Chính quyền Mỹ do Tổng thống Joe Biden lãnh đạo đang chuẩn bị nối lại các cuộc đàm phán với Bắc Kinh như một phần của chiến lược đã được chờ đợi từ lâu để giải quyết các vấn đề thương mại với Trung Quốc.

Đại diện Thương mại của Mỹ, bà Katherine Tai dự kiến sẽ nói chuyện với Phó Thủ tướng Trung Quốc Liu He qua điện thoại trong vài ngày tới, bà kêu gọi Trung Quốc nên tôn trọng hiệp định thương mại “giai đoạn một” mà họ đã ký với Washington dưới thời cựu Tổng thống Donald Trump.

Bên cạnh đó, Mỹ cũng có kế hoạch phục hồi miễn trừ một phần thuế quan trừng phạt cho Trung Quốc để giúp hạn chế tác động của căng thẳng thương mại đối với ngành công nghiệp trong nước của họ.

Điều này diễn ra khi bà Katherine Tai chuẩn bị tiết lộ chính sách thương mại với Trung Quốc của chính quyền ông Biden trong một bài phát biểu vào thứ 2 vừa qua. Để thúc đẩy Bắc Kinh tuân thủ thỏa thuận giai đoạn một, bà Katherine Tai dự kiến sẽ nhấn mạnh rằng Washington sẽ “sử dụng đầy đủ các công cụ mà chúng tôi có và phát triển các công cụ mới khi cần thiết để bảo vệ lợi ích kinh tế của Mỹ khỏi các chính sách và thực tiễn có hại.”

Mục đích của Mỹ là thuyết phục Trung Quốc sửa đổi các hành vi thương mại không công bằng thông qua cuộc đối thoại mà không đưa ra thời hạn cụ thể cho các cuộc đàm phán.

Mỹ đang có kế hoạch khôi phục các miễn trừ thuế quan với Trung Quốc, ngoại trừ các các sản phẩm dược phẩm, điều khoản miễn trừ thuế này đã hết hạn vào cuối năm 2020. Mặc dù chính quyền vẫn chưa quyết định chính xác mặt hàng nào có thể đủ điều kiện để được miễn trừ, nhưng các quyết định đó sẽ được đưa ra phù hợp với các ưu tiên chính sách.

Có thể các mặt hàng nhập khẩu liên quan đến biến đổi khí hậu và cơ sở hạ tầng, bao gồm cả các mặt hàng liên quan đến năng lượng tái tạo, có thể được miễn thuế. Chính quyền Mỹ trước đó đã miễn trừ các sản phẩm khó nhập khẩu từ các nước khác ngoài Trung Quốc, bao gồm cả các công cụ máy móc đặc biệt.

Trong các cuộc đàm phán thương mại, bà Tai cũng được cho là sẽ yêu cầu Trung Quốc sửa chữa những gì mà Mỹ coi là vi phạm quyền sở hữu trí tuệ. Tại thời điểm này, Washington đã chọn không đàm phán một thỏa thuận “giai đoạn hai”, trong đó các vấn đề cấu trúc của Trung Quốc, bao gồm cả những gì Mỹ coi là trợ cấp quá mức của Bắc Kinh cho các ngành công nghiệp trong nước, sẽ được thảo luận.

Theo thỏa thuận giai đoạn một, Trung Quốc hứa sẽ tăng nhập khẩu của Mỹ thêm 200 tỷ USD trong giai đoạn từ năm 2020 đến năm 2021, từ mức trước chiến tranh thương mại năm 2017. Tổng kim ngạch nhập khẩu của Trung Quốc từ Mỹ trong tháng 1 đến tháng 8 năm nay chỉ chiếm 62% mục tiêu, theo Viện Kinh tế Quốc tế Peterson.

Đánh giá rằng Trung Quốc đã vi phạm quyền sở hữu trí tuệ, chính quyền Trump đã áp thuế lên các sản phẩm của Trung Quốc theo từng giai đoạn, bắt đầu từ tháng 7 năm 2018. Trung Quốc đã đưa ra những biện pháp trả đũa và hai nước bước vào cuộc chiến thương mại. Cho đến nay, Mỹ đã áp đặt thêm 25% thuế đối với hàng hóa nhập khẩu có tổng trị giá khoảng 370 tỷ USD.

Huy Hoàng (Theo Asia Nikkei)