Ô nhiễm không khí từ các quá trình công nghiệp cùng với đô thị hóa đã làm tăng 7% số ca tử vong do ô nhiễm từ năm 2015 đến năm 2019, theo phân tích dữ liệu của các nhà khoa học về mức độ ô nhiễm và tỷ lệ tử vong toàn cầu.

Ông Richard Fuller, đồng tác giả nghiên cứu và là người đứng đầu tổ chức phi lợi nhuận toàn cầu Pure Earth cho biết: “Không giống như biến đổi khí hậu, sốt rét hay HIV, chúng ta không tập trung nhiều vào ô nhiễm môi trường".

Một bản báo cáo trước đó được xuất bản vào năm 2017 cũng ước tính số người chết do ô nhiễm vào khoảng 9 triệu người mỗi năm, tức cứ 6 người chết trên toàn thế giới thì có 1 người chết vì ô nhiễm, và chi phí cho nền kinh tế toàn cầu lên tới 4,6 nghìn tỷ USD mỗi năm.

Điều này làm cho ô nhiễm nghiêm trọng ngang với hút thuốc về tỷ lệ tử vong trên toàn cầu. Để so sánh thì đại dịch Covid-19 dù khủng khiếp như vậy song thực ra cũng chỉ giết chết khoảng 6,7 triệu người trên toàn cầu trong 2 năm.

Ô nhiễm nước và không khí trong nhà

Tử vong do các chất ô nhiễm truyền thống đang giảm trên toàn cầu. Nhưng chúng vẫn là một vấn đề lớn ở châu Phi và một số nước đang phát triển khác. Nước và đất bị nhiễm bẩn cũng như không khí ô nhiễm trong nhà khiến Chad, Cộng hòa Trung Phi và Niger trở thành ba quốc gia có số người chết liên quan đến ô nhiễm nhiều nhất, theo dữ liệu điều tra dân số.

Các chương trình của nhà nước nhằm cắt giảm ô nhiễm không khí trong nhà và cải thiện điều kiện vệ sinh đã giúp hạn chế mức phí tử vong ở một số nơi. Ở Ethiopia và Nigeria, những nỗ lực này đã khiến số ca tử vong liên quan giảm tới 70% từ năm 2000 đến năm 2019. Trong khi đó, chính phủ Ấn Độ vào năm 2016 đã bắt đầu đề nghị thay thế bếp đốt củi bằng bếp gas.

Ô nhiễm hiện đại

Đồng tác giả nghiên cứu Rachael Kupka, giám đốc điều hành của Liên minh toàn cầu về sức khỏe và ô nhiễm có trụ sở tại New York, cho biết số người tử vong do tiếp xúc với các chất ô nhiễm hiện đại như kim loại nặng, hóa chất nông nghiệp và nhiên liệu hóa thạch đang "tăng vọt", tăng 66% kể từ năm 2000.

Các tác giả cho biết khi đề cập đến ô nhiễm không khí ngoài trời, một số thành phố thủ đô lớn đã đạt được một số thành công, bao gồm cả Bangkok, Trung Quốc và Mexico City. Nhưng ở các thành phố nhỏ hơn, mức độ ô nhiễm tiếp tục tăng cao.

Nghiên cứu đưa ra danh sách 10 quốc gia bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi các ca tử vong liên quan đến ô nhiễm như sau: 1. Chad; 2. CH Trung Phi; 3. Niger; 4. Solomon Islands; 5. Somalia; 6. Nam Phi; 7. Triều Tiên; 8. Lesotho; 9. Bulgaria; 10. Burkina Faso.

Quốc Thiên (theo Reuters)