Hiệu quả bất ngờ

Trong những ngày chuẩn bị diễn ra Hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều lần thứ hai tại Hà Nội, người dân Thủ đô đã không khỏi ngỡ ngàng khi đường phố Hà Nội như được khoác thêm tấm áo mới, đẹp và sạch chưa từng thấy. Để được như vậy, toàn thể cán bộ công nhân viên Công ty Môi trường đô thị Hà Nội - URENCO đang miệt mài lao động không quản ngày đêm, nắng mưa với niềm vui và lòng tự hào, tất cả vì thành phố xanh - sạch - đẹp.

Để tiếp tục phát huy tinh thần giữ gìn vệ sinh môi trường của người dân như dịp Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - Triều Tiên hồi cuối tháng 2 vừa qua, ngày 18/4/2019, Công ty URENCO đã ban hành Kế hoạch số 130/MTĐT với mục tiêu đảm bảo công tác duy trì vệ sinh môi trường các tuyến phố đi bộ trong các ngày hoạt động luôn được sạch sẽ, xây dựng hình ảnh thân thiện với hoạt động đảm bảo vệ sinh môi trường ở phố đi bộ; Nâng cao ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường của nhân dân và du khách trên tuyến phố trong các ngày tuyến phố đi bộ hoạt động; Phối hợp chặt chẽ với UBND các phường Tràng Tiền, Lý Thái Tổ, Hàng Bạc, Hàng Trống, Hàng Gai, Ban quản lý Khu vực hồ Hoàn Kiếm để cùng hoàn thành nhiệm vụ chung. Chương trình thí điểm kéo dài 1 tháng từ 19/4 đến 19/5 với mục tiêu duy trì VSMT tại không gian phố đi bộ. Mô hình này sẽ được nhân rộng trên 4 quận trung tâm thành phố.

Theo đó, bắt đầu từ chiều tối 19/4/2019, cán bộ, công nhân Chi nhánh Urenco Hoàn Kiếm, ngoài việc duy trì vệ sinh môi trường trên địa bàn đã được huy động để tham gia dọn dẹp vệ sinh làm sạch không gian phố đi bộ. Công việc trên sẽ được duy trì từ 19h đến 24h các ngày thứ Sáu, thứ Bảy và Chủ nhật hàng tuần, bắt đầu từ 19/4 và dự kiến kéo dài khoảng một tháng.Để thực hiện kế hoạch trên, Urenco đã lắp đặt thêm nhiều thùng rác 240 lít, thùng 660 lít, xe đẩy tay INOX có thùng chứa rác 80 lít, chổi gom, chổi thanh hao, kẹp rác, xẻng chuyên dùng, chổi nhựa. Hàng ngày, công ty huy động thêm 5 công nhân Khu vực hồ Hoàn Kiếm, đảm bảo có 21 công nhân mỗi ca (trước đây là 16 công nhân). Trong thời gian từ 19 giờ – 24 giờ các ngày cuối tuần, lực lượng lao công sẽ dùng chổi thanh hao, thùng 240 lít quét dọn làm sạch toàn bộ khu vực không gian đi bộ hồ Hoàn Kiếm và phụ cận. Ngoài ra, họ dùng chổi nhựa, xẻng chuyên dùng, xe đẩy tay INOX 70 lít nhặt rác trên các khu vực được phân công, nhặt rác kết hợp với tuyên truyền vận động nhân dân. Ngoài ra, Urenco còn bổ sung thêm xe tải nhỏ và hai xe quét hút điện cầm tay thực hiện hút rác trong không gian đi bộ.

Tuy nhiên, đáng chú ý là việc Urenco đã có ý tưởng về mô hình lắp camera ghi hình người vứt rác. Ban đầu, ý tưởng này chỉ hy vọng mang tính nhắc nhở đối với người dân và du khách, nhằm hạn chế việc vứt rác bừa bãi. Tuy nhiên, sau 1 tháng kiên trì triển khai của Urenco, cùng với sự vào cuộc quyết liệt của UBND quận Hoàn Kiếm, phố đi bộ đã ghi nhận được hơn 15 trường hợp bị phạt nguội do vứt rác không đúng quy định, và xử phạt được tổng số tiền là 33,5 triệu đồng. Việc ghi hình vi phạm chỉ sau vài tuần triển khai đã được mở rộng. Bên cạnh 2 chiếc camera ghi hình lắp đặt ban đầu, đội tuyên truyền của Urenco với khoảng 30 người, thường xuyên túc trực tại khu vực phố đi bộ, sẵn sàng dùng điện thoại ghi lại các hình ảnh vi phạm bất cứ lúc nào. Hình ảnh ghi nhận được sẽ chuyển đến Phòng TN&MT, UBND quận Hoàn Kiếm để xử lý.

Sau hơn 1 tháng triển khai dùng dữ liệu từ camera, điện thoại thông minh để xử phạt hành chính đối với những hộ kinh doanh và người dân xả rác bừa bãi, với sự vào cuộc quyết liệt của UBND quận Hoàn Kiếm, phố đi bộ Hoàn Kiếm đã đạt được những kết quả hết sức ngỡ ngàng, vượt xa kỳ vọng ban đầu của những người thực hiện. Đã ghi nhận được hơn 15 trường hợp bị phạt nguội do vứt rác không đúng quy định, và xử phạt được tổng số tiền là 33,5 triệu đồng. Các tuyến phố xung quanh hồ Hoàn Kiếm như: Đinh Tiên Hoàng, đường đôi Đinh Tiên Hoàng, Lê Lai, Lê Thạch, Đinh Lễ, Nguyễn Xí, Tràng Tiền, Hàng Khay, Lê Thái Tổ, Lò Sũ, Hàng Dầu, Trần Nguyên Hãn, Bảo Khánh, Hàng Bài, Lương Văn Can… được dọn sạch sẽ, tạo không gian thoáng đãng cho du khách vãn cảnh.

Sự chuyển biến tích cực trong ý thức của người dân

Tuy nhiên, điều quan trọng nhất gặt hái được từ Kế hoạch số 130 là tạo sự chuyển biển tích cực trong ý thức người dân. Bước đầu, người dân và khách vãng lai khi biết thông tin về “phạt nguội” đã có ý thức hơn rất nhiều trong việc bỏ rác của mình. Trên tuyến phố không còn rác vương vãi, chủ kinh doanh có ý thức bỏ rác đúng giờ, khi thấy cán bộ tuyên tuyền mang trên mình chiếc áo màu xanh đi nhắc nhở thì người dân đã hợp tác. Đặc biệt là các quán ăn, hàng nước đã đỡ hẳn hiện tượng vứt rác bừa bãi; chủ quán, khách hàng đã chủ động thu dọn gọn rác thải vào túi kín. Việc camera ghi hình được các vi phạm đã là căn cứ để UBND quận Hoàn Kiếm xử phạt đã tạo ra chuyển biến hết sức tích cực tại không gian đi bộ.

Không chỉ dừng lại ở xử phạt một vài trường hợp, việc ghi hình các hành vi gây mất vệ sinh môi trường còn được lan tỏa rộng rãi ra cộng đồng, đặc biệt là trong giới trẻ. Nhiều diễn đàn được lập để lan tỏa những câu chuyện thú vị về môi trường hay đơn giản để “bóc phốt” những hành vi xấu xí, cần lên án. Có những nhóm còn hẹn hò “lập team” để ghi hình xả rác bừa bãi để chuyển cho các cơ quan chức năng.

Sau khi đánh giá kết quả của một tháng triển khai thí điểm,  Urenco sẽ báo cáo đề xuất cho nhân rộng mô hình tới 4 quận trung tâm. Mong muốn của Urenco là Hà Nội sạch đẹp không phải cứ khi nào diễn ra các sự kiện mà sạch đẹp mỗi ngày. Để biến điều này thành hiện thực, Urenco đề ra nhiều giải pháp như: bố trí nhân sự đi tuyên truyền, lập Ban chỉ đạo điều hành không gian phố đi bộ; Phối hợp với chính quyền lắp đặt camera, biển phạt to hơn, biển đẹp hơn, cự ly biển cách nhau 50m  để người dân dễ quan sát; Phát thông tin nhắc nhở về VSMT, hình thức phạt trên các biển điện tử khoảng 10-15s. CBCNV khối văn phòng cũng tham gia 100% và các Chi nhánh, phân theo ca, ngày từ 7h – 17h, đêm từ 19h – 24h hàng, đặc biệt vào những ngày cuối tuần thì thực hiện ca đêm. Họ vẫn đảm bảo công việc tại văn phòng, vẫn tham gia tuyên truyền tại hiện trường.

Tất cả vì mục tiêu làm thế nào để Hà Nội luôn sạch- đó là trăn trở của lãnh đạo Urenco. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia trong lĩnh vực môi trường cho rằng, để công tác bảo vệ môi trường đạt được những kết quả bền vững, chính quyền cần vào cuộc quyết liệt hơn nữa. Đơn cử như tại khu vực phố đi bộ, nếu chính quyền địa phương vẫn mặc định đây là trách nhiệm của đơn vị làm vệ sinh môi trường thì mọi sự sẽ như “muối bỏ bể”. Để khắc phục tình trạng này, chính quyền địa phương phải tăng cường công tác tuyên truyền, nhắc nhở, kiểm tra xử lý các hộ kinh doanh, gánh hàng rong cũng như các du khách, người dân có hành vi xả rác sai nơi quy định… Có được sự chung tay như vậy, Urenco sẽ không đơn độc trong việc công tác giữa gìn vệ sinh môi trường của Thủ đô.

PV