Một tuần trong sợ hãi

Các cuộc biểu tình chết người nổ ra ở Kazakhstan trong những ngày gần đây đã chứng kiến chính phủ từ chức và ban bố tình trạng khẩn cấp. Quân đội từ một liên minh quân sự do Nga dẫn đầu cũng được triển khai để giúp kiềm chế tình trạng bất ổn.

Số người chết là 164 - tăng đáng kể so với con số 44 của hôm thứ Sáu - đã được công bố hôm Chủ nhật trên kênh truyền hình nhà nước Khabar 24 và dẫn nguồn từ Bộ Y tế Kazakhstan.

Tình trạng bất ổn này là thách thức lớn nhất đối với Tổng thống Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev kể từ khi ông nắm quyền. Bạo loạn xảy ra từ sự tức giận ban đầu của công chúng về việc giá nhiên liệu tăng đột biến, sau khi vốn đã bất mãn đối với chính phủ về tham nhũng, mức sống, nghèo đói và thất nghiệp...

Ít nhất 5.135 người cho đến nay đã bị giam giữ vì cáo buộc tham gia vào các cuộc biểu tình ở Kazakhstan, truyền thông nhà nước Kazakhstan đưa tin hôm Chủ nhật và dẫn nguồn Bộ Nội vụ nước này. Trong khi đó, cảnh sát đã mở khoảng 125 vụ án hình sự liên quan đến các vụ bạo lực, bao gồm cả các tội danh bạo lực, giết người, cướp của.

Lực lượng "Gìn giữ hòa bình" từ các quốc gia thành viên của Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO) đã được triển khai đầy đủ đến Kazakhstan và đang thực hiện nhiệm vụ, tướng chỉ huy CSTO Andrey Serdyukov cho biết trong một cuộc họp báo hôm Chủ nhật.

CSTO - bao gồm Nga, Belarus, Armenia, Kazakhstan, Kyrgyzstan và Tajikistan - đã triển khai lực lượng sau khi Tokayev kêu gọi sự giúp đỡ từ liên minh sau khi tình trạng bất ổn bùng phát trên khắp Kazakhstan từ thứ Tư tuần trước, bao gồm cả ở thành phố lớn nhất, Almaty.

Serdyukov cho biết các lực lượng đang "thực hiện các nhiệm vụ để bảo vệ các cơ sở quân sự, nhà nước và xã hội quan trọng ở thành phố Almaty và khu vực lân cận" và sẽ ở lại Kazakhstan cho đến khi tình hình "hoàn toàn ổn định".

Một số quan chức cấp cao, bao gồm cả cựu lãnh đạo Ủy ban An ninh Quốc gia Kazakhstan Karim Massimov, đã bị bắt giữ vì tình nghi phản quốc.

Bạo lực đã lắng xuống

Sau gần một tuần bất ổn, tình hình tại Kazakhstan đã dần được kiểm soát. Hệ thống ngân hàng đang được khôi phục. Việc trả khoản vay, lương hưu, trợ cấp và lương dự kiến sẽ hoạt động trở lại như bình thường trên toàn quốc kể từ thứ hôm nay. Người dân ở các khu vực bạo loạn cũng đã có thể ra đường để tìm mua các nhu yếu phẩm, như bánh mỳ và nước uống.

Liên minh châu Âu (EU) đã tuyên bố "lên án mạnh mẽ" các hành động bạo lực lan rộng ở Kazakhstan và hỗ trợ quân sự từ bên ngoài "cần tôn trọng chủ quyền và độc lập" của đất nước, trong một tuyên bố hôm thứ Bảy của đứng đầu chính sách đối ngoại Josep Borrell.

Hải Huy (theo CNN)