Tổng thống mới đắc cử của Mỹ, Joe Biden hôm thứ Hai đã kêu gọi các liên minh mạnh mẽ hơn chống lại Trung Quốc trên mặt trận thương mại và kinh tế, ngay khi Liên minh châu Âu EU dường như đã đạt được thỏa thuận đầu tư song phương với Bắc Kinh.

“Khi chúng tôi cạnh tranh với Trung Quốc và buộc chính phủ Trung Quốc phải chịu trách nhiệm về những lạm dụng của họ trên các lĩnh vực thương mại, công nghệ, nhân quyền và các mặt trận khác, vị thế của chúng tôi sẽ mạnh hơn nhiều khi chúng tôi xây dựng liên minh các đối tác và đồng minh có cùng chí hướng”, ông Biden, người sẽ đảm nhận văn phòng Tổng thống vào ngày 20 tháng Giêng nói.

“Về bất kỳ vấn đề nào quan trọng đối với mối quan hệ Mỹ - Trung - từ việc theo đuổi chính sách đối ngoại cho tầng lớp trung lưu, bao gồm cả chương trình nghị sự kinh tế và thương mại nhằm bảo vệ người lao động Mỹ, tài sản trí tuệ và môi trường của chúng ta - đến đảm bảo an ninh và thịnh vượng ở Ấn Độ- Khu vực Thái Bình Dương, để ủng hộ quyền con người - chúng ta mạnh mẽ hơn và hiệu quả hơn khi chúng ta được sát cánh cùng các quốc gia có chung tầm nhìn ”, ông Biden nói.

Trong khi đó, đại diện của 27 nước thành viên EU đã “báo cáo về những tiến triển tích cực gần đây trong các cuộc đàm phán với Trung Quốc, bao gồm cả về tiêu chuẩn lao động” - một lĩnh vực đã từng là điểm nhấn trong các cuộc đàm phán trước đó, theo một nhà ngoại giao EU trong cuộc cho biết.

Là một phần của thỏa thuận, các doanh nghiệp châu Âu dự kiến ​​sẽ có được khả năng tiếp cận chưa từng có trong lĩnh vực viễn thông, tài chính, điện và ô tô hybrid.

Nhận xét của Biden nhấn mạnh mức độ mà các chính sách của ông sẽ phù hợp với các chính sách của chính quyền Tổng thống Donald Trump sắp từ nhiệm - mặc dù có thể không có những lời hùng biện sắc bén đã trở thành đặc trưng dưới thời ông Trump.

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo, một người đứng đầu trong giới diều hâu của Trung Quốc, người kết thúc nhiệm kỳ khi chính quyền Biden bắt đầu, đã khiến việc cô lập Bắc Kinh trở thành mục tiêu quan trọng của Bộ Ngoại giao kể từ năm 2018, khi ông tiếp quản cơ quan này.

Trong một trong những bài phát biểu nổi bật nhất của ông về Trung Quốc trong năm nay, được phát biểu tại Thư viện Tổng thống Richard Nixon ở Yorba Linda, California, vào tháng 7, Pompeo tuyên bố với các chính phủ ở châu Âu và các khu vực khác rằng hợp tác với Bắc Kinh gây hại nhiều hơn lợi ích cho thế giới các nền dân chủ.

“Nếu chúng ta không hành động ngay bây giờ, cuối cùng [Trung Quốc] sẽ làm xói mòn các quyền tự do của chúng ta và phá vỡ trật tự dựa trên luật lệ mà xã hội của chúng ta đã nỗ lực xây dựng,” ông nói, một chủ đề mà ông luôn nhấn mạnh.

Mặc dù vậy, Mỹ và Trung Quốc vẫn tiến hành, mặc dù chậm, với thỏa thuận thương mại giai đoạn một mà họ đã ký hồi tháng 1, bao gồm các cam kết của Bắc Kinh về việc mở cửa hơn nữa lĩnh vực tài chính của mình cho các công ty Mỹ.

Vào tháng 6, Bắc Kinh đã cho phép ngân hàng đầu tư Phố Wall, JPMorgan lần đầu tiên là ngân hàng hoàn toàn thuộc sở hữu nước ngoài hoạt động kinh doanh kỳ hạn tại đại lục. Cũng trong tháng đó, ngân hàng trung ương Trung Quốc đã đồng ý cuối cùng cấp giấy phép thanh toán bù trừ mạng cho liên doanh American Express, cho phép đây trở thành công ty thẻ tín dụng nước ngoài đầu tiên triển khai hoạt động tại Trung Quốc.

Tháng trước, ông Biden thông báo rằng ông sẽ đề cử Antony Blinken làm ngoại trưởng của mình. Blinken là cố vấn lâu năm của Biden, từng là phụ tá hàng đầu của Ủy ban Đối ngoại Thượng viện và là cố vấn an ninh quốc gia từ năm 2009 đến 2013, trong khi Biden là phó chủ tịch.

Blinken đã thừa nhận quan điểm coi Trung Quốc là một thách thức lớn, và cam kết làm việc với các đồng minh của Mỹ để đối đầu với Bắc Kinh về các vấn đề như thương mại.

Huy Hoàng