Cạn kiệt tài chính

Theo Sputnik, những ngày gần đây, thủ đô Kabul và một số tỉnh thành khác của Afghanistan liên tục rơi vào cảnh mất điện. Truyền thông địa phương dẫn nguồn tin cho rằng, nguồn cung điện cho nước này từ nước láng giềng Uzbekistan bị gián đoạn do “một số vấn đề kỹ thuật”.

Cơ quan năng lượng Nhà nước Afghanistan (DABS) cho biết, hiện chỉ khoảng một phần ba các tỉnh thành tại nước này có thể tiếp cận với điện. Để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ điện nội địa, Afghanistan nhập khẩu khoảng 80% nguồn cung điện từ các nước láng giềng như Uzbekistan, Tajikistan và Turkmenistan.

Các nhà máy thủy điện bị ảnh hưởng do hạn hán, cùng với việc mạng lưới quốc gia vẫn chưa thể đáp ứng nhu cầu đầy đủ là hai trong số những nguyên nhân chính khiến quốc gia Trung Á này phải phụ thuộc nguồn cung cấp từ các nước khác trong khu vực.

Kể từ khi lực lượng Taliban lên nắm quyền kiểm soát Afghanistan hồi giữa tháng 8 năm nay, họ cũng đã đồng thời tiếp quản công ty điện quốc gia cùng khoản nợ của nó. Song, chính quyền Taliban hiện không thể thanh toán nợ cho các nhà cung cấp do thiếu ngân sách, cạn kiệt lượng tiền mặt cũng như chưa có cơ chế về việc thu tiền từ khách hàng.

Hiện, DABS đang có kế hoạch bán bớt tài sản để trả khoản nợ gần 62 triệu USD cho các nhà cung cấp điện tại Trung Á. Ông Safiullah Ahmadzai, quyền Giám đốc điều hành của DABS, cho biết công ty này sẽ nỗ lực để hoàn tất việc trả nợ. “Chúng tôi đang thuyết phục họ (các nhà cung cấp) không cắt giảm điện và cam kết sẽ trả nợ họ trong thời gian sớm nhất”, vị CEO của DABS cho biết.

Trước đó, cựu Giám đốc DABS, Daud Noorzai, cho biết Kabul có thể bị cắt điện hoàn toàn vào mùa đông năm nay nếu như chính quyền Taliban không trả được nợ.

“Các địa phương sẽ bị ảnh hưởng, đặc biệt là thủ đô Kabul. Tình trạng mất điện diện rộng một khi xảy ra sẽ đưa Afghanistan trở lại thời kỳ đen tối, không điện, không viễn thông. Đây thực sự là một viễn cảnh nguy hiểm”, ông Noorzai nhận định.

Hàng loạt thách thức

Lực lượng Taliban giành quyền kiểm soát Afghanistan trong bối cảnh nước này đang phải đối mặt với nhiều thách thức. Ngân hàng Trung ương Afghanistan đã cắt giảm phần lớn dự trữ tiền mặt bằng USD trong vài tuần trước khi Taliban nắm quyền kiểm soát đất nước.

“Dự trữ ngoại hối trong các kho bạc của ngân hàng trung ương ở thủ đô Kabul đã cạn kiệt. cơ quan này không thể đáp ứng nhu cầu về tiền mặt”, hãng tin Reuters dẫn nguồn báo cáo bí mật của Ngân hàng Thế giới (WB) và Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) hồi tháng 9 cho biết.

Tình trạng thiếu hụt tiền mặt đã ảnh hưởng lớn đến đời sống của người dân Afghanistan. Cùng với đó, việc Taliban trở lại nắm quyền khiến nhiều quốc gia lớn tạm ngừng viện trợ cho Afghanistan.

Không những đối mặt với cuộc khủng hoảng chính trị, dịch bệnh, hiện Afghanistan còn phải đối mặt với cuộc khủng hoảng kinh tế và nhân đạo. Giá các mặt hàng thiết yếu như bột mì tăng chóng mặt. Tỷ lệ thất nghiệp gia tăng, đẩy hàng triệu người dân Afghanistan vào nguy cơ đối mặt với nạn đối khi mùa đông đang đến gần.

Tình trạng đói nghèo tại Afghanistan ngày càng tồi tệ kể từ khi Taliban kiểm soát đất nước đang hứng chịu tình trạng hạn hán và Covid-19 hoành hành. Liên Hợp Quốc cho biết nửa triệu người đã rời bỏ nhà cửa trong những tháng qua, con số này sẽ tiếp tục trên đà tăng lên khi nền kinh tế và dịch vụ sức khỏe sụp đổ.

Người đứng đầu chính sách đối ngoại của Liên minh EU Josep Borrell hôm 3/10 cho biết Afghanistan đang phải đối mặt “một cuộc khủng hoảng nhân đạo nghiêm trọng và sự sụp đổ kinh tế xã hội đang ngày càng hiển hiện rõ hơn”, gây nguy hiểm cho an ninh khu vực và quốc tế.

Hương Vũ (Theo Sputnik)