Các quan chức quốc phòng Úc đang xem xét liệu hợp đồng thuê 99 năm được cấp cho Tập đoàn Shandong Landbridge vào năm 2015 để vận hành Cảng Darwin - đổi lấy 506 triệu đô la Úc, tương đương khoảng 392 triệu đô la Mỹ - có phải là mối đe dọa an ninh quốc gia tiềm tàng hay không.

Thỏa thuận này đã che mắt chính phủ Hoa Kỳ vào thời điểm đó, vì họ không thông báo trước về việc cho Landbridge thuê cảng của chính quyền Lãnh thổ phía Bắc.

Các chuyên gia quốc phòng cho biết cảng này chuyên xử lý đạn dược, thiết bị và nhiên liệu được sử dụng bởi Thủy quân lục chiến Hoa Kỳ và quân đội Úc. Đây cũng là địa điểm thích hợp nhất ở miền bắc Úc cho một căn cứ hải quân lớn và cung cấp tuyến đường gần nhất của quốc gia này tới các vùng biển đang tranh chấp ở Biển Đông.

Cảng Darwin thường xuyên hỗ trợ các cuộc tập trận của lực lượng phòng vệ Úc và tổ chức các chuyến thăm của hải quân Úc và nước ngoài, theo báo cáo hàng năm của cảng.

Michael Shoebridge, chuyên gia an ninh quốc gia tại Viện Chính sách Chiến lược Úc, một tổ chức tư vấn do chính phủ hậu thuẫn cho biết: “Ngày càng có sự công nhận của Úc và đồng minh Hoa Kỳ về giá trị của vị trí địa lý chiến lược của chúng ta ở phía bắc, tập trung vào Darwin". 

Hôm thứ Tư (26/5), đại diện của Landbridge cho biết công ty sẽ hành động để bảo vệ lợi ích của mình nếu Úc chấm dứt hợp đồng thuê, có khả năng bằng cách khởi kiện và đòi bồi thường cho những tổn thất của mình.

Vincent Lai, giám đốc điều hành của Landbridge Infrastructure Holdings Ltd., một công ty con có trụ sở tại Hồng Kông giám sát các tài sản cảng Darwin cho biết Landbridge sẵn sàng hợp tác với việc xem xét của chính phủ Úc.

Hợp đồng cho thuê của Trung Quốc minh họa cho khó xử mà Úc đã phải đối mặt khi cố gắng cân bằng mối quan hệ chiến lược sâu sắc hơn với Washington với sự phụ thuộc ngày càng nhiều vào Trung Quốc vì lợi ích kinh tế của nước này.

Landbridge đã được chính phủ Lãnh thổ phía Bắc lựa chọn sau sự quan tâm của hàng chục công ty trên toàn cầu. Các nhà lập pháp vùng lãnh thổ coi đây là cơ hội để đẩy nhanh sự phát triển của miền bắc Úc, và giúp tăng xuất khẩu sang châu Á, bao gồm các mặt hàng gia súc và khoáng sản.

Ông Lai, thay mặt cho chủ tịch Landbridge, Ye Cheng, cho biết công ty đã đầu tư 20 triệu đô la Úc để nâng cấp cảng kể từ khi trở thành nhà điều hành và hiện nó có thể xử lý nhiều loại hàng hóa hơn, bao gồm cả khí đốt tự nhiên hóa lỏng. Ông cho biết những lo ngại về an ninh gần đây đối với cảng đang ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh và giao dịch của họ với khách hàng.

Tuy nhiên, các quan chức Úc ngày càng lo ngại về ảnh hưởng của Trung Quốc trong các vấn đề của đất nước và cách tiếp cận tích cực hơn của Chủ tịch Tập Cận Bình đối với ngoại giao và thương mại. Úc đã thông qua luật mới nhằm tăng cường quyền hạn của mình trong việc xem xét kỹ lưỡng các thỏa thuận có thể ảnh hưởng đến an ninh quốc gia và có kế hoạch tăng cường chúng hơn nữa.

Mối quan hệ giữa hai nước trở nên tồi tệ vào năm ngoái sau khi Thủ tướng Úc Scott Morrison kêu gọi một cuộc điều tra quốc tế về nguồn gốc của COVID. Kể từ đó, Trung Quốc đặt ra các hạn chế hoặc thuế quan đối với một số mặt hàng nhập khẩu của Úc như than đá, lúa mạch và rượu vang.

Trung Quốc phàn nàn rằng Úc đang áp đặt các hạn chế ngày càng phân biệt đối xử đối với các khoản đầu tư của các doanh nghiệp Trung Quốc và hạn chế hoạt động của các công ty công nghệ của họ. Úc là một trong những quốc gia đầu tiên chặn các thành phần của Huawei Technologies Co. khỏi mạng 5G không dây của họ.

Tháng trước, chính phủ liên bang Úc đã hủy bỏ thỏa thuận sơ bộ giữa Trung Quốc và Victoria, một trong những bang đông dân nhất của Úc, nằm trong sáng kiến ​​Vành đai và Con đường của Bắc Kinh, một chương trình chính sách đối ngoại trong đó Trung Quốc đang đầu tư hàng tỷ đô la vào các dự án cơ sở hạ tầng trên thế giới.

Vào hôm thứ Tư (26/5), Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết Úc nên ngừng “làm gián đoạn hoạt động trao đổi và hợp tác bình thường với Trung Quốc”. Các công ty đầu tư ra nước ngoài được khuyến khích tuân thủ luật pháp địa phương, họ nói.