Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI Hội Nhà báo Việt Nam (HNBVN) nhiệm kỳ 2020-2025 diễn ra vào những ngày cuối cùng của năm 2021. Bận rộn, hối hả nhưng hiệu quả, thành công của Đại hội như ngọn lửa ấm áp khơi dậy khát khao cống hiến, dựng xây, tạo dựng thêm niềm tin cho một hành trình phơi phới của những người làm báo Việt Nam trong một kỷ nguyên thông tin đầy biến động.

1. Trong guồng quay hối hả của những ngày cuối năm, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI HNBVN nhiệm kỳ 2020 - 2025 đã thành công tốt đẹp. 52 nhà báo có phẩm chất và năng lực, có uy tín và điều kiện, tâm huyết được Đại hội bầu vào Ban Chấp hành khóa XI đã thể hiện sự đồng thuận, tin tưởng của các đại biểu vào những bước chuyển của HNBVN trong chặng đường phía trước.

Nhìn lại nhiệm kỳ đã qua, các cấp Hội, các cơ quan báo chí đã chú trọng đổi mới công tác giáo dục, bồi dưỡng, nâng cao bản lĩnh chính trị, trình độ chuyên môn nghiệp vụ, đạo đức nghề nghiệp của người làm báo, tiên phong thực hiện các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, pháp luật, chính sách của Nhà nước về công tác thông tin, báo chí. Triển khai sâu rộng việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. HNBVN, đã ban hành Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII về “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”. 

HNBVN cũng đặc biệt chú trọng việc bảo vệ quyền làm nghề hợp pháp của hội viên, quyền lợi chính đáng của hội viên nhà báo, nêu cao đạo đức nghề nghiệp. Hội đã ban hành và tổ chức thực hiện có hiệu quả 10 điều Quy định đạo đức nghề nghiệp người làm báo Việt Nam, Quy tắc sử dụng mạng xã hội của người làm báo Việt Nam, khích lệ tinh thần cống hiến của người làm báo cách mạng, góp phần khắc phục các vi phạm, tạo chuyển biến tích cực trong hoạt động báo chí; thực hiện tốt Đề án báo chí chất lượng cao giai đoạn 2016-2020, tổ chức tốt Giải Báo chí Quốc gia và các Giải Báo chí toàn quốc chuyên ngành; Công tác đào tạo, bồi dưỡng luôn được các cấp HNBVN chú trọng nhằm hướng tới nền báo chí cách mạng giàu tính chiến đấu, chuyên nghiệp, hiện đại và nhân văn.

Cùng với các hoạt động đối ngoại của Đảng và Nhà nước, các hoạt động đối ngoại nhân dân của HNBVN trong nhiệm kỳ qua tiếp tục được triển khai một cách chủ động, tích cực, góp phần triển khai các chủ trương, đường lối, chính sách đối ngoại của Đảng và Nhà nước; củng cố, tăng cường quan hệ đoàn kết, hữu nghị, hợp tác với giới báo chí và nhân dân các nước; nâng cao hình ảnh, vị thế của Việt Nam nói chung và giới báo chí Việt Nam nói riêng trên trường quốc tế. 

Tôi đã thấy xôn xao những niềm vui, bừng sáng sự tin tưởng ở những phát biểu bên lề Đại hội, ở những dòng kỳ vọng đầy tâm huyết của các nhà báo lão thành gửi đến Đại hội. Trong dòng chảy biến thiên của thời gian, trong lịch sử hào hùng hơn 71 năm tiếp nối truyền thống vẻ vang, trong mỗi chặng đường phát triển của đất nước cũng như Báo chí Cách mạng Việt Nam, HNBVN luôn đồng hành, có những bước tiến vượt bậc, làm được nhiều việc trước đây khó hình dung, đóng góp xứng đáng vào thành tựu chung của giới báo chí, nền báo chí cách mạng.

 Với phương châm “Đoàn kết - Kỷ cương - Đổi mới - Sáng tạo - Phát triển”, Đại hội lần thứ XI HNBVN có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, định hướng cho các cấp HNBVN và đội ngũ những người làm báo cả nước tiếp tục phát huy truyền thống vẻ vang của Báo chí Cách mạng Việt Nam, chung sức đồng lòng, ra sức phấn đấu xây dựng nền Báo chí Cách mạng Việt Nam chuyên nghiệp, hiện đại, giàu tính chiến đấu, nhân văn, vì lợi ích của đất nước và nhân dân, vì đất nước hùng cường, thịnh vượng.

Những hội viên HNB hôm nay tự hào với quá khứ vinh quang để mài thêm ý chí và hành động, đoàn kết, chung sức đồng lòng cùng phấn đấu vượt qua mọi thử thách, đặng hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ của thời kỳ mới, góp phần xây dựng nền Báo chí Cách mạng giàu tính chiến đấu, nhân văn, chuyên nghiệp và hiện đại, xứng đáng với sự tin cậy của Đảng, Nhà nước, sự tin yêu của nhân dân.

2. 72 năm qua, để đảm nhiệm và hoàn thành tốt sứ mệnh lịch sử được Đảng và Nhà nước giao phó, chưa bao giờ là câu chuyện dễ dàng đối với những người làm công tác Hội. Truyền thống càng vẻ vang thì tương lai phải tiếp bước ra sao, phát triển thế nào cho xứng với vị thế trong thời cuộc nhiều thử thách.

Thành công của Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XI HNBVN nhiệm kỳ 2020 - 2025 đã thổi bùng lên ngọn lửa của niềm tin, của đam mê, của khát khao cống hiến của một thế hệ nhà báo trong kỷ nguyên số. Không phải vô tình mà năm 2020, chúng ta nói quá nhiều đến sứ mệnh và giá trị cốt lõi của nghề báo. Không có vinh quang và hạnh phúc nào bằng khi chúng ta làm được một việc tốt, có ý nghĩa thông qua các bài báo của mình. Nó quan trọng hơn nhiều các giải thưởng báo chí mà ta gặt hái được.

Mang đến niềm tin cho một cuộc đời bất hạnh, tìm được công lý cho một người oan khuất, tạo ra một sự thay đổi có ích trong một lĩnh vực nào đó hay đơn thuần chỉ là gợi nên một cảm xúc thẩm mỹ và nhân văn, giúp con người bớt u ám và thêm một chút lạc quan về cuộc sống... đó là sứ mệnh cao cả nhất của các bài báo. Chính xác, công bằng và khách quan, suy cho cùng, cũng từ lương tâm của người làm báo. Tâm sáng thì được độc giả tin yêu và lòng tin cùng sự hợp tác của bạn đọc sẽ gia cường sức mạnh cho báo chí.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế hiện nay, cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư tạo ra môi trường truyền thông mở, sự xuất hiện của các loại hình truyền thông mới tạo áp lực cạnh tranh ngày càng cao, đòi hỏi báo chí cách mạng phải nỗ lực hơn nữa để vượt qua thách thức, thích ứng với xu thế phát triển, khẳng định rõ vai trò trong thời kỳ mới. Thời cuộc đang thử thách đất nước, đồng thời thử thách cả đội ngũ những người làm báo khi mà nhiều vấn đề nội tại của các cơ quan báo chí đang bộc lộ cùng một lúc. 

Báo chí đang đứng trước các thách thức lớn chưa từng có, nhưng thách thức nào cũng chính là cơ hội, cơ hội để đổi mới chính mình, cơ hội để tái sinh báo chí. Sự tái sinh ấy bắt đầu từ chính chúng ta - những nhà báo - hội viên. Và HNBVN không thể nằm ngoài guồng quay đó.

Trong những phát biểu của mình, ông Lê Quốc Minh - Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam đã nhiều lần nhấn mạnh: HNBVN sẽ đồng hành cùng các cơ quan báo chí tăng cường ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong hoạt động báo chí, khai thác tối đa nền tảng Internet để xây dựng mô hình tòa soạn hội tụ, tích hợp đa phương tiện, truyền dẫn đa nền tảng, trở thành những cơ quan báo chí đa phương tiện mạnh. Ngoài ra, HNBVN sẽ phối hợp chặt chẽ với các cơ sở đào tạo đại học, cơ quan báo chí đẩy mạnh công tác đào tạo, đào tạo lại cho hội viên, nhà báo, phóng viên về kỹ năng làm báo trong kỷ nguyên số, ứng dụng công nghệ mới trong hoạt động báo chí.

3. Trong một bài báo đăng trên Báo Nhà báo & Công luận, nhà báo lão thành Phan Quang đã dùng một hình ảnh rất gợi khi nói về HNBVN: Dòng sông hội tụ anh tài. 71 năm qua, những người làm báo có một mái ấm mang tên HNBVN. Ngôi nhà mà Cha già dân tộc - Chủ tịch Hồ Chí Minh, Nhà báo vĩ đại Hồ Chí Minh răn dạy: “Đó là một tổ chức chính trị và nghề nghiệp. Nhiệm vụ của HNB là phải làm cho hội viên đoàn kết chặt chẽ, giúp đỡ nhau để nâng cao trình độ chính trị và nghề nghiệp”! (Đại hội II - HNBVN - 17/4/1959). Ngôi nhà mà Người từng tận tình khuyên nhủ con cháu: “Cán bộ báo chí cũng là chiến sĩ cách mạng, cây bút trang giấy là vũ khí sắc bén của họ”! (Đại hội III – HNBVN – tháng 9/ 1962).

Trong cả chặng đường xây dựng và phát triển, HNBVN đã từng bước khẳng định được vị thế, phát huy được vai trò của người làm báo cách mạng, luôn đồng hành cùng dân tộc, theo Đảng, phục vụ nhân dân. Trong thành công của cách mạng, có đóng góp không nhỏ của báo chí, của các thế hệ nhà báo.

HNBVN với tư cách là một tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp, có thể tự hào về điều này. Những thuộc tính chính trị, xã hội, nghề nghiệp của Hội gắn bó hữu cơ với nhau, tạo tiền đề cho các nhà báo phấn đấu thực hiện mục tiêu cuối cùng là phục vụ sự nghiệp cách mạng của Đảng, của Nhà nước và nhân dân. Với sứ mệnh đó, trong 69 năm qua, kể từ ngày thành lập đến nay, Hội Nhà báo Việt Nam đã chứng minh một điều hết sức cơ bản là HNBVN là tổ chức duy nhất của tất cả người làm báo cách mạng trong cả nước.

Những hội viên nhà báo, những người được Đảng và Nhà nước giao phó trọng trách gánh vác có quyền tự hào và tin tưởng về luồng sinh lực mới của HNBVN. Chúng ta được quyền tin tưởng khi mà Hội báo toàn quốc mỗi dịp đầu xuân thêm đa hình, đa thanh, đa sắc, đậm đà, mới mẻ, sáng tạo, trách nhiệm. Tự hào với việc lưu giữ quá khứ hiển vinh bằng việc ra đời “Bảo tàng Báo chí Việt Nam” tôn vinh các thế hệ làm báo, tri ân chân dung các nhà báo liệt sĩ, ghi công những nhà báo tài danh, khẳng định vai trò to lớn của báo chí cách mạng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Tin tưởng, bởi chính tổ chức HNBVN đã định ra danh hiệu “Huy chương vì sự nghiệp Báo chí Việt Nam” nay là “Kỷ niệm chương” ghi nhận, tôn vinh sự đóng góp của nhà báo vào sự nghiệp báo chí cách mạng. Tự tin, bởi suốt dặm trường cách mạng HNBVN luôn theo sát cổ vũ, động viên, khích lệ, bồi dưỡng chính trị, nghề nghiệp và đạo đức; ngăn chặn cái hư, cái xấu; bảo vệ cái phải, cái đúng của báo chí.

Chúng ta đã, đang đi trên xa lộ thông tin thênh thang, mênh mang của kỷ nguyên số, ở đó, nhà báo không chỉ tiếp thu mà còn phải ứng dụng công nghệ thành thạo và sáng tạo. Việc tác nghiệp của nhà báo ngày nay đã và đang khác xưa cả trời cả vực. Dẫu vậy thì kỹ năng nghề báo và chuẩn mực đạo đức sẽ mãi dẫn chỉ đường đi, đích đến cho các tác phẩm báo chí của nhà báo. Ở đó HNBVN mãi mãi là điểm tựa tin yêu cho mỗi chúng ta, như những gì chúng ta đã trải nghiệm suốt 72 năm qua.

Vượt qua thách thức, đổi mới hoạt động, tạo sức sống cho hoạt động Hội có lẽ là một trong những mục tiêu mà HNBVN hướng tới trong nhiệm kỳ này. “Đoàn kết là sức mạnh”, theo lời Bác, Hội của chúng ta đã nhất tâm biến không thành có, biến khó thành dễ, sự chung sức đồng lòng của toàn Hội có ý nghĩa quyết định để “đẩy mạnh công tác tập hợp, đoàn kết những người làm báo vào tổ chức Hội; phấn đấu để HNBVN thực sự là tổ chức chính trị - xã hội – nghề nghiệp của người làm báo Việt Nam, là “ngôi nhà chung, ấm áp” của hội viên và giới báo chí” như lời của đồng chí Võ Văn Thưởng - Thường trực Ban Bí thư trong bài phát biểu tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI HNBVN.

Khánh An