Tháng 5/2020, Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) đã khởi công gói thầu đầu tiên trong 4 dự án cải tạo, nâng cấp tuyến đường sắt Hà Nội - TP.Hồ Chí Minh có tổng vốn đầu tư 7.000 tỷ đồng được Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua tại Nghị quyết số 556/NQ-UBTVQH13 về phương án sử dụng 15.000 tỉ đồng từ nguồn vốn dự phòng của Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016 - 2020.

Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông nhấn mạnh, 4 dự án thuộc gói 7.000 tỷ đồng là dự án rất đặc biệt vì rất lâu mới có được nguồn vốn lớn để cải tạo, nâng cấp hạ tầng đường sắt có tính chất tập trung.

Theo kế hoạch có những dự án sẽ phải hoàn thành vào cuối năm ngoái, tuy nhiên đến nay vẫn còn không ít các hạng mục dở dang. Hiện dự án cải tạo, nâng cấp hạ tầng đường sắt thuộc gói ngân sách 7.000 tỷ đồng đang đứng trước nguy cơ chậm tiến độ.

Thông tin từ ông Mai Minh Việt - Phó Giám đốc Ban quản lý dự án đường sắt (Bộ GTVT) cho biết, đến thời điểm này còn khoảng 5% khối lượng công việc chưa thể hoàn thành. Nguyên nhân lớn nhất chính là vướng mắc ở công tác giải phóng mặt bằng.

Đối với công tác giải phóng mặt bằng của đường sắt ở đây trong dự án cải tạo sữa chữa bám theo đường sắt cũ dẫn tới việc tất cả đất bám đường sắt cũ hầu như bị vướng mắc về nguồn gốc đất là không rõ ràng.

Điều này dẫn tới các địa phương ngay trong công tác giải phóng mặt bằng của người dân bám theo đường sắt để quy chủ xác định nguồn gốc đất và giá trị đền bù sẽ có vấn đề.

Còn theo ông Nguyễn Anh Tuấn - Phó Giám đốc Ban quản lý dự án 85 (Bộ GTVT) phụ trách cải tạo đoạn đường sắt từ Vinh đến Nha Trang, Ban sẽ tiếp tục nỗ lực phối hợp với địa phương để sớm hoàn thành vào tháng 3/2023.

Riêng với các gói thầu gia cố các hầm yếu, tiến độ là tháng 10/2023, Ban quản lý dự án 85 cam kết cố gắng hoàn thành.

Bộ GTVT yêu cầu Ban quản lý dự án 85 có giải pháp cứng rắn để giải quyết dứt điểm công tác giải phóng mặt bằng theo đúng các quy định của pháp luật và linh hoạt trong việc đẩy nhanh tiến độ thi công.

Mới đây, Bộ GTVT đã có văn bản thúc tiến độ, yêu cầu các Ban quản lý dự án phải tập trung hoàn thiện công việc liên quan để tránh lãng phí nguồn vốn đầu tư công.

Được biết 4 dự án cải tạo, nâng cấp tuyến đường sắt Hà Nội - TP.Hồ Chí Minh gồm: Dự án cải tạo, nâng cấp các công trình thiết yếu đoạn Hà Nội - Vinh (dự án Hà Nội - Vinh) với tổng mức đầu tư hơn 1.398 tỷ đồng.

Dự án cải tạo, nâng cấp các công trình thiết yếu đoạn Nha Trang - Sài Gòn (dự án Nha Trang - Sài Gòn) với tổng mức đầu tư hơn 1.849 tỷ đồng.

Dự án cải tạo, nâng cấp các cầu yếu và gia cố trụ chống va xô trên tuyến đường sắt Hà Nội - TP.Hồ Chí Minh (dự án Cầu Yếu) với tổng mức đầu tư hơn 1.946 tỷ đồng. 3 dự án trên do Ban quản lý dự án đường sắt làm chủ đầu tư.

Ban Quản lý dự án 85 được giao làm chủ đầu tư Dự án gia cố các hầm yếu kết hợp mở mới các ga và cải tạo kiến trúc tầng trên đoạn Vinh - Nha Trang. Thời hạn hoàn thành các dự án là hết năm 2021.