Giao trách nhiệm cho chủ đầu tư thẩm định dự án xây dựng nhưng phải làm chặt ‘hậu kiểm’

Quy định cụ thể về tư vấn thiết kế xây dựng vật liệu thân thiện với môi trường

Ngày 6/11, thảo luận tại tổ về dự án Luật Xây dựng (sửa đổi), đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp) đồng tình với việc sửa đổi Luật nhằm góp phần tháo gỡ những bất cập trong việc áp dụng và quản lý các quy định về xây dựng.

Theo đại biểu, hoạt động xây dựng có tác động và ảnh hưởng rất lớn đến môi trường. Vì vậy, cần tính tới tư vấn thiết kế, xây dựng vật liệu thân thiện với môi trường khi áp dụng đối với công trình hiện nay, ngay cả khi chi phí có thể đắt hơn. Tuy nhiên, quy định hiện hành chỉ dừng lại ở mức khuyến khích mà không có quy định cụ thể.

“Bây giờ đầu tư công trong xây dựng, tư vấn thiết kế - họ thiết kế vật liệu gì thì đơn vị thi công xây dựng theo vật liệu đó. Cho nên, ngay từ đầu, khi đánh giá tác động môi trường là phải quy định tiêu chuẩn để trong tư vấn thiết kế sử dụng những vật liệu thân thiện với môi trường. Đằng này khuyến khích mà không có quy định cụ thể thì tôi nghĩ rất khó triển khai, đặc biệt là đối những công trình dân dụng”, đại biểu Phạm Văn Hòa nhấn mạnh.

Theo đại biểu, đối với công trình nhà nước, việc quy định bắt buộc phải sử dụng vật liệu thân thiện với môi trường là cần thiết. Đại biểu cũng cho rằng, luật pháp cũng cần rạch ròi hơn về yêu cầu bảo vệ môi trường trong hoạt động xây dựng, thay vì chỉ nêu các nguyên tắc chung chung. Cụ thể, cần làm rõ bảo vệ môi trường lĩnh vực nào, như thế nào, nhất là đối với các yếu tố tác động như xây dựng trong khu dân cư hoặc thu hồi đất rừng để làm đường, thủy lợi...

Giao trách nhiệm cho chủ đầu tư thẩm định nhưng cũng cần kiểm tra, hậu kiểm

Về thẩm quyền thẩm định, đại biểu Phạm Văn Hòa cho rằng, dự thảo Luật mới quy định thẩm định đối với đầu tư công, đầu tư theo hình thức đối tác công - tư (PPP) và đầu tư kinh doanh, nhưng lại chưa làm rõ thẩm quyền thẩm định đối với các dự án sử dụng vốn ODA hoặc vốn vay ưu đãi. Do đó, cần bổ sung nội dung này để đảm bảo tính khách quan.

Còn về thẩm định, đại biểu cho rằng, cần quy định cơ quan chuyên môn phải đảm bảo sự kiểm soát an toàn về phòng cháy, quy chuẩn kỹ thuật, còn chủ đầu tư chịu trách nhiệm các nội dung khác trong xây dựng; đồng thời, có kiểm tra, hậu kiểm đối với việc giao trách nhiệm cho chủ đầu tư, tránh trường hợp kiểm định “qua loa” đối với công trình.

“Tôi đồng ý như dự thảo Luật giao trách nhiệm cho chủ đầu tư tự chịu trách nhiệm, tự thẩm định nhưng cũng cần phải hậu kiểm, cần có quy định rạch ròi, cụ thể về trách nhiệm của chủ đầu tư để khi có sự cố mà do chủ đầu tư thẩm định sai sót, không khách quan trong khâu thẩm định thì chủ đầu tư phải chịu trách nhiệm về chất lượng của công trình”, đại biểu Phạm Văn Hòa phân tích.

Xử lý nghiêm công trình xây dựng vi phạm, không để tình trạng “phạt rồi cho tồn tại”

Về quản lý thiết kế xây dựng, triển khai sau khi dự án đầu tư được phê duyệt, đại biểu Phạm Văn Hòa cho rằng, việc bãi bỏ thiết kế sau thiết kế cơ sở theo hướng chỉ kiểm soát một lần thể hiện chủ trương hậu kiểm, phân quyền để tiết kiệm chi phí. Tuy nhiên, vấn đề này cũng tiềm ẩn rủi ro về chất lượng và an toàn của công trình khi tổ chức thẩm định, kiểm tra không cụ thể.

Bên cạnh đó, đại biểu chỉ rõ, thời gian qua tại các đô thị lớn còn tình trạng xây dựng sai phép, xây dựng trên đất nông nghiệp, xây dựng không đúng quy hoạch. Vì vậy, cũng cần xác định trường hợp công trình nào được miễn miễn giấy phép xây dựng, đặc biệt là công trình dân dụng, đồng thời cơ quan quản lý về xây dựng cũng phải hậu kiểm.

“Nếu sai cần phải xử lý nghiêm, không để tình trạng lập biên bản xử lý rồi cho tồn tại. Những trường hợp như thế người ta không sợ, người ta có tiền, sẵn sàng xây dựng sai giấy phép, rồi sau đó cơ quan chức năng phát hiện, xử phạt rồi cho tồn tại, như vậy có phạt cũng như không”, đại biểu Phạm Văn Hòa đề nghị cần quan tâm nội dung này.