Trường hợp rất đặc biệt, Ngân hàng Nhà nước mới quyết định cho vay lãi suất 0%
(CLO) Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng khẳng định, việc cho vay đặc biệt không có tài sản đảm bảo, lãi suất 0% không phải là việc thường xuyên, liên tục. Đây là trường hợp rất đặc biệt.
Ngày 29/5, tại phiên thảo luận ở Quốc hội, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng đã giải trình, làm rõ vấn đề đại biểu Quốc hội nêu về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng.
Đối với nội dung cho vay đặc biệt lãi suất 0%, không có tài sản đảm bảo, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết: Theo quy định hiện hành, thẩm quyền cho vay đặc biệt 0%/năm, không có tài sản đảm bảo là của Thủ tướng Chính phủ. Ở lần sửa luật này, ban soạn thảo đề xuất phân quyền quyết việc này cho Ngân hàng Nhà nước.
Cụ thể, dự thảo luật đề xuất Ngân hàng Nhà nước được quyết định cho tổ chức tín dụng vay đặc biệt có hoặc không có tài sản bảo đảm. Tài sản bảo đảm của khoản vay đặc biệt từ Ngân hàng Nhà nước theo quy định của Thống đốc, với mức lãi vay 0%/năm.
Thống đốc cho biết, theo Luật Các tổ chức tín dụng cũ trước khi sửa đổi năm 2024, việc cho vay đặc biệt được thực hiện theo quy định của Ngân hàng Nhà nước.
Tại đây, Ngân hàng Nhà nước sẽ quy định có hay không có tài sản đảm bảo, có lãi suất hay không có lãi suất. Khi sửa đổi Luật Các tổ chức tín dụng 2024, trong quá trình thảo luận và hoàn thiện dự thảo Luật, đặt ra đưa thẩm quyền cho vay đặc biệt không có tài sản đảm bảo, lãi suất 0% lên Thủ tướng Chính phủ.
Tuy nhiên, theo Thống đốc, trước thực tiễn biến động của hệ thống các tổ chức tín dụng trên thế giới cũng như Việt Nam cần phải có cơ chế xử lý nhanh các vấn đề. Đây là một trong các lý do cho đề xuất chuyển quyền quyết định cho vay đặc biệt không có tài sản đảm bảo, lãi suất 0% cho Ngân hàng Nhà nước.
Thống đốc khẳng định, việc cho vay đặc biệt không có tài sản đảm bảo, lãi suất 0% không phải là việc thường xuyên, liên tục. Đây là trường hợp rất đặc biệt. Trong Luật Các tổ chức tín dụng 2024 đã thiết kế hàng loạt quy định để phát hiện từ sớm, từ xa tổ chức tín dụng nào có vấn đề để đưa vào tình trạng can thiệp sớm.
Trong quá trình can thiệp sớm, nếu ngân hàng yếu thanh khoản thì sẽ được vay từ Ngân hàng Nhà nước có lãi suất. "Chứ không phải "chưa gì đã được vay lãi suất 0%"", Thống đốc nhấn mạnh.
Ngoài ra, việc cho vay đặc biệt cũng được áp dụng với tổ chức tín dụng đối mặt sự cố rút tiền hàng loạt. Bởi việc rút tiền hàng loạt có thể lây lan toàn hệ thống.
Một trường hợp nữa khi tổ chức tín dụng bị kiểm soát đặc biệt thì mới cần cho vay. Khi xem xét cho vay đặc biệt bao giờ cũng yêu cầu các ngân hàng có tài sản đảm bảo trước. Khi nào khó khăn lắm, không còn tài sản đảm bảo thì lúc đấy mới cho vay đặc biệt.
Nói thêm về tiêu chuẩn, điều kiện để vay đặc biệt, lãi suất 0%, không tài sản đảm bảo, lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước cho biết không hẳn các ngân hàng thuộc diện kiểm soát đặc biệt mới cho vay mà còn phải căn cứ thực tế.
“Diễn biến mỗi ngân hàng rất khác nhau. Sự cố rút tiền hàng loạt không chỉ xảy ra với các ngân hàng yếu kém. Cách đây 2 năm tại Mỹ, ngân hàng First Republic Bank hoạt động 2 năm có lãi nhưng sự cố rút tiền hàng loạt vẫn xảy ra,và nguy cơ đổ vỡ cao”, bà Hồng thông tin.
Bà Hồng nhấn mạnh, sự cố rủi ro rút tiền hàng loạt không chỉ xuất phát từ yếu kém của tổ chức tín dụng mà đến từ nhiều yếu tố khách quan. Đôi khi do tin đồn, sự cố công nghệ… đều dẫn đến rút tiền hàng loạt. Khi vấn đề này xảy ra cần phải xử lý rất nhanh.