Số người chết sẽ tăng dù vắc xin hiệu quả

Thực ra, vẫn có nhiều lý do để lạc quan khi nước Mỹ bước vào mùa đông lần thứ hai trong đại dịch Covid-19, ngay cả khi đối mặt với khả năng gia tăng các ca nhiễm.

Bằng chứng cho thấy khả năng tránh mắc bệnh nghiêm trọng và tử vong do vắc xin vẫn còn cao trong vài tháng sau khi tiêm chủng. Vắc xin cho trẻ em trên 5 tuổi có thể làm giảm sự lây truyền virus và các loại thuốc đặc trị mới hứa hẹn biến Covid-19 trở thành một căn bệnh có thể điều trị được.

Trong ba tuần gần đây, số ca nhiễm mới đã gia tăng trở lại ở một số bang có thời tiết lạnh ở Mỹ, như New England và khu vực miền Tây. Tuy nhiên, vắc xin vẫn có hiệu quả khoảng 85% trong việc ngăn ngừa bệnh nghiêm trọng và tử vong.

Tiến sĩ David Dowdy, phó giáo sư dịch tễ học tại Đại học Johns Ho nói: “Ngay cả khi các ca bệnh tăng lên vào mùa đông năm nay, chúng ta cũng sẽ không phải chứng kiến tình trạng các bệnh viện và nhà xác rơi vào tình trạng quá tải như một năm trước trước”.

Khả năng miễn dịch chống lại nhiễm trùng do vắc xin mang lại có thể vẫn khiến gia tăng các trường hợp mắc bệnh, nhưng số người cần nhập viện sẽ ít hơn rất nhiều. Theo giới chức Mỹ, phần lớn những người phải nhập viện hoặc tử vong do Covid-19 tại quốc gia này trong mùa hè vừa rồi đều không được tiêm phòng đầy đủ.

Tuy nhiên, việc phân phối vắc xin rất không đồng đều đang diễn ra trên khắp nước Mỹ. Chỉ có 58,6% dân số quốc gia được tiêm chủng, thấp hơn so với tỷ lệ tiêm chủng ở một số quốc gia châu Âu hiện vẫn đang phải vật lộn với sự gia tăng các ca nhiễm Covid-19, như ở Đức hoặc Pháp .

Ngay cả khi tác động của Covid-19 bị giảm bớt trong mùa đông này, vẫn có thể xảy ra thiệt hại nghiêm trọng về nhân mạng. Các nhà khoa học tại Mỹ dự báo sẽ có khoảng thêm 100.000 người có thể chết trong khoảng thời gian từ tháng 11/2021 đến tháng 3/2022.

Tiến sĩ Christopher JL Murray, trưởng nhóm mô hình tại Viện Đo lường và Đánh giá Sức khỏe (IHME) tại Đại học Washington, cho biết: “Chúng tôi thấy ngày càng nhiều bằng chứng ở bán cầu bắc rằng đợt gia tăng khối không khí lạnh vào mùa đông đã bắt đầu xảy ra. Và tình trạng gia tăng số ca nhiễm bắt đầu xảy ra”.

Cho tới thời điểm hiện tại, đã có hơn 765.000 người Mỹ đã tử vong vì đại dịch Covid-19. Và nếu theo dự báo của các nhà khoa học, thì con số này sẽ lên tới gần 1 triệu người vào tháng 3 năm sau.

Covid không thể “diệt trừ”?

Murray cho biết: “Nhiều quốc gia ở Tây Âu thậm chí còn đang vượt xa Mỹ về số ca nhiễm mới đang bùng phát mạnh mẽ, như tại Hà Lan, Đan Mạch hay Đức”. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), gần 2/3 trong số 1,9 triệu ca nhiễm mới trên toàn cầu là ở châu Âu .

Nguyên nhân được cho là chính quyền và cả người dân ở các quốc gia này mong muốn kích hoạt lại các biện pháp kiểm soát xã hội. Những hứa hẹn về vắc xin có thể làm giảm sự lây truyền của Covid-19 càng làm các quốc gia này đẩy nhanh quá trình mở cửa trở lại và phớt lờ các biện pháp giãn cách. Xu hướng đó vẫn đang diễn ra mạnh mẽ ngay cả khi các bằng chứng mới cho thấy khả năng bảo về trước Covid-19 của vắc xin sẽ suy yếu theo thời gian.

Nguy cơ xuất hiện “làn sóng thứ năm” và khả năng miễn dịch suy giảm của vắc xin đang thúc đẩy lời kêu gọi các quốc gia tiến hành các mũi tiêm tăng cường, hay liều vắc xin thứ ba.

Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ đã cấp phép cho việc tiêm vắc xin tăng cường đối với những người trên 65 tuổi hoặc những người làm việc ở những nơi có nguy cơ cao.

Mũi tiêm tăng cường có hiệu quả trong việc tăng mức độ kháng thể, nhưng không phải là cách hiệu quả nhất để hạn chế sự lây truyền của Covid-19. Các chuyên gia nói nhiều lần rằng cách tốt nhất để hạn chế sự lây truyền là đưa những người mới đi tiêm phòng. Họ tin rằng Covid-19 sẽ là loài đặc hữu và lưu hành trong nhiều thập kỷ tới, mặc dù mức độ nghiêm trọng có thể suy giảm theo thời gian.

Theo các chuyên gia, đại dịch Covid-19 có thể không bao giờ kết thúc như nhiều người đã hình dung sớm về đại dịch. Vấn đề khi nào chúng ta có thể đạt được đến mức mà xã hội có thể chấp nhận được, là điều chưa thể đoán trước?

Hoàng Huy