Để cải thiện môi trường đầu tư, nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp, khuyến khích khởi nghiệp, tại Nghị định số 22/2020/NĐ-CP đã quy định miễn lệ phí môn bài trong năm đầu (từ ngày 1/1 đến ngày 31/12) đối với 3 đối tượng, đó là: tổ chức thành lập mới; hộ gia đình, cá nhân, nhóm cá nhân lần đầu ra hoạt động sản xuất, kinh doanh; trong năm đầu thành lập, tổ chức, hộ gia đình, cá nhân, nhóm cá nhân thành lập chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh thì chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh cũng được miễn lệ phí môn bài.

Ngoài ra, thực hiện miễn lệ phí môn bài đối với hợp tác xã nông nghiệp. Hoạt động của các hợp tác xã (đặc biệt là hợp tác xã hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp) luôn được Đảng và Nhà nước quan tâm đặc biệt.

Hiện Nhà nước đã có nhiều chính sách ưu đãi đối với hợp tác xã hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, như: miễn thuế thu nhập doanh nghiệp đối với thu nhập của hợp tác xã hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, ưu đãi về thuế sử dụng đất nông nghiệp, thuế sử dụng đất phi nông nghiệp, lệ phí trước bạ...

Tuy nhiên, hiện nay hoạt động của hợp tác xã nông nghiệp vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Do đó, để khuyến khích, hỗ trợ hoạt động sản xuất, kinh doanh của các hợp tác xã nông nghiệp, tại Nghị định số 22/2020/NĐ-CP, Chính phủ đã miễn lệ phí môn bài đối với: Hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã (bao gồm cả chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh) hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp theo quy định của pháp luật về hợp tác xã nông nghiệp.

Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa quy định miễn lệ phí môn bài 3 năm kể từ năm thành lập doanh nghiệp nhỏ và vừa chuyển từ hộ kinh doanh; tuy nhiên, chưa có quy định miễn lệ phí môn bài đối với chi nhánh, địa điểm kinh doanh, văn phòng đại diện của doanh nghiệp nhỏ và vừa thành lập trong thời gian này.

Theo quy định tại Nghị định số 139/2016/NĐ-CP, tổ chức, cá nhân mới ra hoạt động kinh doanh thực hiện khai lệ phí môn bài chậm nhất là ngày cuối cùng của tháng bắt đầu hoạt động sản xuất kinh doanh.

Trường hợp mới thành lập nhưng chưa hoạt động sản xuất kinh doanh thì phải khai lệ phí môn bài trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày được cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh hoặc ngày cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư và đăng ký thuế. Thời hạn nộp lệ phí môn bài chậm nhất là ngày cuối cùng của thời hạn nộp hồ sơ khai lệ phí.

Để hỗ trợ hoạt động khởi nghiệp, tại Nghị định số 22/2020/NĐ-CP đã quy định thời gian khai, nộp lệ phí môn bài chậm nhất là ngày 30/1 năm sau.

Đáng chú ý, nghị định mới đã bổ sung quy định hộ gia đình, cá nhân, nhóm cá nhân nộp thuế theo phương pháp khoán không phải khai lệ phí môn bài. Cơ quan thuế căn cứ tờ khai thuế, cơ sở dữ liệu ngành Thuế để xác định doanh thu kinh doanh làm căn cứ tính mức lệ phí môn bài phải nộp của hộ gia đình, cá nhân, nhóm cá nhân nộp thuế theo phương pháp khoán.

Theo Báo cáo Doing Business 2019, thủ tục Khởi sự kinh doanh của Việt Nam đứng thứ 104 trên tổng số 190 nền kinh tế, bao gồm 8 thủ tục thực hiện trong 17 ngày, trong đó có thủ tục nộp lệ phí môn bài (quy định tại Nghị định số 139/2016/NĐ-CP).

Thủ tục này là một bước trong quy trình khởi sự kinh doanh của doanh nghiệp, làm cho quy trình khởi sự kinh doanh ở nước ta bị tăng thêm 1 bước và cộng thêm 2 triệu đồng lệ phí môn bài. Do đó tổng chi phí khởi sự kinh doanh ở Việt Nam theo ghi nhận của Ngân hàng Thế giới là 3.050.000 đồng.

Chính vì vậy, Bộ Tài chính đã có công văn báo cáo Thủ tướng Chính phủ về sửa đổi Nghị định số 139/2016/NĐ-CP và ban hành theo trình tự rút gọn, để sớm đưa chính sách vào cuộc sống, nhằm tiếp tục thực hiện mục tiêu cải thiện môi trường kinh doanh, hỗ trợ hoạt động khởi nghiệp, giảm chi phí cho doanh nghiệp.

Sau khi được Thủ tướng Chính phủ đồng ý, Bộ Tài chính đã khẩn trương phối hợp với các bộ, ngành liên quan xây dựng và trình Chính phủ ký ban hành Nghị định số 22/2020/NĐ-CP.

Dương Lâm