Canada đã thành công ở lần thứ hai yêu cầu thành lập một hội đồng của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) để xem xét các hạn chế của Trung Quốc đối với xuất khẩu hạt cải dầu của họ, một lệnh cấm đã có hiệu lực trong hơn hai năm qua.

Trung Quốc đã đình chỉ nhập khẩu hạt cải dầu từ hai nhà xuất khẩu Canada Richardson International và Viterra vào tháng 3 năm 2019, đồng thời bắt các lô hàng từ các công ty Canada khác phải kiểm tra tăng cường do phát hiện dịch hại.

Nỗ lực đầu tiên của Canada để thành lập một ban hội thẩm đã bị Trung Quốc ngăn chặn vào cuối tháng 6, nhưng tại cuộc họp của Cơ quan giải quyết tranh chấp WTO vào thứ 2 tại Geneva, họ đã không thể đạt được sự đồng thuận chống lại sự thành lập của ban hội thẩm này.

Tuyên bố từ Hội đồng Canola của Canada cho hay: “Hội đồng Canola của Canada ủng hộ hành động của chính phủ Canada để thực hiện bước tiếp theo trong quy trình của WTO bằng cách thành lập một hội đồng giải quyết tranh chấp tại WTO”.

Hội đồng nói: “Ngành công nghiệp hạt cải đã hy vọng rằng các cuộc tham vấn song phương giữa Canada và Trung Quốc sẽ dẫn đến một giải pháp, khôi phục thương mại hoàn toàn đối với hạt cải dầu và đảm bảo tất cả các nhà xuất khẩu của Canada được đối xử bình đẳng bởi chính quyền Trung Quốc. Trong trường hợp không có tiến triển, đây là bước tiếp theo để giải quyết tranh chấp và duy trì thương mại dựa trên những quy tắc thương mại trên thị trường toàn cầu”.

Canada tuyên bố rằng các cuộc thảo luận với Trung Quốc vào tháng 10 năm 2019 “không giải quyết được tranh chấp này” và xác nhận rằng họ có kế hoạch leo thang khiếu nại lên cơ quan thương mại WTO có trụ sở tại Geneva vào cuối tháng 6.

Vào tháng 3 năm 2019, cơ quan hải quan của Trung Quốc đã xác nhận việc đình chỉ nhập khẩu hạt cải dầu từ Richardson International “và các công ty có liên quan” sau khi các văn phòng địa phương ở Thượng Hải, Đại Liên, Nam Ninh và Thâm Quyến đã nói rằng họ “phát hiện thấy có dịch hại trong sản phẩm này”, theo báo cáo của các phương tiện truyền thông địa phương.

Vào thời điểm đó, Bắc Kinh cho biết quyết định thu hồi giấy phép nhập khẩu của họ là “có cơ sở”, và bác bỏ suy đoán rằng đây là một đòn trả đũa đối với việc Canada bắt giữ giám đốc điều hành Meng Wanzhou của Huawei Technologies Co.

Theo Hội đồng Canola Canada, Canada đã xuất khẩu 11,8 triệu tấn hạt cải dầu sang tất cả các thị trường nước ngoài vào năm 2020, trong đó Trung Quốc là thị trường xuất khẩu lớn nhất với 2,6 triệu tấn, chỉ sau Liên minh châu Âu và Nhật Bản.

Cơ quan công nghiệp Canada tuyên bố rằng giá trị xuất khẩu hạt cải dầu của Canada sang Trung Quốc giảm mạnh từ 2,27 tỷ USD năm 2018 xuống còn 650 triệu USD năm 2019 và 1,13 tỷ USD năm 2020.

Xuất khẩu dầu hạt cải và bột mì của nước này vẫn được tiếp tục, nhưng một phân tích chuyên gia của LeftField Commodity Research vào tháng 2 ước tính rằng sự gián đoạn mà Trung Quốc gây ra khi ngừng nhập khẩu hạt cải dầu của Canada đã khiến ngành này thiệt hại từ 1,25 tỷ USD đến 1,9 tỷ USD, do doanh số bán hàng bị giảm và giá thấp hơn.

Huy Hoàng