Việc đưa các tiện ích, thông tin đóng - hưởng BHXH, BHYT tiến tới tích hợp, cung cấp các dịch vụ công, dịch vụ thanh toán trực tuyến lên ứng dụng trên thiết bị di động là bước đi phù hợp xu hướng chuyển đổi số, xây dựng chính phủ số, quốc gia số hiện nay.

Để BHXH thực sự là một trụ cột chính của hệ thống an sinh xã hội của đất nước, việc ứng dụng VssID và các ứng dụng khác của ngành phát huy tối đa hiệu quả, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu BHXH Việt Nam cần phải duy trì hoạt động ổn định của ứng dụng VssID; nghiên cứu ứng dụng công nghệ mới, tích hợp dịch vụ công, tiện ích thanh toán trực tuyến vào ứng dụng. Phối hợp Bộ Y tế nghiên cứu triển khai đầy đủ thẻ BHYT trên ứng dụng vừa bảo đảm tiện ích, vừa phải bảo đảm an toàn, bảo mật thông tin.

Ứng dụng vì người dân

VssID BHXH số là một sản phẩm trong hệ sinh thái về ứng dụng công nghệ thông tin của BHXH nhằm thiết lập các kênh thông tin giao tiếp và tạo điều kiện để những người sử dụng BHXH có thể tiếp cận thông tin và thực hiện các dịch vụ công một cách đơn giản, tiện lợi và nhanh chóng. Mục tiêu lớn nhất của BHXH Việt Nam là thông qua tiện ích của công cụ này, sẽ thiết lập một kênh triển khai được các dịch vụ công của BHXH Việt Nam trên đó.  

Thời gian qua, BHXH Việt Nam đã triển khai được 19/27 thủ tục hành chính đối với đơn vị ở mức độ 4 lên cổng dịch vụ công của ngành. Ứng dụng VssID - BHXH số này là một trong những nền tảng quan trọng để triển khai được các dịch vụ công thiết yếu đối với người dân khi giao tiếp với cơ quan BHXH. Đặc biệt là những dịch vụ công mang tính chất đòi hỏi mức độ xác thực và định danh cao như các dịch vụ công liên quan đến thanh toán và dịch vụ công đòi hỏi mức độ bảo mật thông tin cao đối với từng cá nhân.

VssID còn cho phép người dân tra cứu một số thông tin như mã số BHXH, cơ quan BHXH, cơ sở khám, chữa bệnh BHYT. Không chỉ vậy, VssID còn cho phép người dân thực hiện vai trò giám sát nghĩa vụ đóng BHXH, BHYT, BHTN cho NLĐ của người sử dụng lao động góp phần công khai, minh bạch thông tin và hạn chế tình trạng nợ đóng, trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN cho NLĐ của các đơn vị, doanh nghiệp.

Ngoài ra, ứng dụng VssID trên điện thoại thông minh cung cấp hình ảnh thẻ BHYT thay thế thẻ BHYT giấy để khám, chữa bệnh tại các cơ sở khám, chữa bệnh BHYT. Khi người dân đến cơ sở y tế để khám, chữa bệnh, người dân có thể sử dụng hình ảnh thẻ BHYT hiển thị trên màn hình điện thoại thông minh đưa cho cơ sở khám, chữa bệnh để làm các thủ tục hưởng quyền lợi BHYT của mình, nếu có nhu cầu. Theo định hướng VssID sẽ thay thế thẻ giấy BHYT - đã bộc lộ nhiều điểm bất tiện trong quá trình sử dụng như dễ hư hỏng, mã code dễ bị mờ...

Tính bảo mật thông tin cao

Đánh giá về những tính năng, tiện tích trên ứng dụng VssID, ông Lê Đình Quảng, Phó Trưởng Ban Quan hệ lao động, Tổng Liên đoàn lao động cho biết: Có thể nói, các dịch vụ VssID cung cấp là hết sức thiết thực và cần thiết, giúp người lao động nắm bắt tình hình thực hiện các chính sách BHXH, BHYT, BHTN, từ đó họ giám sát bảo vệ quyề lợi của mình cũng như thực hiện tốt hơn các chế độ, chính sách về BHXH, BHYT, BHTN.

Đây là dịch vụ mới, nên khi nghiên cứu, chúng tôi thấy có vài khó khăn đặc biệt ảnh hưởng đến quá trình triển khai thực hiện:

Thứ nhất, khó khăn về thiết bị. Để triển khai VssID, bắt buộc người lao động phải có điện thoại thông tminh mà không phải tất cả người lao động hiện nay đều sử dụng thiết bị này, nhất là lao động có độ tuổi nhất định.

Thứ hai, khó khăn về thủ tục để đăng ký. Muốn sử dụng thủ tục đăng ký thì sau thủ tục khai, người sử dụng mở tài khoản dịch vụ. Mặc dù, các quy định này đã cố gắng đơn giản hóa nhưng vì nguyên tắc bảo mật nên phải có thủ tục sau khi khai báo xong, người lao động phải in bản đăng ký và đưa đến cơ quan BHXH mới đăng ký được. Quy trình thủ tục như vậy sẽ khó khăn với những người lao động trực tiếp trong nhà máy. 

“Ngoài ra, trong quá trình triển khai, có thể có nhiều vấn đề phát sinh cần điều chỉnh. Đây là chính sách ban hành tốt nhưng sẽ có vướng mắc, do đó cần tiếp tục cần điều chỉnh để ứng dụng này đi vào cuộc sống một cách thuận lợi nhất.” Ông Quảng nói.

Chia sẻ về vấn đề thủ tục khi cài đặt và sử dụng ứng dụng, ông Nguyễn Hoàng Phương, Phó Giám đốc Trung tâm CNTT, BHXH Việt Nam cho biết: Nhiều người đặt câu hỏi: Vì sao phải bắt buộc nộp bản kê khai đó, hay xuất trình CMND tại quầy? Tôi xin chia sẻ, BHXH số đồng thời là tin khác liên quan đến nhạy cảm, dữ liệu cần bảo mật cao, gắn liền với người dân; vì vậy, cần có giấy tờ tùy thân của mỗi người để chứng minh định danh. Bên cạnh đó, khi người dân chấp nhận ký vào bản khai đồng nghĩa với việc cam kết thỏa thuận chúng ta cho phép hiển thị thông tin lên ứng dụng. Bởi chúng ta biết rằng, về luật định danh, hiện chưa có hành lang pháp lý rõ ràng. Nhưng mọi thông tin riêng tư cá nhân đều được bảo mật tuyệt đối.

“Có thể nói, thêm một bước như vậy dù gây chút phiền hà với người đăng ký, nhưng sẽ tăng tính bảo mật cao cho dữ liệu thông tin của người dùng. Hiện nay, chúng tôi dự kiến triển khai nhiều giải pháp kế hoạch triển khai. Chúng tôi sẽ kết hợp Bưu điện, họ sẽ thay mặt chúng tôi đến tận nơi xác nhận thông tin bản khai, đối chiếu CMND và bên BHXH sẽ xác minh lại thông tin bên Bưu điện cung cấp để thực hiện xác nhận quy trình. Trong đó, lưu ý các nội dung như hướng dẫn, điều kiện để cài đặt, đăng ký tài khoản và sử dụng ứng dụng; các tiện ích, tính năng cơ bản của ứng dụng và lợi ích của việc sử dụng VssID...; triển khai đồng bộ các giải pháp cụ thể, linh hoạt, thiết thực với quyết tâm chính trị cao nhất để hỗ trợ, hướng dẫn người dân đăng ký giao dịch điện tử cá nhân với cơ quan BHXH và sử dụng VssID...” Ông Phương nhấn mạnh.

Ứng dụng VssID sử dụng tài khoản (tên) đăng nhập là mã số BHXH. Mỗi cá nhân chỉ có một mã số BHXH duy nhất. Vì vậy, người dùng chỉ có một tài khoản (tên) đăng nhập duy nhất ứng với mã số Bảo hiểm xã hội của mình để sử dụng ứng dụng. Bên cạnh đó, ứng dụng VssID chỉ cho phép đăng nhập một tài khoản trên một thiết bị ở cùng một thời điểm.

Khi đăng nhập tài khoản vào thiết bị thứ hai, ứng dụng sẽ có cảnh báo, nếu người dùng lựa chọn tiếp tục đăng nhập ở thiết bị thứ hai, ứng dụng sẽ yêu cầu nhập mã OTP được gửi đến số điện thoại của người dùng đã đăng ký trước đó. Đồng thời tài khoản này sẽ bị thoát khỏi ứng dụng trên thiết bị thứ nhất để tránh việc sử dựng một BHYT cùng lúc tại nhiều địa điểm khác nhau.

Trường hợp người dùng bị mất điện thoại, nhằm bảo đảm an toàn thông tin, dữ liệu cá nhân trên ứng dụng, người dùng cần phải đăng nhập vào Cổng Dịch vụ công BHXH Việt Nam (https://dichvucong.baohiemxahoi.gov.vn) để thực hiện ngay việc đổi mật khẩu hoặc liên hệ với cơ quan BHXH để được hỗ trợ.

Nếu quên mật khẩu, người dùng có thể lựa chọn chức năng “Quên mật khẩu” trên ứng dụng hoặc trên Cổng Dịch vụ công BHXH Việt Nam (https://dichvucong.baohiemxahoi.gov.vn) điền các thông tin theo yêu cầu để lấy lại mật khẩu.

Tích cực phối hợp hỗ trợ người dân

Thời gian qua, tình trạng bão lũ tại các tỉnh miền trung - Tây Nguyên đã gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản, ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống, sinh hoạt của hàng triệu người dân khu vực miền trung.

“Để kịp thời tạo điều kiện thuận lợi cho người dân tại 10 tỉnh: Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Kon Tum chịu ảnh hưởng nghiêm trọng của bão, lũ, BHXH Việt Nam đã và đang phối hợp Bộ Y tế triển khai thực hiện thí điểm việc người dân tại 10 địa phương trên sử dụng hình ảnh thẻ BHYT trong ứng dụng VssID trên điện thoại thông minh, thay thế thẻ BHYT giấy để khám, chữa bệnh (KCB) tại các cơ sở y tế.” TS Trần Tùng, Cục Công nghệ thông tin, Bộ Y tế cho biết.

Giải pháp này có ý nghĩa thiết thực với người dân vùng lũ, trong bối cảnh đa phần thẻ BHYT bằng giấy của người dân có thể bị lũ cuốn trôi hoặc bị mất, hỏng, thất lạc.

Người dân có thể tải ứng dụng VssID và cài đặt trên điện thoại thông minh. Ứng dụng VssID sẽ cung cấp hình ảnh thẻ BHYT thay thế thẻ BHYT giấy trên màn hình điện thoại, nếu họ có nhu cầu. Khi người dân đi khám, chữa bệnh tại các cơ sở khám, chữa bệnh BHYT, người bệnh có thể đưa hình ảnh thẻ BHYT này cho cơ sở khám, chữa bệnh để làm các thủ tục hưởng quyền lợi BHYT của mình.

Bộ Y tế đã có văn bản gửi cơ sở khám chữa bệnh tại 10 tỉnh miền trung phối hợp với BHXH Việt Nam và BHXH các tỉnh triển khai thí điểm sử dụng hình ảnh thẻ BHYT trên điện thoại thông minh trong khai báo BHYT khi đi khám, chữa bệnh tại các cơ sở y tế.

VSSID - công cụ hữu hiệu giúp việc thực hiện chính sách minh bạch, công khai

Theo Ông Lê Đình Quảng, Phó Trưởng Ban Quan hệ lao động, TLĐLĐ Việt Nam, VssID là một công cụ rất tốt đối với người lao động. Để sử dụng dịch vụ này tốt hơn trong tương lai, chúng ta phải thực hiện mấy vấn đề. Trước hết, chúng ta vẫn tiếp tục cải thiện các thủ tục đăng ký sử dụng VssID để người lao động tiếp cận dịch vụ này thuận lợi nhất. 

Thứ hai, chúng ta vẫn mong VssID vẫn tiếp tục được bổ sung, tăng cường tiện ích, theo hướng mở rộng thêm dịch vụ. Trước mắt, VssID không chỉ thay thế thí điểm mà còn phải trên diện rộng thẻ BHYT, sổ BHXH. Phải tăng cường tích hợp các dịch vụ công, thông tin, làm tiện lợi cho người lao động.

Tiến tới, chúng ta phải có các tiện ích thanh toán trực tuyến, nếu càng tích hợp vào đây nhiều dịch vụ công thì càng thuận lợi cho người lao động, từ đó họ sẽ tham gia tích cực hơn vào các chính sách BHXH, BHYT và các vấn đề liên quan đến người lao động. Từ đó, sẽ có tác dụng ngược trở lại, tức là người lao động được tham gia đầy đủ, đúng đắn, họ được bảo đảm quyền lợi, thì họ sẽ có tính lan tỏa và mở rộng đối tượng thực hiện các chính sách về an sinh xã hội nói chung. Nhờ đó, chúng ta lại có điều kiện để áp dụng ngày càng hiệu quả ứng dụng VssID. Đây là việc mà chúng ta rất kỳ vọng trong thời gian tới.

Trước mắt, chúng ta phải tăng cường tuyên truyền cho người lao động hiểu rõ về VssID và các thủ tục để họ tham gia tích cực. Thứ hai, các cơ quan BHXH, BHYT, các cơ quan chức năng không những phải theo dõi, giám sát, nắm bắt tình hình triển khai thực hiện, thấy có vướng mắc gì còn tháo gỡ. Chủ trương chính sách tốt nhưng cũng cần đi vào đời sống.

Cuối cùng, để thực hiện VssID, bên cạnh những việc cụ thể thì những chính sách liên quan đến an sinh xã hội nói chung, đặc biệt là liên quan đến BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp cũng tiếp tục cần được cải cách, bổ sung theo tinh thần của Nghị quyết 28, sao cho các chính sách này hấp dẫn, đa dạng, đa tầng và bảo đảm quyền lợi lâu dài cho người lao động. Điều này sẽ giúp việc thực hiện các chính sách ngày càng minh bạch, công khai, giúp cả người lao động và người sử dụng lao động đều có ý thức cao nhất. Như vậy, VssID sẽ đi vào cuộc sống.