Vào sáng sớm thứ Ba (7/1), theo giờ Thung lũng Silicon, Mark Zuckerberg, CEO của Meta, đã tuyên bố một cuộc cách mạng lớn tại Meta, với trọng tâm là nới lỏng kiểm soát nội dung và ưu tiên tự do ngôn luận. Quyết định loại bỏ chương trình kiểm tra thông tin của bên thứ ba cho thấy Meta đang sẵn sàng chấp nhận rủi ro để tạo ra một diễn đàn mở cho mọi ý kiến, dù điều này có thể dẫn đến nhiều tranh cãi.

Một trong số những tổ chức báo chí bị ảnh hưởng nhiều từ quyết định này là The Quint - tổ chức báo chí uy tín tại Ấn Độ với đội ngũ 40 nhà báo, đã hợp tác với Meta để thành lập bộ phận Webqoof, chuyên đấu tranh chống lại tin giả và nâng cao nhận thức về truyền thông.

Mặc dù quy mô của Quint đã giảm sút trong những năm gần đây do những khó khăn chung của ngành truyền thông Ấn Độ, nhóm Webqoof vẫn hoạt động ổn định với khoảng 6-7 người. Nhờ nguồn tài trợ ổn định từ chương trình kiểm tra thực tế của Meta, nhóm đã xuất bản khoảng 90 bài viết mỗi tháng, tập trung vào việc phanh phui thông tin sai lệch và nâng cao nhận thức của cộng đồng.

Việc Meta quyết định chấm dứt chương trình kiểm tra thông tin đã gây ra sự hoang mang lớn trong cộng đồng những người làm công tác chống tin giả trên toàn cầu. Các nhà báo của Quint, vốn rất dựa vào nguồn tài trợ này, đã bày tỏ sự lo lắng sâu sắc về tương lai của các dự án của mình và lo ngại về việc thông tin sai lệch sẽ ngày càng lan tràn.

Thông qua chương trình hợp tác, Meta đã trả tiền cho các tổ chức như Quint để kiểm tra tính chính xác của thông tin trên nền tảng của mình. Các nhà báo sẽ đánh giá và cung cấp bằng chứng cho những thông tin sai lệch, giúp người dùng nhận biết và tránh xa tin giả. Mặc dù không phải là giải pháp hoàn hảo, nhưng chương trình này đã mang lại lợi ích cho cả Meta và các tổ chức báo chí, góp phần làm sạch không gian mạng.

Việc cắt giảm nguồn lực hỗ trợ kiểm soát thông tin tại Ấn Độ sẽ có những hậu quả nghiêm trọng, đặc biệt đối với cộng đồng Hồi giáo. Trong bối cảnh tình hình chính trị căng thẳng và sự gia tăng của các thông tin sai lệch trên mạng xã hội, việc rút các nguồn lực này sẽ làm trầm trọng thêm tình hình phân biệt đối xử và bạo lực, đe dọa đến sự ổn định của xã hội.

Vụ tai nạn tàu hỏa năm 2023 là một ví dụ điển hình cho thấy tác hại của tin giả. Ngay sau khi xảy ra vụ việc, những thông tin sai lệch được lan truyền rộng rãi trên mạng, đổ lỗi cho một người quản lý nhà ga là người Hồi giáo. Nhờ nỗ lực của các nhà kiểm tra thực tế như The Quint, những thông tin này đã nhanh chóng được xác minh là sai sự thật và được gắn nhãn cảnh báo trên các nền tảng mạng xã hội. Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc kiểm tra thông tin và vai trò của các nền tảng trong việc ngăn chặn sự lan truyền của tin giả.

"Chúng tôi đều đồng ý rằng tính năng 'Ghi chú cộng đồng' của Zuckerberg sẽ không bao giờ đạt được hiệu quả và uy tín như việc hợp tác với các đối tác kiểm tra thực tế", một nhà báo tại Quint chia sẻ. "Việc có các nhà báo chuyên nghiệp thực hiện kiểm tra thực tế theo đúng các tiêu chuẩn báo chí sẽ mang lại kết quả chính xác và đáng tin cậy hơn nhiều".

Phan Anh (theo Quint, CIR)