"Chúng tôi muốn cảm ơn các nhân viên y tế tại Trung tâm Y tế Quốc gia Walter Reed vì họ đã tận tình điều trị. Chúng tôi đã mất đi một người chồng, người cha, người ông và một người Mỹ tuyệt vời và đáng yêu", gia đình ông nói.

Trước đó, ông Powell được điều trị cho Covid tại trung tâm y tế quốc gia Walter Reed ở Bethesda, Maryland. Ông Powell cũng đã được tiêm đủ hai mũi vắc xin virus Corona.

Sự nghiệp lẫy lừng

Colin Powell là ngoại trưởng da đen đầu tiên của Mỹ, đảm nhiệm vai trò đó dưới thời cựu Tổng thống George W Bush từ năm 2001 đến năm 2005. Sinh ra ở Thành phố New York, ông Powell lớn lên ở Bronx và học qua các trường công lập trước khi nhập ngũ.

Ông Powell là một trong những nhân vật da đen hàng đầu của Mỹ trong nhiều thập kỷ. Ông được bổ nhiệm vào các chức vụ cao cấp suốt ba đời tổng thống Đảng Cộng hòa và nằm trong sỹ quan hàng đầu của quân đội Mỹ.

Ông Powell từng là cố vấn an ninh quốc gia Mỹ dưới thời tổng thống Ronald Reagan từ năm 1987 đến năm 1989. Là một tướng quân đội bốn sao, ông là chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng quân đội dưới thời tổng thống George HW Bush trong thời kỳ Vịnh năm 1991. Cuộc chiến trong đó các lực lượng do Mỹ dẫn đầu đã đánh bật quân đội Iraq khỏi nước Kuwait láng giềng.

Ông Powell là một người theo đảng Cộng hòa ôn hòa và theo chủ nghĩa thực dụng. Năm 1996, ông đã cân nhắc việc trở thành tổng thống da màu đầu tiên, nhưng những lo lắng của vợ ông là Alma về sự an toàn của ông đã giúp ông quyết định khác.

Năm 2000, ông Powell được Tổng thống đắc cử George W. Bush đề cử làm ngoại trưởng. Ông đã được Thượng viện Mỹ nhất trí xác nhận và tuyên thệ nhậm chức ngoại trưởng thứ 65 vào ngày 20 tháng 1 năm 2001.

Bộ trưởng Powell đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát mối quan hệ của Mỹ với các đối tác nước ngoài trong Cuộc chiến chống khủng bố toàn cầu. Ngay sau vụ tấn công khủng bố ngày 11 tháng 9, ông đã dẫn đầu nỗ lực ngoại giao nhằm thu hút sự ủng hộ từ các đồng minh của Mỹ trong Chiến tranh Afghanistan.

Ông Powell sẽ mãi mãi gắn liền với bài thuyết trình gây tranh cãi của ông trước Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc vào ngày 5 tháng 2 năm 2003, khi kêu gọi sự ủng hộ tấn công Iraq, nói rằng chính quyền của Tổng thống Iraq Saddam Hussein khi đó trở thành mối nguy hiểm cho thế giới vì kho vũ khí hóa học, sinh học và đang phát triển vũ khí hạt nhân.

Sau đó, ông Powell thừa nhận rằng bài thuyết trình đầy rẫy những điểm không chính xác và thông tin tình báo sai lệch được cung cấp bởi những người khác trong chính quyền Bush.

Ông Powell tuyên bố từ chức Ngoại trưởng vào tháng 11 năm 2004, sau khi ông Bush tái đắc cử. Sau đó, ông khẳng định với các phóng viên rằng ông đã cố gắng cảnh báo ông Bush về hậu quả của việc xâm lược Iraq, nhưng vẫn ủng hộ Tổng thống khi quyết định tiếp tục được đưa ra.

Một công chức tuyệt vời

Trong một tuyên bố hôm thứ Hai (18/10), Tổng thống Bush gọi ông Powell là “một công chức tuyệt vời. Ông ấy được các tổng thống yêu thích đến mức ông ấy đã nhận được Huân chương Tự do của Tổng thống - hai lần. Ông ấy rất được kính trọng trong và ngoài nước”.

Ông Tony Blair, người từng là thủ tướng Anh cũng ủng hộ cuộc xâm lược Iraq, đã gọi ông Powell là một “nhân vật cao quý trong giới lãnh đạo quân sự và chính trị của Mỹ trong nhiều năm. Ông ấy truyền cảm hứng cho lòng trung thành và sự tôn trọng… cuộc đời của ông ấy là minh chứng không chỉ cho sự tận tụy phục vụ công chúng mà còn là niềm tin mạnh mẽ vào sự sẵn sàng làm việc giữa các bộ phận đảng phái vì lợi ích của đất nước anh ấy”.

Sau khi rời chính trường Mỹ, ông Powell vẫn là một nhà bình luận có ảnh hưởng lớn về chính trị và đời sống công chúng Mỹ. Trong những năm qua, ông ngày càng xa rời đảng Cộng hòa của chính mình, thất vọng vì sự chệch hướng về phe cánh hữu.

Năm 2008, bất chấp những tranh chấp trong đảng, ông vẫn tán thành Barack Obama làm tổng thống. Khi Donald Trump đưa ra tranh cử vào Nhà Trắng, ông Powell đã trở thành một trong những nhà phê bình hàng đầu của ông Trump.

Ông Powell đã bỏ phiếu chống lại Donald Trump trong cả hai cuộc bầu cử Tổng thống năm 2016 và 2020 và tỏ ra gay gắt về việc các đảng viên Cộng hòa hàng đầu vẫn giữ im lặng hoặc tích cực chấp nhận những lời nói dối của Trump.

Những lời chỉ trích dữ dội của ông Powell đối với cựu Tổng thống Trump vẫn tiếp tục cho đến nhiều tháng trước khi ông qua đời. Vào tháng 1, ông nói rằng ông quá “ghê tởm” trước sự nổi dậy của những người ủng hộ Trump tại Điện Capitol Mỹ đến mức ông không còn coi mình là một đảng viên Cộng hòa.

Phan Nguyên (Theo Reuters, Channelnewsasia, MSN)