Chiều nay (8/6), Quốc hội bước vào phần chất vấn nhóm vấn đề thứ 3 liên quan đến lĩnh vực Ngân hàng. Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng chịu trách nhiệm trả lời chính về nhóm vấn đề này.

Công ty tài chính không được đòi nợ bằng các biện pháp đe dọa

Tại phiên chất vấn, đại biểu Quốc hội Phạm Văn Thịnh – Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Giang cho biết, vừa qua có tình trạng mạo danh Zalo, facebook của người khác để chuyển tiền qua tài khoản, có ý kiến cho rằng việc quản lý tài khoản ở Ngân hàng thương mại chưa chặt chẽ dẫn đến tình trạng hiện nay nền kinh tế của chúng ta có rất nhiều tài khoản tại các ngân hàng thương mại mà người đang sử dụng không phải là chủ tài khoản dẫn đến cơ quan chức năng khó khăn trong việc quy trách nhiệm khi có hành vi vi phạm pháp luật, tạo điều kiện cho các hành vi lừa đảo, phạm pháp nảy sinh.

Cùng với đó, có tình trạng nhiều người dân không vay nợ nhưng bị gọi điện quấy rối, xúc phạm, bôi nhọ, đe dọa do có tên, số điện thoại trong danh bạ của người vay tiền qua các ứng dụng vay online, hoặc vay trực tiếp của các công ty tài chính khi người vay không trả nợ đúng hạn. Với chức năng quản lý nhà nước của mình, đại biểu đề nghị Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, sẽ triển khai các giải pháp nào để từng bước hạn chế các hành vi nêu trên?

Trả lời vấn đề này, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho biết, hoạt động tiền gửi là một trong những hoạt động rất chính của hệ thống ngân hàng; khuôn khổ pháp lý việc mở tài khoản ngân hàng đã quy định rất chi tiết, đặc biệt với sự phát triển của công nghệ cao, ngân hàng nhà nước đã tạo một tiền đề để chuyển sang hoạt động ngân hàng số trong tương lai. "Chúng tôi đã có ban hành một văn bản cho phép mở tài khoản ngân hàng qua điện tử và xác thực qua điện tử", bà Nguyễn Thị Hồng nói.

Tuy nhiên, theo Thống đốc Nguyễn Thị Hồng, các cá nhân thì mở tài khoản đều phải xác thực định danh của mình, điện tử thì cũng phải có chứng minh thư nhân dân, căn cước. Nhưng thực tế thời gian qua có hiện tượng lừa đảo, có thể là lừa đảo trên mạng để lấy thông tin của chủ tài khoản và trên cơ sở đó sẽ vào các hoạt động của Internet Banking để lấy cắp thông tin, lấy trộm tiền của tài khoản.

"Có hiện tượng người ta chèn sóng như có ngân hàng có gửi tin nhắn cho khách hàng nhưng người ta chèn sóng vào tiếp sau ngay tin nhắn đó nên khách hàng không biết đó là tin nhắn của ngân hàng hay tin nhắn giả mạo", bà Hồng cho biết.

Về việc này, theo Thống đốc Nguyễn Thị Hồng, Ngân hàng Nhà nước cũng phải phối hợp với cơ quan chức năng để xác minh, có thông tin, giải pháp để cánh báo với người dân, để khi tất cả các khách hàng có tiền trong tài khoản khi mà nhận được tin nhắn phải cảnh giác.

Còn đối với công ty tài chính, đại biểu nêu có trường hợp đòi nợ, đe dọa; bà Nguyễn Thị Hồng cho biết, trước đây, dư luận có quan tâm đến việc đòi nợ của các công ty tài chính; trên cơ sở phản ánh của dư luận, báo chí thì Ngân hàng Nhà nước đã rà soát và thấy rằng cần phải sửa đổi các văn bản quy định của pháp luật.

"Hiện nay, Thông tư của Ngân hàng Nhà nước quy định về cho vay của các công ty tài chính đã có chỉnh sửa theo hướng các công ty không được đòi nợ bằng các biện pháp đe dọa và cũng quy định rõ thời gian đòi nợ từ 9h đến 21h...", bà Hồng nêu rõ.

Sẽ sớm có hành lang pháp lý để quản lý hoạt động cho vay qua App

Cũng tại phiên chất vấn, đại biểu Quốc hội Phạm Thị Thanh Mai - Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội cho biết, hiện nay người dân dễ dàng tiếp cận một loại hình vay khá phổ biến gọi là vay qua trang Web hoặc vay App mà ngân hàng gọi là cho vay ngang hàng (P2P Lending). Đại biểu đề nghị Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho biết hành lang pháp lý của hoạt động và quản lý việc cho vay ngân hàng ngang hàng mà người dân chỉ biết đến và gọi chung là vay qua App vì thời gian vừa qua Công an Thành phố Hà Nội đã khám phá án một vụ án vay qua App lên đến hơn 5.000 tỷ đồng, gây thiệt hại lớn cho nhân dân?

Trả lời nội dung này, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng cho biết, cho biết, sự phát triển của công nghệ đã xuất hiện nhiều hoạt động cho vay. Việc cho vay qua app và web đã có ở một số nước trên thế giới như ở Mỹ và ở Anh cách đây gần 10 năm, gần đây lan sang các nước châu Á, trong đó có Việt Nam.

“Ở một số nước như Trung Quốc có thời kỳ đỉnh điểm là người ta thành lập mấy nghìn trang này để cho vay”, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nói.

Bà Nguyễn Thị Hồng cho biết, việc cho vay này dựa trên kết nối công nghệ giữa người vay và cho vay nhưng thực tiễn triển khai, đặc biệt ở các nước châu Á xảy ra hiện tượng không tách bạch giữa tiền của người cho vay và của người đi vay. Có thể người lập ra sàn công nghệ đấy kết nối lại là người đi vay hoặc cho vay, gây mất an toàn trật tự xã hội.

Theo Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, Trung Quốc đã có biện pháp siết các hoạt động này. Tại Việt Nam, Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt, giao Ngân hàng Nhà nước chủ trì cùng các bộ ban ngành để nghiên cứu, có cuộc khảo sát, đánh giá và thấy có các tổ chức xuất hiện loại hình cho vay này. Hiện nay, Ngân hàng Nhà nước đang soạn thảo một Nghị định về hoạt động này để có hành lang pháp lý, đảm bảo hoạt động này lành mạnh, an toàn, hiệu quả. Trên cơ sở kinh nghiệm các nước nhằm hạn chế rủi ro do hoạt động này phát sinh.