(CLO) Theo chuyên gia Nguyễn Văn Cường thì xã hội hóa biên soạn sách giáo khoa là một xu thế của giáo dục ở các nước phát triển, ngoài ra nhà nước còn hỗ trợ để học sinh được tiếp cận sách giáo khoa dễ dàng.
Đổi mới sách giáo khoa tại Việt Nam đối sánh với quốc tế:
Thực hiện chủ trương xã hội hóa biên soạn sách giáo khoa theo yêu cầu tại Nghị quyết số 88/2014/QH13 ngày 28/11/2014 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông hiện nay đã tiến hành được gần nửa chặng đường. Điều dễ dàng thấy được chính là thu hút được nhiều tổ chức, cá nhân tham gia biên soạn và kết quả đến nay đã có nhiều bộ sách cho lớp 1, lớp 2, lớp 3, lớp 6, lớp 7 và lớp 10. Sách giáo khoa lớp 4, lớp , lớp 11 đang được thẩm định và sách của lớp 5, lớp 9, lớp 12 đang được biên soạn.
Để hoàn thành được khối lượng lớn sách giáo khoa như vậy cũng đã cho thấy được những nỗ lực và có thành công bước đầu. Tuy nhiên, hiện trong dư luận xã hội vẫn còn nhiều hoài nghi, lo lắng trong đó có nhiều vấn đề liên quan đến chất lượng, hình thức của sách giáo khoa hiện nay. Cùng với đó là các chính sách liên quan đến việc tiếp cận sách giáo khoa đối với trẻ em đặc biệt là trẻ em nghèo, trẻ em vùng sâu vùng xa... Để có góc nhìn sắc sắc hơn về công tác này, trong loại bài "Đổi mới sách giáo khoa tại Việt Nam đối sánh với quốc tế" phóng viên Báo Nhà báo & Công luận đã có những trao đổi với các chuyên gia có kinh nghiệm trong công tác giáo dục, những chuyên gia có trải nghiệm giáo dục quốc tế để mang tới góc nhìn toàn diện, khách quan hơn về công cuộc đổi mới sách giáo khoa hiện nay của nước ta.
Xu hướng tăng tính cạnh tranh trong biên soạn sách giáo khoa
Đổi mới chương trình sách giáo khoa được thực hiện từ năm 2013 – đến nay được xác định là lần đổi mới thứ 4 về chương trình và sách giáo khoa kể từ khi nước ta giành được độc lập (tháng 8/1945). Điểm khác biệt lớn nhất của đổi mới sách giáo khoa lần này chính là việc sách giáo khoa được biên soạn xuất bản theo chủ trương một chương trình nhiều sách giáo khoa, bỏ độc quyền xuất bản sách giáo khoa.
Hiện sách giáo khoa được biên soạn theo phương thức mới đã được đưa vào giảng dạy. Trong đó, năm học 2020 – 2021 sách giáo khoa lớp 1; năm 2021 – 2022 sách giáo khoa lớp 2 và lớp 6; năm học 2022 – 2023 sách giáo khoa lớp 3, lớp 7 và lớp 10.
Tuy nhiên hiện vẫn có những ý kiến trái chiều xung quanh việc xã hội hóa biên soạn sách giáo khoa và chủ trương một chương trình nhiều bộ sách giáo khoa. Có ý kiến còn đề xuất Bộ Giáo dục và Đào tạo nên chọn một bộ sách để dùng chung cho cả nước.
Việc có ý kiến trái chiều liên quan đến đổi mới chương trình, sách giáo khoa lần này không có gì quá bất ngờ, bởi giáo dục luôn được dư luận rất quan tâm, bên cạnh đó công tác biên soạn sách giáo khoa vẫn còn đó những điểm chưa hợp lý khiến dư luận lo lắng.
Để hiểu rõ hơn về vấn đề này, phóng viên Báo Nhà báo & Công luận đã trao đổi với tiến sĩ Nguyễn Văn Cường (sinh năm 1956)- người từng bảo vệ luận án tiến sĩ về khoa học giáo dục tại Đại học Potsdam, CHLB Đức năm 1995, trước đây làm việc tại Đại học Potsdam, CHLB Đức, nay là chuyên gia tư vấn giáo dục độc lập.
Bàn về việc xã hội hóa viết sách giáo khoa, việc một chương trình có nhiều bộ sách giáo khoa của Việt Nam khi so sánh với các nước có nền giáo dục tiên tiến, ông Nguyễn Văn Cường cho rằng, sự thay đổi của Việt Nam về chính sách đối với sách giáo khoa hiện nay là phù hợp với xu hướng quốc tế, đặc biệt tại các nước phát triển.
“Điều này thể hiện nỗ lực của Việt Nam trong đổi mới giáo dục theo hướng hội nhập quốc tế” – tiến sĩ Nguyễn Văn Cường nhấn mạnh.
Theo vị chuyên gia này, một chương trình giáo dục có thể có nhiều bộ sách giáo khoa khác nhau. Chương trình giáo dục phổ thông do nhà nước ban hành, là văn bản quy phạm pháp luật.
Sách giáo khoa là tài liệu dạy học phục vụ cho việc thực hiện chương trình giáo dục. Việc biên soạn và phát hành sách giáo khoa do các nhà xuất bản thực hiện theo cơ chế thị trường nhưng có sự quản lý nhà nước.
Các nước quy định rõ về tính thẩm mỹ sách giáo khoa
Theo chuyên gia Nguyễn Văn Cường thì tính thẩm mỹ là một nội dung được quy định trong tiêu chuẩn sách giáo khoa. Tham khảo sách giáo khoa của các nước phát triển cho thấy SGK cần được trình bày hấp dẫn, phù hợp với lứa tuổi học sinh, hài hòa giữa kênh chữ và hình trong trang sách, hình ảnh chất lượng, đa dạng về thể loại, có sự hỗ trợ của màu sắc, giấy in có chất lượng phù hợp.
Sự quản lý nhà nước đối với sách giáo khoa được thực hiện thông qua việc ban hành các tiêu chuẩn sách giáo khoa và tổ chức thẩm định sách giáo khoa. Những cuốn sách đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo thẩm định phải đáp ứng các tiêu chuẩn sách giáo khoa được đưa vào danh mục sách giáo khoa được phép sử dụng cho dạy học ở trường phổ thông.
Các cơ sở giáo dục tự chọn sách giáo khoa các môn học trong danh mục sách giáo khoa đã được ban hành. “Cách làm này tạo ra sự cạnh tranh thúc đẩy chất lượng sách giáo khoa và tạo nhiều cơ hội lựa chọn cho nhà trường trong việc thực hiện chương trình giáo dục” – tiến sĩ Nguyễn Văn Cường nhấn mạnh.
Bài học để mọi học sinh dễ dàng tiếp cận được với sách giáo khoa
Bên cạnh việc tổ chức biên soạn sách giáo khoa thì việc để học sinh tiếp cận sách giáo khoa dễ dàng là điều mà nhiều nền giáo dục trên thế giới quan tâm. Nếu như ở Việt Nam hiện nay, sách giáo khoa được bán để phụ huynh mua trang bị cho con em mình. Tuy nhiên, trên thế giới nhiều quốc gia đã có chính sách trang bị sách giáo khoa miễn phí cho học sinh.
Theo chuyên gia Nguyễn Văn Cường, kinh nghiệm từ nước Đức, tại Berlin, chính quyền quy định học sinh tiểu học (lớp 1-6) được mượn sách giáo khoa miễn phí. Từ lớp 7 phụ huynh phải mua một phần sách giáo khoa nhưng không quá 100 Euro cho một học sinh trong 1 năm học theo danh mục hướng dẫn của nhà trường. Những cuốn sách giáo khoa khác nếu cần sẽ được nhà trường cho mượn miễn phí.
Khi nắm được thông tin Chính phủ và Bộ Giáo dục & Đào tạo đang có kế hoạch tiến hành việc mua sắm, cung cấp sách giáo khoa cho các thư viện nhà trường để học sinh được mượn sách, tránh tình trạng sách giáo khoa sử dụng một lần gây lãng phí vị chuyên gia này đã rất tán đồng.
Giá sách giáo khoa ở các nước phát triển
Theo tiến sĩ Nguyễn Văn Cường thì giá sách giáo khoa ở các nước phát triển là khá cao. Ví dụ ở Đức, một cuốn sách giáo khoa giá dao động trong khoảng 10 đến 20 Euro, tương đương khoảng 250 nghìn đến 500 nghìn đồng Việt Nam. Nếu so sánh thì giá sách giáo khoa ở Đức có thể đắt hơn chục lần sách giáo khoa ở Việt Nam. Giá sách giáo khoa ở Đức là cao so với chính nhiều người dân Đức. Do vậy nhà nước Đức có các chính sách hỗ trợ để học sinh có thể được sử dụng sách giáo khoa cần thiết.
“Tôi rất hoan nghênh kế hoạch này của Chính phủ và Bộ Giáo dục & Đào tạo. Đây là nỗ lực nhằm tạo cơ hội cho tất cả học sinh được sử dụng sách giáo khoa cho việc học tập nhằm đảm bảo chất lượng giáo dục và giảm bớt gánh nặng cho phụ huynh học sinh, phù hợp với kinh nghiệm quốc tế.
Chính sách này cũng góp phần thực hiện chính sách đảm bảo công bằng cơ hội học tập cho thanh thiếu niên. Hy vọng kế hoạch này sớm được hiện thực hóa ở nhà trường. Tất nhiên học sinh cần được yêu cầu giữ gìn và không viết vào sách giáo khoa” – ông Nguyễn Văn Cường bày tỏ quan điểm.
Như vậy có thể thấy trong việc biên soạn thì các nước tăng tính cạnh tranh để nâng cao chất lượng sách giáo khoa. Trong khi để giúp học sinh dễ dàng tiếp cận với sách giáo khoa thì vai trò của nhà nước là rất lớn, trong đó có việc mua sắm để học sinh được mượn học miễn phí.
(Còn nữa)
Bài 2: Kinh nghiệm quốc tế trong việc nâng cao chất lượng trong biên soạn và sử dụng tiết kiệm sách giáo khoa
(CLO) Chiều ngày 22/11, Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức Hội nghị phổ biến chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về Hội và nâng cao chất lượng tham mưu trong công tác văn phòng của Hội Nhà báo khu vực phía Bắc.
(CLO) Hàng trăm tài liệu, cổ vật có niên đại cách ngày nay hơn 2.000 năm, phản ánh sự hình thành và phát triển của nền văn hóa Đông Sơn trên đất Vĩnh Phúc.
(CLO) Ngày 22/11, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đã có Quyết định xử phạt Công ty cổ phần chứng khoán SmartInvest gần 1,4 tỷ đồng vì hàng loạt vi phạm.
(CLO) Bất chấp những thách thức từ cuộc chiến tranh xâm lược của Nga, kinh tế Ukraine đã tăng trưởng 4.2% trong 10 tháng đầu năm 2024 so với cùng kỳ năm ngoái, theo thông báo của Bộ Kinh tế Ukraine vào ngày 18 tháng 11.
(CLO) Triều Tiên và Nga vừa ký kết một thỏa thuận mới nhằm thúc đẩy hợp tác kinh tế sau các cuộc hội đàm tại Bình Nhưỡng trong tuần này, theo Thông tấn xã Trung ương Triều Tiên (KCNA).
(CLO) Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Lào Cai vừa phối hợp với Bệnh viện Tâm thần Trung ương 1 thực hiện điều tra, phỏng vấn sâu người dân vùng lũ lịch sử gây chết và mất tích nhiều người ở xã Phúc Khánh.
(CLO) Trong những tuần gần đây, các hãng sản xuất ô tô lớn trên thế giới đã liên tiếp công bố kế hoạch cắt giảm nhân sự và đóng cửa nhà máy khi họ chật vật tìm kiếm lợi nhuận từ các dòng xe điện (EV) và đối mặt với làn sóng cạnh tranh từ những sản phẩm giá rẻ hơn.
(CLO) Chính quyền Tổng thống Joe Biden vừa thông báo với Quốc hội kế hoạch xóa 4,65 tỷ USD khoản nợ mà Ukraine đang gánh chịu, theo một bức thư do Bloomberg News thu thập được.
(CLO) Ngày 22/11, Toà án nhân dân tỉnh Hà Tĩnh mở phiên toà sơ thẩm xét xử các bị cáo: Xeng và Sisavanh Yongyaerlor (cùng SN 1988, trú huyện Khăm Cợt, tỉnh Bolikhămxay, Lào) về tội “Vận chuyển trái phép chất ma túy”.
(CLO) Ngày 22/11, tại Nhà Thái Học thuộc Văn Miếu - Quốc Tử Giám (Hà Nội) đã diễn ra Vòng Chung kết Giải thưởng Hành động vì Cộng đồng - Human Act Prize 2024 với chủ đề “Cộng đồng kiến tạo”.
(CLO) Ngày 22/11, Hội môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) đã công bố Bộ Quy tắc đạo đức, ứng xử nghề nghiệp mới nhằm nâng cao uy tín, chất lượng và trách nhiệm của môi giới.
(CLO) Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền vừa ký ban hành Quyết định số 6068/QĐ-UBND ngày 22/11/2024 về việc công bố tình huống khẩn cấp các sạt lở trên các tuyến đê hữu Bùi, Bùi 2, Gò Khoăm, sạt lở bờ sông Bùi trên địa bàn huyện Chương Mỹ.
(CLO) Tỉnh Lai Châu cam kết tạo mọi thuận lợi để hỗ trợ các doanh nghiệp khai thác du lịch với mục tiêu "doanh nghiệp phát tài - Lai Châu phát triển''.
(CLO) Ngày 22/11, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Trọng Đông và lãnh đạo các sở, ngành thành phố đi kiểm tra tiến độ thi công và thực hiện Dự án hệ thống xử lý nước thải Yên Xá.
Ngày 20/11, tại Phân hiệu Hoành Bồ (thành phố Hạ Long, Quảng Ninh), Trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt nam đã long trọng tổ chức Kỷ niệm 42 năm Ngày Nhà giáo Việt Nam (20/11) và 64 năm Ngày truyền thống của Trường (20/11/1960 - 20/11/2023) nhằm ôn lại truyền thống tốt đẹp và tri ân các thầy cô giáo.
(CLO) Gần 70 năm xây dựng và phát triển các thế hệ thầy, cô giáo nhà trường đã đem trí tuệ, tâm huyết, tài năng để cống hiến cho sự nghiệp “trồng người”. Đến nay, Trường Tiểu học Xuân Du (Như Thanh) ngày càng khẳng định được vị thế, uy tín, thương hiệu của nhà trường trong công tác giáo dục và đào tạo trên địa bàn huyện Như Thanh nói riêng, tỉnh Thanh Hóa nói chung.
(CLO) Những năm học vừa qua chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường luôn đạt và vượt chỉ tiêu kế hoạch đề ra. Vị thế của nhà trường từng bước được khẳng định, đáp ứng kịp thời yêu cầu đổi mới của sự nghiệp giáo dục trong thời kỳ đất nước hội nhập và nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội của địa phương, góp phần xây dựng xã Hợp Thành đạt xã nông thôn mới nâng cao.
(NB&CL) Những giáo viên người địa phương đang ngày càng trở thành lực lượng nòng cốt trong việc dạy học ở những nơi vùng cao, vùng xa. Lực lượng này ngày một dồi dào và chính họ là những người truyền cảm hứng cho học trò của mình vượt khó, vươn lên để học tập tốt.
(CLO) Nhân ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) Nguyễn Kim Sơn đã có những chia sẻ xung quanh quá trình xây dựng, những điểm đáng chú ý và mong mỏi đối với Luật Nhà giáo - một dự án Luật dự kiến khi ban hành sẽ khẳng định và giữ vững vị thế, nâng cao vị trí của nhà giáo.
(CLO) Chưa bao giờ, ngành giáo dục được quan tâm nhiều như bây giờ, nhưng cũng chưa bao giờ trách nhiệm đặt lên vai cho thầy cô lớn như bây giờ. Trách nhiệm đó chính là nâng cao chất lượng giáo dục, tạo nguồn nhân lực chất lượng cao làm điểm tựa để xây dựng đất nước bước vào kỷ nguyên mới, hướng tới kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng, 100 năm ngày thành lập nước.
(CLO) Sáng nay (20/11), Tập đoàn Giáo dục Quốc tế Nam Việt đã tổ chức chương trình “Lễ kỷ niệm 42 năm Ngày Nhà giáo Việt Nam” với nhiều hoạt động tri ân và vinh danh đầy ý nghĩa.
(CLO) Từ năm 2021 đến nay, có 17 lượt học sinh dự thi và đoạt huy chương, trong đó có 7 học sinh đoạt huy chương Quốc tế (gồm 3 huy chương Vàng, 1 Huy chương Bạc, 3 Huy chương Đồng) - dẫn đầu các tỉnh, thành phố cả nước về số lượng huy chương đạt được.
(NB&CL) Dạy học là một nghề vất vả, dạy học miền núi lại vất vả hơn bội phần. Thế nhưng đã có những người thầy người cô từ bỏ phố thị, đồng bằng lên vùng cao dạy học và gắn bó với những điểm trường lẻ hàng chục năm trời. Câu chuyện dạy học của họ thực sự mang lại cho mỗi chúng ta những câu chuyện truyền cảm hứng, minh chứng cho quan điểm: “Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình!”.
(CLO) Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho rằng: “Chúng ta cùng chúc nhau 20/11 thật vui, có thêm sự động viên, nghị lực, tình cảm, từ đó giúp chúng ta mạnh mẽ trong giải quyết công việc và vững chãi, tự tin trong cuộc sống”.