Theo đó, để tạo được tính công bằng, minh bạch trong hoạt động đấu thầu, Luật đấu thầu đã quy định rõ các hành vi bị cấm trong đấu thầu. Trong đó có việc cấm “Nêu yêu cầu cụ thể về nhãn hiệu, xuất xứ hàng hóa trong hồ sơ mời thầu đối với gói thầu mua sắm hàng hóa, xây lắp hoặc gói thầu hỗn hợp,..." được nêu rõ tại điểm i, khoản 6 Điều 89 Luật đấu thầu 2013 và điểm i, khoản 6 Điều 16 Luật đấu thầu năm 2023.

Ngoài ra tại khoản 7 Điều 12 Nghị định 63/2014/NĐ-CP về lập hồ sơ mời thầu có quy định: “Hồ sơ mời thầu không được nêu yêu cầu về nhãn hiệu, xuất xứ cụ thể của hàng hóa. Trường hợp không thể mô tả chi tiết hàng hóa theo đặc tính kỹ thuật, thiết kế công nghệ, tiêu chuẩn công nghệ thì được nêu nhãn hiệu, catalô của một sản phẩm cụ thể để tham khảo, minh họa cho yêu cầu về kỹ thuật của hàng hóa nhưng phải ghi kèm theo cụm từ “hoặc tương đương” sau nhãn hiệu,…”.

Mặc dù được quy định rất cụ thể, nhưng trong những năm qua, vẫn có không ít bên mời thầu vi phạm quy định về nội dung nhãn hiệu hàng hóa trong hồ sơ mời thầu, đặc biệt là các gói thầu mua sắm vật tư thiết bị. Đơn cử tại Kế hoạch "Mua sắm vật tư thiết bị điện, văn phòng phẩm, máy tính, máy in, trang bị dụng cụ sản xuất các loại phục vụ SXKD năm 2023" của Công ty Điện lực Hoài Đức (Điện lực Hoài Đức), chủ đầu tư này cũng đã có dấu hiệu vi phạm các quy định về đấu thầu khi đưa vào hồ sơ mời thầu những thiết bị có nêu rõ tên thương hiệu.

Cụ thể, Kế hoạch lựa chọn nhà thầu nói trên gồm 2 gói thầu: Gói 01/VTTB-SXKD-2023: Mua sắm vật tư thiết bị điện, trang bị dụng cụ sản xuất các loại phục vụ SXKD năm 2023, có giá hơn 9,793 tỷ đồng và đóng thầu ngày 20/3/2023; Gói 2/VTTB-SXKD-2023: Mua sắm văn phòng phẩm, máy tính, máy in phục vụ SXKD năm 2023, có giá dự toán hơn 2,457 tỷ đồng.

Tại Chương V – Yêu cầu kỹ thuật trong Hồ sơ mời thầu của Gói 2/VTTB-SXKD-2023, bên mời thầu đã nêu đích danh nhãn hiệu sản phẩm “Máy tính Casio” với các thông số kỹ thuật cụ thể như “Kích thước (Sâu × Rộng × Cao) : 179×126×30,9mm. Trọng lượng : 180g. Máy tính 12 số,…” nhưng lại không có cụm từ “hoặc tương đương” theo đúng quy định.

Ngoài ra, dù không nêu rõ thương hiệu của loại máy tính bảng trong gói thầu mua sắm, nhưng bên mời thầu lại yêu cầu rõ “bao da máy tính bảng Samsung Galaxy TAB A6 10.1 inch”, “bao da máy tính bảng Samsung Galaxy TAB A8 10.6 inch”, dán màn hình cho máy tính bảng Samsung Galaxy Tab A8 10.6 inch và dán màn hình cho máy tính bảng Samsung Galaxy Tab A6 10.1 inch.

Trước đó, tại gói thầu “Mua sắm văn phòng phẩm, máy tính, máy in phục vụ SXKD năm 2022” có giá dự toán gần 2 tỷ đồng, trong Chương V – Yêu cầu kĩ thuật của gói thầu này cũng có nêu sản phẩm “máy tính Casio” tuy nhiên lại được làm đúng theo quy định với cụm từ "hoặc tương tự" bên cạnh nhãn hiệu.

Tuy nhiên, trong gói thầu này lại có nhiều dấu hiệu "lách luật" tại hạng mục tiêu chuẩn kỹ thuật máy tính bảng. Trong đó, bên mời thầu đã không nêu rõ tên nhãn hiệu sản phẩm nhưng lại đưa ra 3 cấu hình với những yếu tố “độc quyền” thể hiện rõ sản phẩm thuộc thương hiệu. Cụ thể tại cấu hình 1 và 2 có yêu cầu rõ “Hệ điều hành IOS 14.5”, “hệ điều hành IpadOS”, “Chip set M1 8 nhân” (hệ điều hành của Apple) và “hỗ trợ bút Spen” (loại bút cảm ứng của Samsung) tại cấu hình 3.

Đáng nói, Công ty TNHH Đầu tư Thương mại Dịch vụ Minh Anh (Công ty Minh Anh) là đơn vị trúng cả 2 gói thầu có dấu hiệu vi phạm trong hồ sơ mời thầu nói trên. Trong đó Gói 2/VTTB-SXKD-2023 có giá trúng thầu là 2,168 tỷ đồng và Gói 02 VTTB-SXKD-2022 với giá trúng thầu là 1,894 tỷ đồng. 

Ngoài ra, Công ty Minh Anh còn trúng một số gói thầu khác của Điện lực Hoài Đức từ năm 2020 cho tới nay. Trong đó có gói thầu lớn như gói thầu 01 VTTB-SXKD-2021: “Mua sắm vật tư thiết bị điện, trang bị dụng cụ sản xuất, máy tính máy in, văn phòng phẩm các loại phục vụ SXKD năm 2021” với giá trúng thầu 11,958 tỷ đồng, Công ty Minh Anh tham gia với vai trò liên danh phụ. Đây cũng là nhà thầu khá "quen mặt" với nhiều công ty điện lực tại khu vực phía Bắc.

Báo Nhà báo và Công luận sẽ tiếp tục làm rõ thông tin vụ việc này.