Abe, người nắm quyền nhiệm kỳ thứ hai bắt đầu vào năm 2012, đã thông báo hôm thứ Sáu rằng ông sẽ từ chức vì lý do y tế.

Thời gian nắm quyền 8 năm của ông đã chứng kiến một số thăng trầm trong quan hệ của Nhật Bản với Bắc Kinh, với đại dịch Covid-19 và việc ban hành luật an ninh quốc gia ở Hong Kong đã làm căng thẳng quan hệ trong năm nay.

Abe, thủ tướng tại nhiệm lâu nhất của Nhật Bản, cho biết hôm thứ Sáu rằng ông không muốn sức khỏe ngày càng xấu đi của mình ảnh hưởng đến các quyết định chính sách quan trọng và do đó sẽ từ chức.

Nhưng ông sẽ vẫn tại vị cho đến khi Đảng Dân chủ Tự do cầm quyền chọn một nhà lãnh đạo mới.

Trong khi chờ đợi không có người kế nhiệm rõ ràng, những người dẫn đầu bao gồm Shigeru Ishiba, cựu bộ trưởng quốc phòng và Fumio Kishida, cựu ngoại trưởng. Cả hai đều cho thấy mình sẵn sàng cho vị trí ông Abe để lại.

Những người trung thành với Abe, bao gồm Bộ trưởng Tài chính Taro Aso, cũng là một cựu thủ tướng, và Chánh văn phòng Nội các Yoshihide Suga cũng được coi là những ứng cử viên.

Các thành viên nội các khác, bao gồm Bộ trưởng Quốc phòng Taro Kono, Bộ trưởng Môi trường Shinjiro Koizumi, con trai của một cựu thủ tướng, và Bộ trưởng Y tế Katsunobu Kato cũng đã được cho là ứng cử viên có tiềm năng.

Ishiba, một trong số ít các chính trị gia Đảng Dân chủ Tự do đã chỉ trích Abe công khai, hiện dẫn đầu các cuộc thăm dò dư luận, nhưng được cho là ít được lòng thành viên trong Đảng.

Ông ủng hộ nỗ lực của Abe trong việc sửa đổi hiến pháp hòa bình thời hậu chiến nhưng đã chỉ trích cách tiếp cận của ông là quá vội vàng. Ishiba cũng đã loại trừ việc đến thăm Đền Yasukuni, nơi tôn vinh những người đã chết trong thời chiến của Nhật Bản.

“Điều này có thể có nghĩa là Ishiba sẽ thân thiện hơn với Trung Quốc và bớt cực đoan hơn trong việc thúc đẩy những thay đổi trong hiến chương hòa bình của Nhật Bản,” Liu Jiangyong, chuyên gia về các vấn đề Nhật Bản tại Đại học Thanh Hoa ở Bắc Kinh, cho biết.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Zhao Lijian từ chối bình luận về người nào sẽ kế nhiệm, chỉ nói rằng Bắc Kinh muốn tiếp tục phát triển quan hệ giữa hai nước.

Các nhà phân tích cho rằng Nhật Bản khó có khả năng thay đổi cách tiếp cận hiện tại của mình là cố gắng tránh bị cuốn vào cuộc cạnh tranh giữa Mỹ- đồng minh quan trọng và Trung Quốc, đối tác thương mại lớn nhất của họ.

Michito Tsuruoka, phó giáo sư tại Đại học Keio ở Tokyo, cho biết: “Liên kết với Mỹ, nhưng đồng thời duy trì quan hệ đang hoạt động với Trung Quốc, là ưu tiên hàng đầu của Nhật Bản… điều này sẽ không thay đổi”.

Nhưng Tsuruoka cho biết cách tiếp cận như vậy có thể chứng minh là “không thể thực hiện được” nếu quan hệ giữa Bắc Kinh và Washington tiếp tục xấu đi.

Các nhà phân tích khác cho biết kết quả của cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ cũng có thể là chìa khóa để định hình cách tiếp cận của Tokyo.

“Nếu Trump chiến thắng và tiếp tục các chính sách gây hấn với Trung Quốc, quan hệ Trung-Nhật sẽ bị ảnh hưởng bởi vì xét cho cùng, Nhật Bản vẫn là một đồng minh quan trọng của Mỹ,” Liu nói và nói thêm rằng Joe Biden có thể áp dụng một cách “ít cực đoan hơn” khi tiếp cận với Bắc Kinh.

Abe đã cố gắng tránh xung đột trực tiếp với Trung Quốc bất chấp tranh chấp lãnh thổ của hai nước ở Biển Hoa Đông, vốn gây ra làn sóng phản đối Nhật Bản trên khắp Trung Quốc vào năm 2012, cũng như căng thẳng về việc xử lý sự bùng phát của đại dịch và vấn đề Hong Kong. .

Huang Dahui, một chuyên gia về quan hệ quốc tế của Đại học Renmin ở Bắc Kinh cho biết: “Chính sách của ông ấy nhấn mạnh đến cả tính thực tế và thực dụng.

Các mối quan hệ dường như đã được cải thiện trong hai năm qua, với việc Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường có chuyến thăm “phá băng” tới Tokyo vào tháng 5 năm 2018 và Abe thăm Bắc Kinh vào năm sau - nhà lãnh đạo Nhật Bản đầu tiên đến thăm Trung Quốc trong tám năm.

Nhưng giữa đại dịch Covid-19, Abe đã kêu gọi các công ty Nhật Bản chuyển địa điểm hoạt động để giảm sự phụ thuộc của Nhật Bản vào Trung Quốc. Tuy nhiên, Huang cho biết quy mô của thị trường Trung Quốc khiến đây sẽ không phải là lựa chọn dễ dàng cho các công ty.