Gia tăng nợ vay qua kênh trái phiếu

CTCP Quốc tế Sơn Hà (mã SHI) mới đây đã phát hành thành công 280 tỷ đồng trái phiếu kỳ hạn 36 tháng, đáo hạn tại ngày 28/7/2024 cho một công ty bảo hiểm. Số tiền huy động được Sơn Hà dự kiến sẽ sử dụng để tăng quy mô vốn hoạt động và đầu tư dự án.

Đây là loại trái phiếu không chuyển đổi, không kèm chứng quyền, được đảm bảo bằng 38,5 triệu cổ phiếu SHI (tương ứng 38,3% số cổ phiếu SHI đang lưu hành) và toàn bộ quyền phát sinh từ cổ phiếu như cổ tức bằng cổ phiếu, cổ phiếu thưởng, cổ phiếu do chia tách, ngoại trừ quyền mua cổ phần phát hành tăng vốn cho cổ đông hiện hữu.

Bên cạnh đó, tài sản đảm bảo còn bao gồm thêm 12 triệu cổ phần của công ty con SHI là Tập đoàn Toàn Mỹ cùng toàn bộ quyền phát sinh từ cổ phần này cũng được đưa vào tài sản đảm bảo. Tính đến thời điểm 30/6/2021, SHI đang sở hữu 74,34% vốn tại Tập đoàn Toàn Mỹ.

Lãi suất trái phiếu được áp dụng cố định 11%/năm cho hai kỳ tính lãi đầu tiên. Lãi suất các kỳ tiếp theo bằng tổng lãi tham chiếu cộng biên độ 4,5%/năm, hoặc bằng 11% nếu lãi tham chiếu nhỏ hơn 6,5%/năm. Kỳ tính lãi 6 tháng một lần.

Tính đến thời điểm 30/6/2021, tổng nợ vay tài chính của Sơn Hà lên đến 2.392 tỷ đồng, chiếm đến 50% tổng tài sản. Phần lớn là nợ ngắn hạn (chiếm 91%) chủ yếu là vay các ngân hàng BIDV, Vietcombank, VietinBank với lãi suất từ dao động trong khoảng 6% - 9%/năm.

Việc thường xuyên duy trì vay nợ ở mức cao khiến Sơn Hà phải gánh hàng trăm tỷ đồng nợ vay mỗi năm, ăn mòn đáng kể lợi nhuận. Trong năm 2020, công ty đã phải trả hơn 155 tỷ đồng chi phí lãi vay. Con số này trong 6 tháng đầu năm 2021 là hơn 71 tỷ đồng.

Âm nặng dòng tiền

Mặc dù chịu khoản lãi vay không nhỏ tuy nhiên lợi nhuận nửa đầu năm của Sơn Hà vẫn ghi nhận tăng trưởng khả quan. Lãi ròng gấp 3,3 lần cùng kỳ đạt 81 tỷ đồng, trong đó lợi nhuận sau thuế thuộc về cổ đông công ty mẹ là hơn 56 tỷ đồng.

Tăng trưởng chủ yếu nhờ doanh thu tăng mạnh 39% so với cùng kỳ lên 3.286 tỷ đồng. Tuy nhiên, giá vốn cũng tăng cao khiến biên lãi gộp không được cải thiện trong khi khả năng quản lý chi phí chưa hiệu quả khi các chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp vẫn chiếm tỷ trọng lớn. Điều này dẫn đến biên lợi nhuận ròng của Sơn Hà chỉ ở mức 1,7% tức là 100 đồng doanh thu chỉ mang về 1,7 đồng lãi.

Không chỉ lãi mỏng, Sơn Hà còn âm nặng dòng tiền kinh doanh trong 6 tháng đầu năm với con số lên đến gần 285 tỷ đồng trong khi cùng kỳ vẫn dương 5,5 tỷ đồng. Khả năng thu hồi công nợ kém hiệu quả khiến dòng tiền bị tắc tại các khoản phải thu và một phần trong tồn kho.

Thời điểm cuối quý II/2021, các khoản phải thu của Sơn Hà lên đến gần 2.174 tỷ đồng, tương đương 45% tổng tài sản. Trong đó, phải thu khách hàng là 1.895 tỷ đồng, tăng 238 tỷ đồng so với đầu năm. Tồn kho cuối kỳ cũng tăng 143 tỷ đồng so với đầu năm lên mức 1.196 tỷ đồng. Hai khoản mục này đã chiếm hơn 70% tổng tài sản của Sơn Hà.

Dòng tiền âm nặng có thể là một phần nguyên nhân khiến Sơn Hà phải tiếp tục đi vay để bù đắp. Ghi nhận trên báo cáo lưu chuyển tiền tệ 6 tháng đầu năm, công ty đã thu từ đi vay đến gần 2.850 tỷ đồng, cao hơn 727 tỷ đồng so với cùng kỳ năm ngoái. Mặt khác, Sơn Hà cũng trả nợ gốc vay gần 2.700 tỷ đồng trong nửa đầu năm.

Sơn Hà vốn được biết tới là một doanh nghiệp hoạt động chuyên sâu trong lĩnh vực cung cấp các sản phẩm, dịch vụ và giải pháp về nước, thiết bị nhà bếp, hàng gia dụng khác và tư liệu sản xuất từ thép không gỉ. Lĩnh vực này đã có một giai đoạn phát triển phi mã khi nhu cầu sử dụng các sản phẩm tăng nhanh. Song từ khoảng 5 năm trở lại đây, sự cạnh tranh ngày càng gay gắt khiến việc duy trì tăng trưởng cao ngày càng khó khăn.