Một nhóm gồm 14 chuyên gia quốc tế do Rafael Grossi, Giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế dẫn đầu, đã đến khu vực Zaporizhzhia ở miền nam Ukraine để thực hiện công việc kiểm tra.

Nhóm nghiên cứu hy vọng sẽ có được bức tranh chính xác về tình hình trên thực địa và những thiệt hại có thể xảy ra tại nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu, cũng như điều kiện làm việc của nhân viên Ukraine.

Nhà máy Zaporizhzhia đã bị quân đội Nga chiếm đóng kể từ những tuần đầu tiên của cuộc xung đột. Các cuộc pháo kích liên tiếp xung quanh khu phức hợp kể từ tháng 7, mà cả hai bên đều đổ lỗi cho nhau, đã làm dấy lên lo ngại về một thảm họa hạt nhân. Tuần trước, nhà máy này đã bị ngắt kết nối với lưới điện quốc gia lần đầu tiên trong lịch sử.

Nhiều người hy vọng rằng chuyến thăm của IAEA tới địa điểm này sẽ xoa dịu căng thẳng, giúp giảm bớt các hành động quân sự và tạo thêm quyền tự do đi lại trong nhà máy cho các nhân viên Ukraine.

Chấm dứt mọi hoạt động quân sự trên và xung quanh nhà máy, thiết lập quyền tự do tiếp cận tất cả các khu vực cho nhân viên vận hành và cho phép bảo trì, mua sắm phụ tùng thay thế thích hợp sẽ là những điều kiện tiên quyết để đảm bảo an ninh khu vực.

Tuy nhiên, việc triển khai khu vực phi quân sự quanh nhà máy không khả thi cho tới thời điểm này, do các kêu gọi Nga từ bỏ việc chiếm đóng nhà máy đều không thành công.

Dẫu vậy, Nga có chuyên môn đáng kể về công nghệ và vận hành điện hạt nhân khi nước này điều hành 38 nhà máy điện hạt nhân của riêng mình. Sự hiện diện của lực lượng Nga đến lúc này vẫn đảm bảo phần nào cho sự an toàn của nhà máy.

Việc đóng cửa tất cả các lò phản ứng sẽ giảm thiểu nguy cơ xảy ra tai nạn lớn nhưng sẽ phải được quyết định trên cơ sở. Và điều đó không thể đạt được ngay lập tức.

Lý do vì ngay cả sau khi ngừng hoạt động, nhà máy sẽ vẫn cần rất nhiều năng lượng trong một thời gian để làm mát tổng số 6 lò phản ứng. Tuy nhiên, một vài ngày sau khi tắt máy, nguy cơ xảy ra rỏ rì phóng xạ về cơ bản sẽ giảm xuống.

Hoàng Nam (theo DW)