Trong các cuộc hội đàm tại thủ đô Nga, 10 nước tham gia cũng kêu gọi viện trợ nhân đạo "khẩn cấp" cho người Afghanistan và cho rằng các nước gần đây đã rút quân khỏi Afghanistan nên tài trợ cho các nỗ lực tái thiết.

Cuộc hội đàm diễn ra sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin cảnh báo các chiến binh IS đang tập trung hàng loạt ở miền bắc Afghanistan để gieo rắc mối bất hòa về tôn giáo và sắc tộc ở các nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ mà Moscow coi là sân sau.

Trong một tuyên bố chung hôm thứ Tư (20/10), các bên tham gia cuộc họp ở Moscow cho biết họ đã nêu quan ngại về hoạt động của các nhóm khủng bố và "tái khẳng định sẵn sàng tiếp tục thúc đẩy an ninh ở Afghanistan để góp phần vào ổn định khu vực".

Bộ trưởng Ngoại giao Sergei Lavrov, người đã phát biểu cuộc họp và chỉ trích sự vắng mặt của các quan chức Mỹ, trước đó cho biết cả các chiến binh có liên hệ với IS và al-Qaeda đều đang tìm cách khai thác khoảng trống an ninh. 

Moscow đã tiếp cận với Taliban và tiếp đón các đại diện của Taliban nhiều lần trong những năm gần đây, mặc dù Taliban là một tổ chức khủng bố được chỉ định ở Nga.

Các quan chức ở Moscow đã lên tiếng bày tỏ quan ngại về an ninh kể từ khi Taliban giành quyền kiểm soát Afghanistan và quân đội nước ngoài rút quân sau gần 20 năm.

Tổng thống Nga tuần trước cảnh báo rằng khoảng 2.000 chiến binh trung thành với nhóm Nhà nước Hồi giáo đã tụ tập ở miền bắc Afghanistan, đồng thời cho biết thêm rằng các nhà lãnh đạo của họ đã lên kế hoạch đưa họ đến các nước Trung Á láng giềng cải trang thành người tị nạn.

Trước đó, Ngoại trưởng ông Lavrov đã cảnh báo rằng hoạt động buôn bán ma túy từ Afghanistan đã đạt đến mức "chưa từng có", một mối lo ngại được Điện Kremlin nhắc lại trong các cuộc họp với các nước Trung Á khác và Trung Quốc.

Các đại diện của Taliban trước cuộc đàm phán tại Moscow đã gặp gỡ các quan chức Liên minh châu Âu và Mỹ, đồng thời tới Thổ Nhĩ Kỳ để giành được sự công nhận và viện trợ chính thức từ cộng đồng quốc tế sau khi họ tiếp quản đất nước vào giữa tháng 8.

Phái đoàn của họ, do Phó Thủ tướng Abdul Salam Hanafi, một nhân vật cấp cao trong ban lãnh đạo mới của Afghanistan, dẫn đầu, một lần nữa kêu gọi sự công nhận và nói rằng "việc Afghanistan bị cô lập không phải là lợi ích của bất kỳ bên nào. Điều này đã được chứng minh trong quá khứ".

Tuy nhiên, đặc phái viên của Điện Kremlin tại Afghanistan Zamir Kabulov cho biết sự công nhận chính thức sẽ chỉ đến khi Taliban đáp ứng kỳ vọng về nhân quyền và quản trị toàn diện.

Kêu gọi Taliban thực hiện chính sách ôn hòa

Trong một tuyên bố chung, những người tham gia nhắc lại những lo ngại này, kêu gọi Taliban "thực hiện các chính sách đối nội và đối ngoại ôn hòa và hợp lý" và "áp dụng các chính sách thân thiện đối với các nước láng giềng của Afghanistan".

Về chính sách đối nội, họ kêu gọi Taliban "tôn trọng quyền của các nhóm sắc tộc, phụ nữ và trẻ em".

Nền kinh tế Afghanistan đang ở trong tình trạng điêu đứng với viện trợ quốc tế bị cắt, giá lương thực tăng và tỷ lệ thất nghiệp tăng vọt.

Cuộc họp diễn ra trong bối cảnh lo ngại về một cuộc khủng hoảng nhân đạo đang bùng phát ở Afghanistan và Brussels đã cam kết viện trợ 1 tỷ euro sau khi Taliban tiếp quản.

Bộ trưởng Ngoại giao Pháp Jean-Yves Le Drian phát biểu trước Thượng viện Pháp hôm thứ Tư (20/10) cảnh báo "nếu không có đủ thanh khoản trong nước, chính nhà nước sẽ sụp đổ".

Ông Kabulov kêu gọi cộng đồng quốc tế từ bỏ "thành kiến" và đoàn kết giúp đỡ người Afghanistan.

Ông nói: “Không phải ai cũng thích chính phủ mới ở Afghanistan, nhưng bằng cách trừng phạt chính phủ, chúng ta đang trừng phạt toàn bộ người dân".

Tuyên bố chung kêu gọi "các nỗ lực hợp nhất để cung cấp hỗ trợ nhân đạo và kinh tế khẩn cấp cho người dân Afghanistan trong quá trình tái thiết đất nước sau xung đột".

Các quốc gia cũng kêu gọi tổ chức hội nghị các nhà tài trợ quốc tế của Liên hợp quốc "càng sớm càng tốt".