Theo Bloomberg, lần đầu tiên sau 6 năm, Trung Quốc tổ chức thanh tra các cơ quan quản lý tài chính quốc gia, những ngân hàng quốc doanh hàng đầu, các công ty bảo hiểm và những nhà quản lý nợ xấu.

Mục tiêu của đợt thanh tra nhằm xử lý tận gốc nạn tham nhũng trong hệ thống tài chính trị giá 54 nghìn tỷ USD.

Lần thanh tra của Bắc Kinh đối với lĩnh vực tài chính gần đây nhất là vào cuối năm 2015. Khi đó, 21 cơ quan đã rơi vào tầm ngắm. Các cuộc thanh tra thường dẫn đến sửa chữa vi phạm hoặc điều tra thêm đối với những quan chức và giao dịch đáng ngờ.

Hàng loạt “ông lớn” được điểm danh

Nguồn tin thân cận cho biết, đội ngũ thanh tra – do Ủy ban Kiểm tra Kỷ lục Trung ương đứng đầu – sẽ bắt đầu làm việc với Ủy ban Quản lý Ngân hàng và Bảo hiểm Trung Quốc(CBIRC) và chấp nhận các báo cáo khiếu nại cho đến hết ngày 15/12.

Theo Chủ tịch CBIRC Guo Shuqing, động thái trên cho thấy chính quyền Trung Quốc đang chú ý và dồn lực vào các quy định tài chính. Ông Guo khẳng định đội ngũ nhân viên của mình sẽ hợp tác với các thanh tra viên. Đó là ưu tiên hàng đầu của CBIRC vào thời điểm này.

CBIRC nằm trong số 25 cơ quan tài chính đang được Bắc Kinh “để mắt” đến rất kỹ lưỡng. Những cơ quan còn lại gồm có: Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC), Ủy ban Điều tiết Chứng khoán Trung Quốc, các sàn giao dịch chứng khoán Thâm Quyến và Thượng Hải, những ngân hàng quốc doanh lớn nhất, hay các nhà quản lý nợ xấu như China Huarong Asset Management Co.,…

Động thái trên càng cho thấy lập trường ngày càng cứng rắn của Bắc Kinh đối với vấn đề tham nhũng trong cán bộ và giám đốc điều hành doanh nghiệp.

Tính đến nay, hơn 1,5 triệu quan chức Trung Quốc đã bị trừng phạt trong chiến dịch kéo dài nhiều năm, gần đây nhất là án tử hình đối với ông Lai Xiaomin, cựu Chủ tịch Huarong và án tù chung thân đối với ông Hu Huaibang, cựu Chủ tịch Ngân hàng chính sách lớn nhất quốc gia.

Trưởng đoàn thanh tra nhấn mạnh sự cần thiết phải ngăn ngừa “rủi ro tài chính hệ thống”, trong khi những quan chức cấp cao nhất của các cơ quan được thanh tra cam kết hợp tác đầy đủ.

Cổ phiếu tài chính của Trung Quốc biến động trái chiều vào cuối phiên giao dịch hôm 12/10, ngay sau khi thông báo được đưa ra. Cổ phiếu của Ngân hàng Nông nghiệp Trung Quốc sụt giá 0,3%, trong khi đó, giá cổ phiếu của Ngân hàng Công thương Trung Quốc tăng 0,2%.

“Những động thái mới nhất có thể mang tới sự không chắc chắn cho các công ty tài chính. Câu hỏi đặt ra ở đây chính là liệu những biện pháp trừng phạt và rủi ro quy định có ảnh hưởng tới hoạt động cho vay hay không”, ông Jun Rong Yeap, chiến lược gia thị trường tại IG Asia Pte, nhận định.

“Cả hai điều này đều mang lại triển vọng không mấy khả quan cho các công ty tài chính”, ông Yeap chia sẻ thêm. “Câu hỏi đặt ra là liệu những biện pháp trừng phạt và rủi ro quy định có ảnh hưởng tới hoạt động cho vay hay không”.

Xử lý tận gốc

Theo Bloomberg, các nhà chức trách Trung Quốc cũng đang siết chặt kiểm soát với nhiều lĩnh vực, từ những công ty công nghệ tài chính (fintech) đến các nhà phát triển bất động sản, nhằm hạn chế rủi ro tài chính.

Thị trường tài chính toàn cầu đã chao đảo khi Trung Quốc nhắm vào các công ty công nghệ lớn nhất và những ngành công nghiệp khác. Hồi tháng 11/2020, Bắc Kinh bất ngờ yêu cầu Ant Group, công ty công nghệ tài chính của tỷ phú Jack Ma, hoãn đợt IPO (phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng) và thay đổi cơ cấu kinh doanh.

Alibaba cũng phải nhận mức phạt kỷ lục 2,8 tỷ USD sau cuộc điều tra chống độc quyền của Bắc Kinh. Những “ông lớn” công nghệ khác, như Tencent và Pinduoduo, bị buộc tội vì các hành vi phản cạnh tranh.

Chính quyền Bắc Kinh còn ngăn Didi, hãng gọi xe được SoftBank chống lưng, đăng ký khách hàng và tài xế mới. Ứng dụng của Didi cũng bị xóa khỏi những cửa hàng ứng dụng trên điện thoại thông minh.

Đến hôm 24/7, Trung Quốc yêu cầu các công ty dạy thêm chuyển thành tổ chức phi lợi nhuận và không thể huy động vốn trên thị trường chứng khoán.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình còn đẩy mạnh chiến dịch “thịnh vượng chung” nhằm thu hẹp khoảng cách giàu nghèo của đất nước. Tại một cuộc họp hồi tháng 8, ông Tập đã kêu gọi “điều chỉnh hợp lý đối với thu nhập quá mức, khuyến khích các nhóm và doanh nghiệp thu nhập cao đóng góp trở lại cho xã hội nhiều hơn”.

Tình trạng bất bình đẳng giàu nghèo tại Trung Quốc ngày càng trở nên trầm trọng trong vài thập kỷ qua. Theo ước tính của giáo sư Thomas Piketty và nhóm nghiên cứu của Paris School of Economics, 10% người giàu nhất đất nước đã kiếm được thu nhập chiếm đến 41% thu nhập trên toàn quốc vào năm 2015. Con số này hồi năm 1978 chỉ chiếm 27%.

Khoảng 50% dân số Trung Quốc có thu nhập thấp hơn chỉ kiếm được 15% tổng thhu nhập trên toàn quốc, giảm từ 27% vào năm 1978.

Trong những đợt thanh tra trước đây, Bắc Kinh đã cử các đội thanh tra đến cơ quan quản lý giáo dục, những trường đại học hàng đầu, chính quyền địa phương, cơ quan tuyên truyền và giám sát không gian mạng, các doanh nghiệp thuộc sở hữu nhà nước lớn nhất và các cơ quan chính phủ khác.

Hương Vũ (Theo Bloomberg)