Tòa án Liên bang của Malaysia đã ra phán quyết buộc ông Najib bắt đầu thi hành bản án 12 năm tù sau khi giữ nguyên bản án về các cáo buộc liên quan đến vụ bê bối trị giá hàng tỷ đô la tại quỹ nhà nước 1Malaysia Development Berhad (1MDB).

Đây là lần kháng cáo cuối cùng của ông và cựu Thủ tướng đã bị đưa thẳng từ toà án tới nhà tù.

Điều này đánh dấu một bước ngoặt sự kiện đáng kinh ngạc đối với một nhà lãnh đạo từng nằm quyền lực tối cao ở nước này. Tại thời điểm điều tra các cáo buộc về 1MDB, ông đã kiểm soát các cuộc điều tra địa phương, sa thải các điều tra viên và trấn áp những người chỉ trích ngay cả khi các quốc gia khác mở cuộc điều tra về vụ bê bối trên diện rộng.

Ông Najib đã cố gắng rời khỏi đất nước ngay sau đó nhưng đã bị chặn lại, và ông bị bắt trong thời gian ngắn. Kể từ đó, cựu Thủ tướng đã dành phần lớn thời gian tại tòa, bảo vệ mình trước tổng cộng 42 cáo buộc. Ông vẫn kiên quyết nhận rằng mình vô tội và nói rằng ông đã bị các quan chức 1MDB lừa dối.

Một ngày trước khi có phán quyết cuối cùng, ông Najib cho biết trong một bài đăng trên Facebook rằng ông bị choáng ngợp và cảm thấy bị phản bội và cô đơn. "Có những lúc chúng tôi cảm thấy choáng ngợp trước những thử thách. Sự chân thành được đền đáp bằng sự phản bội. Đôi khi tôi cảm thấy mình đơn độc", ông viết.

Ông đã bị kết án vào năm 2020 bởi một tòa án cấp dưới về tội vi phạm tín nhiệm, lạm dụng quyền lực và rửa tiền vì nhận bất hợp pháp khoảng 10 triệu đô la từ một đơn vị cũ của 1MDB.

Các công tố viên cho biết khoảng 4,5 tỷ đô la đã bị đánh cắp từ 1MDB, do Najib đồng sáng lập vào năm 2009, và hơn 1 tỷ đô la đã được chuyển đến tài khoản của ông Najib trong cuộc điều tra mà Bộ Tư pháp Mỹ mô tả là cuộc điều tra gian lận lớn nhất của họ.

Ông Najib trong những tuần gần đây đã cố gắng trì hoãn việc tòa án đưa ra phán quyết cuối cùng bằng cách thay đổi luật sư ngay trước khi bắt đầu kháng cáo. Nhưng các chiến lược của ông đã phản tác dụng khi tòa án từ chối cung cấp thêm thời gian cho các luật sư của ông.

"Tôi đã tuyệt vọng, giống như bất kỳ đương sự nào ở trong tình trạng khó khăn này", ông Najib nói trong một tuyên bố vào tuần trước, giải thích động thái thay đổi luật sư của mình.

Ông Najib hiện có thể nộp đơn yêu cầu xem xét lại quyết định của Tòa án Liên bang, mặc dù những đơn xin như vậy hiếm khi thành công. Ông cũng có thể tìm kiếm sự ân xá của hoàng gia. Nếu thành công, ông có thể được trả tự do mà không phải chấp hành đủ 12 năm tù. Tuy nhiên, việc bị kết án có nghĩa là ông Najib sẽ mất ghế quốc hội và không thể tranh cử.

Najib sinh ra trong giới chính trị ưu tú của Malaysia và được giáo dục tại Anh. Cha của ông là thủ tướng thứ hai của đất nước và chú của ông là thứ ba. Ông bắt đầu sự nghiệp chính trị ở tuổi 23 và trở thành người trẻ nhất được bầu vào quốc hội. Ông được bầu làm thủ tướng Malaysia vào năm 2009.

Ông Najib đã hứa thực hiện những cải cách, thúc đẩy các chính sách kinh tế tự do và bãi bỏ các luật an ninh thời thuộc địa nhằm xóa bỏ nhận thức về một chính phủ không ủng hộ bất đồng chính kiến.

Vào năm 2015, những dấu hiệu đầu tiên của vụ bê bối bắt đầu xuất hiện tại 1MDB, khiến ông Najib mạnh tay đàn áp những người chỉ trích. Phải tới khi có chiến thắng lịch sử trong cuộc bầu cử của phe đối lập vào năm 2018 thì Malaysia mới có thể mở lại các cuộc điều tra 1MDB mà cuối cùng dẫn đến hàng chục cáo buộc chống lại ông Najib.

Trong những tuần sau sau đó, nhà chức trách đã thu giữ hàng trăm túi xách sang trọng, đồ trang sức, đồng hồ và hàng triệu đô la tiền mặt tại các ngôi nhà có liên quan đến gia đình ông.

Quốc Thiên (theo Reuters)