơ quan báo chí đang phải tự trang trải về tài chính. Một tờ báo điện tử càng có nhiều độc giả thì dĩ nhiên càng có cơ hội để phát triển kinh tế báo chí. Các doanh nghiệp cũng soi chiếu vào việc đó để lựa chọn nơi phù hợp cho đăng tải thông tin quảng bá thương hiệu và quảng cáo sản phẩm dịch vụ. Mỗi tờ báo có một mục đích tôn chỉ và đối tượng độc giả chính yếu riêng và thực tế từng đơn vị cần tận dụng cơ hội của CMCN 4.0 để cung cấp thông tin phù hợp với đối tượng công chúng độc giả đó.  Đồng thời, phải nghiên cứu tạo ra các sản phẩm thông tin phù hợp, thiết thực với nhóm độc giả chính yếu.

Để tồn tại và phát triển trong CMCN 4.0 cần nỗ lực rất lớn

+ Thưa ông, là Tổng biên tập nhóm tạp chí chuyên sâu về kinh tế, ông đã giải bài toán thích nghi với CMCN 4.0 như thế nào?

- Nhìn một cách khái quát, hiện nay văn hóa đọc dưới tác động của 4.0 đang thay đổi rất nhanh. Báo in sẽ tiếp tục tồn tại như một sự phân vai giữa báo in, truyền hình, điện tử... nhưng đang dần bị thu hẹp và tất cả đang cần phải có sự tái cấu trúc, sắp xếp lại. Với tạp chí Nhà đầu tư, chúng tôi dành sự quan tâm nhiều hơn đến các chuyên trang của tạp chí điện tử. Tạp chí in được xuất bản 2 tháng/kỳ, tập trung phân tích sâu các vấn đề thời sự kinh tế - đầu tư và chia sẻ kinh nghiệm đầu tư kinh doanh. Là một cơ quan báo chí còn non trẻ, nên để tồn tại và phát triển trong bối cảnh công nghiệp 4.0 và cạnh tranh gay gắt trên thị trường báo chí, đòi hỏi tập thể Ban biên tập và đội ngũ phóng viên, biên tập viên phải nỗ lực rất lớn. Tổ chức bộ máy đòi hỏi phải gọn nhẹ và hiệu quả với sự phân vai, phân nhiệm rõ ràng. Kế hoạch sản xuất, xuất bản hằng tuần, hằng tháng được đề ra một cách cụ thể để có sự chủ động. Áp dụng tiêu chí đánh giá kết quả công việc, năng suất lao động của mỗi phóng viên, biên tập viên qua thống kê lượng view hằng tuần, hằng tháng và độ tin cậy, chính xác, nhanh nhạy của thông tin.

Trong thời đại công nghệ 4.0, yếu tố công nghệ là quan trọng nhưng yếu tố con người vẫn là yếu tố quyết định. Chúng tôi quan tâm đào tạo đội ngũ phóng viên, biên tập viên thông qua các buổi ngoại khóa nhằm giúp họ nắm bắt công nghệ, nâng cao kiến thức kinh tế và kỹ năng làm báo trong kỷ nguyên kỹ thuật số. Ở đây, tôi muốn nói thêm rằng, tạp chí Nhà đầu tư rất may mắn nhận được sự quan tâm hợp tác và sự giúp đỡ nhiệt tình của nhiều chuyên gia kinh tế tài chính, công nghệ, luật pháp cùng một số nhà báo giàu kinh nghiệm. Họ đã giúp chúng tôi rất nhiều trong công tác đào tạo phóng viên, biên tập viên.

+ Ông có nhắc đến nhóm độc giả chính yếu. Tạp chí Nhà đầu tư đã “chiêu đãi” họ những món gì để tạo sự đồng hành và gắn bó lâu dài?

- Độc giả chính yếu của chúng tôi là các nhà đầu tư, các doanh nhân trong và ngoài nước. Cũng giống như các cơ quan báo chí kinh tế khác, chúng tôi mong muốn cung cấp cho họ những thông tin chuẩn xác, thiết thực, hữu ích cho hoạt động đầu tư kinh doanh. Trong bối cảnh thông tin thừa mứa trên mạng  xã hội, thông tin thật giả lẫn lộn, chúng tôi mong muốn và nỗ lực xây dựng lòng tin đối với độc giả bằng độ tin cậy, chính thống của thông tin. Đặc biệt là những thông tin về tiềm năng, cơ hội và tình hình hoạt động đầu tư - kinh doanh trong các ngành, lĩnh vực và các địa phương. Từ thực tiễn hoạt động đầu tư kinh doanh, kiến nghị các giải pháp nhằm hoàn thiện chính sách và cải thiện môi trường đầu tư.

Bên cạnh những thông tin nhanh nhạy trên các ấn phẩm điện tử, chúng tôi còn tổ chức sản xuất một số đặc san và các hội thảo chuyên sâu về các vấn đề thời sự kinh tế đầu tư nhằm góp phần tháo gỡ các rào cản kinh doanh, đưa các chính sách mới vào cuộc sống. Chẳng hạn như trong năm 2018, chúng tôi đã xuất bản đặc san về kinh tế tư nhân, 30 năm đầu tư nước ngoài tại Việt Nam và đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông vận tải. Các chuyên gia độc lập cùng những người trong cuộc đã đưa ra nhiều khuyến nghị hữu ích nhằm thúc đẩy thực hiện có hiệu quả nghị quyết của Đảng, chính sách của Nhà nước trong các lĩnh vực nói trên. Đối với các hội thảo, tọa đàm do tạp chí Nhà đầu tư tổ chức nhờ công nghệ kỹ thuật số nên thông tin được chuyển tải nhanh nhạy, đầy đủ tới đông đảo công chúng đầu tư, càng ngày càng thu hút được sự quan tâm của họ.

Bước sang năm mới 2019, chúng tôi mong muốn được tiếp tục đồng hành cùng cộng đồng nhà đầu tư và doanh nhân trong và ngoài nước, cùng chung tay xây dựng một môi trường kinh doanh thuận lợi và bình đẳng cho tất cả các nhà đầu tư thuộc mọi thành phần kinh tế, từ đó góp phần thúc đẩy sự phồn thịnh của đất nước.

+ Vâng, xin cảm ơn ông!

Minh Vân (Thực hiện)