Ít nhất hai đoàn xe buýt chở người dân đã đến Stepanakert, thủ phủ của khu vực miền núi, từ nước láng giềng Armenia vào cuối tuần qua.

Theo các điều khoản của thỏa thuận, quyền kiểm soát đối với thành phố chính của vùng đất là Stepanakert, trên lãnh thổ được quốc tế công nhận là Azerbaijan, sẽ ở lại với người dân tộc Armenia mặc dù họ bị buộc phải nhượng lại vùng đất khác cho Azerbaijan.

Hôm thứ Hai, những người tị nạn đã xếp hàng ở trung tâm Stepanakert, nơi đã bị bỏ hoang trong nhiều tuần trước đó, để thu thập các túi hàng viện trợ nhân đạo bao gồm các mặt hàng chủ lực như thực phẩm đóng hộp và mì ống.

Một số người đàn ông phát những tấm bạt nhựa cho những người trở về có thể sử dụng để sửa các cửa sổ bị hỏng trong nhà của họ. Một số người nói rằng họ đã trở lại với sự mệt mỏi và buồn bã.

“Tôi đã thấy cuộc chiến thứ ba ở đây rồi. Năm 1992 và 2016 tôi không rời thành phố dù chỉ một phút. Nhưng lần này thật kinh khủng”, một phụ nữ trung niên từ chối cho biết tên.

Người phụ nữ cho biết cô đã trở lại Stepanakert vào Chủ nhật. Trước đó, cô đã rời đến thị trấn biên giới Sisian của Armenia sau tuần giao tranh đầu tiên vào đầu tháng 10 khi cô buộc phải trú ngụ trong một hầm trú bom bởi những trận pháo kích dữ dội. 

Trong khi Stepanakert có thể vẫn thuộc quyền kiểm soát của người Armenia sau thỏa thuận hòa bình, Shusha, thị trấn lớn thứ hai ở Nagorno-Karabakh, hiện do Azerbaijan kiểm soát sau các cuộc giao tranh ác liệt.

Alexander Simonyan, 35 tuổi, một giáo viên thể dục từ Shusha, cho biết: “Không có người Armenia nào ở Shusha bây giờ”.

Khi cuộc giao tranh bắt đầu, Simonyan gửi vợ con đến Armenia và gia nhập lực lượng phòng thủ Nagorno-Karabakh.

Alexander Simonyan cho biết hiện anh đang sống với một người bạn ở Stepanakert và không có nơi nào cho gia đình để ở, mặc dù anh hy vọng chính quyền địa phương có thể cung cấp cho họ một nơi nào đó để sinh sống. “Đây là đất của chúng tôi. Tôi có thể đi đâu khác? Tôi không thể sống ở một nơi khác".

Hôm thứ Hai, Bộ Quốc phòng Nga cho biết họ đã giúp 475 người quay trở lại vào Chủ nhật và tổng cộng 725 người đã quay trở lại khu vực này kể từ ngày 14/11.