Báo cáo cho thấy rằng con người đang phải trải qua những tác động của biến đổi khí hậu, vì hành tinh này đã vượt qua hơn 1 độ C trong tình trạng ấm lên trung bình. Các đợt nắng nóng, hạn hán và mưa xối xả chỉ có thể trở nên thường xuyên hơn và cực đoan hơn khi trái đất ngày càng ấm lên.

Đây là lần đầu tiên Ủy ban liên chính phủ về biến đổi khí hậu của Liên hợp quốc (IPCC) định lượng khả năng xảy ra những sự kiện cực đoan này trong nhiều tình huống khác nhau.

"Khi IPCC làm rõ, các tác động của khủng hoảng khí hậu, từ nắng nóng khắc nghiệt đến cháy rừng đến mưa dữ dội và lũ lụt, sẽ chỉ tiếp tục gia tăng trừ khi chúng ta chọn một hướng đi khác cho chính mình và các thế hệ sau", Đặc phái viên của Tổng thống Mỹ về Khí hậu John Kerry nói.

Báo cáo cho thấy các trận mưa lớn kéo dài một lần trong thập kỷ hiện có khả năng xảy ra cao hơn 1,3 lần và khí hậu ẩm ướt hơn 6,7%, so với 50 năm qua đến năm 1900 khi sự ấm lên do con người gây ra.

Các đợt hạn hán kéo dài một lần trong một thập kỷ có thể xảy ra 5 hoặc 6 năm một lần.

Các nhà khoa học nhấn mạnh rằng những tác động của biến đổi khí hậu cũng đang diễn ra, với các sự kiện như đợt nắng nóng ở Tây Bắc Thái Bình Dương, Hoa Kỳ và Canada đã khiến hàng trăm người chết vào tháng 6 và Brazil hiện đang trải qua đợt hạn hán tồi tệ nhất trong 91 năm.  

Paulo Artaxo, tác giả chính của báo cáo và là một nhà vật lý môi trường và Đại học Sao Paulo cho biết: “Đợt nắng nóng ở Canada, hỏa hoạn ở California, lũ lụt ở Đức, lũ lụt ở Trung Quốc, hạn hán ở miền trung Brazil cho thấy rất rõ ràng rằng khí hậu cực đoan đang gây ra thiệt hại rất nặng nề”.

Tương lai có vẻ còn tồi tệ hơn, với sự ấm lên nhiều hơn có nghĩa là các sự kiện cực đoan xảy ra thường xuyên hơn, báo cáo nói.

Các sóng nhiệt cho thấy tần suất gia tăng cùng với sự ấm lên mạnh hơn tất cả các hiện tượng cực đoan khác. Các đợt nắng nóng hai lần trong một thế kỷ có thể xảy ra khoảng sáu năm một lần với nhiệt độ nóng lên 1,5 độ C, mức mà báo cáo cho biết có thể bị vượt qua trong vòng hai thập kỷ.

Nếu thế giới trở nên nóng hơn 4 độ C, như có thể xảy ra trong kịch bản phát thải cao, những đợt nắng nóng đó sẽ xảy ra cứ sau một đến hai năm.

Carolina Vera, một tác giả báo cáo khác và là nhà khoa học khí hậu vật lý tại Đại học Buenos Aires và cơ quan chính của Argentina về nghiên cứu khoa học (CONICET), cho biết khả năng nhiều hiện tượng thời tiết cực đoan có thể xảy ra cùng một lúc cũng ngày càng tăng. Chẳng hạn, nắng nóng khắc nghiệt, hạn hán và gió lớn - những điều kiện có thể gây cháy rừng - có nhiều khả năng xảy ra cùng lúc.

IPCC bày tỏ sự tin tưởng mức độ trung bình hoặc cao rằng nhiều khu vực nông nghiệp quan trọng trên thế giới sẽ gặp nhiều hạn hán hoặc mưa cực đoan hơn. Những khu vực dự báo bị ảnh hưởng bao gồm các vùng của Argentina, Paraguay, Bolivia và Brazil, những nước trồng đậu nành và các mặt hàng toàn cầu khác.

"Thật đáng sợ, chắc chắn, với nguy cơ hỏa hoạn, sóng nóng, hạn hán sẽ ảnh hưởng đến con người dưới dạng thời tiết và mất an ninh lương thực, mất an ninh năng lượng, chất lượng nước và sức khỏe - chủ yếu ở các vùng nghèo", Jose Marengo, một nhà khí hậu học tại trung tâm giám sát thảm họa của Bộ Khoa học Brazil và là người biên tập đánh giá cho chương của báo cáo IPCC về ảnh hưởng của con người đối với hệ thống khí hậu cho biết.

Friederike Otto, tác giả IPCC và nhà khí hậu học tại Đại học Oxford, cho biết các khu vực vốn đã dễ bị hạn hán có khả năng phải trải qua tình trạng này thường xuyên hơn, bao gồm Địa Trung Hải, miền nam Australia và miền tây Bắc Mỹ.

Bà nói, tần suất hạn hán và mưa lớn gia tăng cũng không loại trừ lẫn nhau và được dự đoán ở những nơi như Nam Phi.

Các nhà khoa học cho biết, các dự báo về các hiện tượng thời tiết cực đoan được đưa ra trong báo cáo củng cố tầm quan trọng của việc kiềm chế biến đổi khí hậu theo các mức được quy định trong Thỏa thuận Paris.

“Nếu chúng ta ổn định ở mức 1,5 độ, chúng ta có thể ngăn chúng trở nên tồi tệ hơn nhiều”, bà Otto nói.