Ba năm sau, ông chuẩn bị rời cương vị khi đất nước đang quay cuồng với bùng nổ chính trị và nền kinh tế đang trên đà sụp đổ. Chính thức, vào 7/7 Thủ tướng Anh Boris Johnson đã tuyên bố từ chức sau khi hàng chục thành viên nội các xin rút lui để phản đối các bê bối cá nhân và cách “lèo lái” con thuyền chính trị của mình.

Chi phí sinh hoạt đang tăng với tốc độ hàng năm cao nhất trong bốn thập kỷ, tuy nhiên các gia đình đang trải qua nhiều vấn đề nghiêm trọng trong thu nhập thực tế hơn.

Điều này không có trong kịch bản. Đây không phải cuộc khủng hoảng y tế toàn cầu tồi tệ nhất trong một thế kỷ, cũng không phải là chiến tranh trên lãnh thổ châu Âu.

Kể từ năm 2020, nền kinh tế của Anh bị sụt giảm mạnh nhất trong G7 khi đại dịch đại dịch Covid-19 bùng nổ khiến các nền kinh tế trên thế giới không thể nào không bị ảnh hưởng. Khi đất nước mở cửa trở lại sau khi giãn cách xã hội, ông Johnson chỉ ra tốc độ tăng trưởng kinh tế nước Anh đã nhanh nhất trong G7.

Tuy nhiên, mức tăng nhanh đó một phần là do quy mô suy giảm, khi Vương quốc Anh - phụ thuộc nhiều hơn vào các dịch vụ hướng tới người tiêu dùng - đã đi vào tình trạng giãn cách xã hội muộn hơn và lâu hơn so với một số quốc gia khác, dẫn đến cuộc suy thoái tồi tệ nhất trong 300 năm.

"Toàn bộ thời gian này là di sản của ông ấy", Giáo sư Jagjit Chadha, người đứng đầu Viện Nghiên cứu Kinh tế và Xã hội Quốc gia, cho biết, người tin rằng Brexit sẽ không xảy ra nếu ông Johnson không đóng một vai trò quan trọng trong chiến dịch Bỏ phiếu 6 năm trước. Không theo cùng một cách, ở bất kỳ tỷ lệ nào.

"Brexit đã chi phối hoạt động kinh tế của chúng tôi kể từ năm 2016", ông nhận xét, đề cập đến năm Vương quốc Anh chọn rời khỏi Liên minh châu Âu.

Nếu không có đủ vốn đầu tư, tăng năng suất và hiện nay với tình trạng thiếu lao động - việc phát triển nền kinh tế mà không gây ra lạm phát đã trở nên khó khăn hơn.

Nền kinh tế lớn thứ 5 thế giới gần như không tăng trưởng trong tháng 2 và bắt đầu co lại trong tháng 3. Đà giảm tăng tốc trong tháng 4, với GDP giảm 0,3%. 3 yếu tố lớn của nền kinh tế - dịch vụ, sản xuất, xây dựng - đều đi lùi, theo Văn phòng Thống kê Quốc gia Anh. Doanh số bán lẻ tháng 5 cũng giảm 2 tháng liên tiếp.

Dự tính, giá cả hàng hoá sẽ tăng với tốc độ 9,1% và hướng tới 11% vào tháng 10 này. Ngân hàng Trung ương Anh đang phản ứng bằng cách tăng lãi suất lên mức cao nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, với nhiều đợt tăng dự kiến vào tháng tới.

Ông Chadha nói: “Kinh tế đã tăng trưởng rất chậm. “Công bằng mà nói với Johnson, đã có một số sai lầm. Brexit được cho là câu trả lời cho những tai ương kinh tế”.

Trong khi đó, đồng bảng Anh đã giảm hơn 10% trong vài phút và vài giờ sau kết quả trưng cầu dân ý, xuống mức thấp nhất kể từ năm 1985. Kể từ đó, đồng bảng Anh vẫn chịu áp lực, góp phần làm tăng lạm phát và xói mòn mức sống.

Theo dự báo kinh tế độc lập của chính phủ, tác động lâu dài của Brexit sẽ gây thiệt hại 4% cho GDP sau 15 năm.

Thiệt hại vẫn đang được ghi nhận như một quá trình hơn là một sự kiện. Sự gián đoạn thương mại và hàng loạt băng đỏ ở biên giới đã dẫn đến việc giảm 40% xuất khẩu sang EU vào tháng 1 năm 2021, tháng đầu tiên sau Brexit. Mặc dù xuất khẩu hàng tháng của EU đã được cải thiện, hoạt động thương mại của Vương quốc Anh vẫn kém hơn so với mức tăng hậu đại dịch của các quốc gia lớn khác.

Khác xa với cam kết của các chính trị gia, Brexit vẫn chưa "xong". Các ông chủ của công ty cảnh báo việc đầu tư vào Vương quốc Anh đã bị ảnh hưởng bởi sự không chắc chắn về Nghị định thư Bắc Ireland.

Người ủng hộ Brexit nổi tiếng Gerard Lyons, người từng là cố vấn kinh tế chính của ông Johnson khi còn là thị trưởng London, cho biết các dự báo về thiệt hại dài hạn là sai nhưng quá trình này có thể được xử lý tốt hơn.

“Đây là một thách thức không dành riêng cho ông Boris Johnson, nó đã thấm vào các cấp hoạch định chính sách của Vương quốc Anh trong nhiều thập kỷ. Đó là một trong những vấn đề quan trọng hơn cần được giải quyết. "

Không giống như các nhà lãnh đạo khác trong thập kỷ trước, ông tin tưởng nhiều hơn vào sự can thiệp của nhà nước và sức mạnh của chi tiêu công, hứa hẹn sẽ san lấp sự mất cân bằng trong khu vực ở Anh.

Nhưng sự tái cân bằng đã hứa đã bị gạt sang một bên khi quốc gia này vượt qua trước đại dịch, và sau đó là lạm phát gây ra bởi sự khởi động lại kinh tế toàn cầu và sau cùng đó là cuộc chiến Nga - Ukraine.

Ba năm sau bài phát biểu đầu tiên của ông trên các bậc thang của Phố Downing, những vấn đề mà nền kinh tế Anh phải đối mặt đã trở nên lớn hơn, lan rộng hơn.

Lê Na (Theo TheGuardian)