Theo dữ liệu hải quan mới nhất của Trung Quốc, nước này đã xuất khẩu 148 tỷ USD hàng hóa sang châu Phi, tăng 29,9% so với năm 2020. Ngoài ra, Trung Quốc cũng đạt kim ngạch nhập khẩu lên tới 106 tỷ USD từ lục địa đen, tăng 43,7% so với một năm trước đó.

Như vậy tổng giá trị thương mại giữa Trung Quốc và châu Phi đã đạt mức lên tới 254 tỷ USD. Trước đó vào năm 2020, tổng giá trị thương mại giữa Trung Quốc và châu Phi chỉ là 187 tỷ USD, giảm 11% so với con số 208,7 tỷ USD của năm 2019.

Nam Phi chiếm thị phần lớn nhất trong thương mại Trung Quốc, với 54 tỷ USD vào năm ngoái, tiếp theo là Nigeria với 26 tỷ USD, Angola với 23 tỷ USD và Ai Cập với 19 tỷ USD.

Cộng hòa Dân chủ Congo (DRC) đứng ở vị trí thứ năm, với 14 tỷ USD. Nước này cung cấp cho Trung Quốc phần lớn lượng coban, một thành phần thiết yếu của pin cho xe điện, cũng như điện thoại thông minh, máy tính bảng và máy tính xách tay.

Các nhà phân tích cho rằng kim ngạch thương mại năm ngoái tốt hơn là do Bắc Kinh gần đây thúc đẩy nhập khẩu từ châu Phi, cũng như giá hàng hóa cao hơn từ cuối năm 2020 cho đến hết năm ngoái.

Mark Bohlund, nhà phân tích nghiên cứu tín dụng cấp cao tại REDD Intelligence, cho biết: “Châu Phi đã có một trong những hoạt động thương mại mạnh mẽ nhất với Trung Quốc so với tất cả các khu vực khác trên thế giới”.

Tuy nhiên, theo chuyên gia này, tăng trưởng nhập khẩu của Trung Quốc từ châu Phi và xuất khẩu sang châu Phi có thể sẽ giảm xuống vào năm 2022 do sức tăng trưởng của nền kinh tế Trung Quốc sẽ yếu hơn so với năm 2021.

Charles Robertson, nhà kinh tế trưởng toàn cầu tại ngân hàng đầu tư Renaissance Capital, cho biết việc cung cấp thiết bị y tế tăng từ Trung Quốc sang châu Phi cũng có thể đóng một vai trò nào đó trong năm 2021.

Hầu hết các mặt hàng xuất khẩu của Trung Quốc sang châu Phi là thành phẩm,  từ hàng dệt may đến hàng điện tử. Trong khi đó, doanh số bán hàng của châu Phi sang Trung Quốc chủ yếu là nguyên liệu thô và các sản phẩm chưa qua chế biến, dẫn đến thặng dư thương mại có lợi cho Trung Quốc.

Để giúp cân bằng thương mại, Chủ tịch Tập Cận Bình vào tháng 11 đã hứa sẽ tăng giá trị nhập khẩu từ châu Phi lên 300 tỷ USD trong ba năm tới. Trong bài phát biểu tại Diễn đàn Hợp tác Trung Quốc-Châu Phi (FOCAC), ông cho biết Trung Quốc sẽ mở “làn đường xanh” cho xuất khẩu nông sản của châu Phi sang Trung Quốc. Ngoài ra, Bắc Kinh sẽ cung cấp 10 tỷ USD tài trợ thương mại để hỗ trợ xuất khẩu của châu Phi.

Một số quốc gia châu Phi gần đây đã ký kết các thỏa thuận cho phép họ xuất khẩu các sản phẩm nông nghiệp sang Trung Quốc. Tanzania bắt đầu xuất khẩu đậu nành sang Trung Quốc vào năm 2020, sau khi Bắc Kinh tìm cách cắt giảm sự phụ thuộc vào Mỹ và Brazil.

Các thỏa thuận tương tự đã đạt được đối với bơ, trà, cà phê và hoa hồng từ Kenya, cà phê và đậu nành từ Ethiopia, các sản phẩm thịt bò từ Namibia và Botswana, trái cây từ Nam Phi và cà phê từ Rwanda.

Hải Anh