Covid-19 và cuộc chiến ở Ukraine

Người đứng đầu Tổ chức Y tế Thế giới Tedros Adhanom Ghebreyesus cảnh báo vào ngày khai mạc cuộc họp thường niên chính của cơ quan thuộc Liên hợp quốc: “Chiến tranh đi đến đâu, nạn đói và bệnh tật sẽ đến ngay sau lưng”.

Cuộc họp, sẽ diễn ra cho đến thứ Bảy, đánh dấu lần đầu tiên WHO triệu tập 194 quốc gia thành viên của mình cho một cuộc họp trực tiếp kể từ khi đại dịch Covid-19 xuất hiện vào cuối năm 2019.

Ông Tedros cảnh báo rằng công việc quan trọng tại hội nghị nhằm giải quyết một danh sách dài các trường hợp khẩn cấp và thách thức về y tế toàn cầu, bao gồm cả cuộc khủng hoảng Covid-19, sẽ không thể thành công "trong một thế giới bị chia rẽ".

“Chúng ta phải đối mặt với một sự kết hợp ghê gớm của dịch bệnh, hạn hán, đói kém và chiến tranh, được thúc đẩy bởi biến đổi khí hậu, bất bình đẳng và cạnh tranh địa chính trị”, ông cho biết thêm.

Cựu Bộ trưởng Y tế Ethiopia cho biết ông đang nhìn sự tàn phá ở Ukraine qua lăng kính cá nhân: “Tôi là một đứa trẻ của chiến tranh”. Ở Ukraine và các nơi khác, ông nói, rõ ràng hòa bình “là điều kiện tiên quyết cho sức khỏe”.

Nhưng chính chiến tranh đã chi phối các bài phát biểu cấp cao vào ngày đầu tiên của đại hội. “Hậu quả của cuộc chiến này là tàn phá đối với sức khỏe, dân số, các cơ sở y tế và nhân viên y tế”, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho biết trong một bài phát biểu trực tuyến.

Nghị quyết cũng sẽ lên tiếng cảnh báo về "tình trạng khẩn cấp về sức khỏe ở Ukraine", và nêu bật những tác động nghiêm trọng bên ngoài biên giới, bao gồm cả việc xuất khẩu ngũ cốc bị gián đoạn đang làm sâu sắc thêm cuộc khủng hoảng an ninh lương thực toàn cầu.

Bầu lại ông Tedros và cải tổ ngân sách

Trong số các quyết định dự kiến tại đại hội là việc tái bổ nhiệm ông Tedros cho nhiệm kỳ thứ hai 5 năm. Nhiệm kỳ đầu tiên của ông đầy biến động, khi ông phải vật lộn với đại dịch Covid-19 và các cuộc khủng hoảng khác, đồng thời phải chịu không ít chỉ trích.

Một trong những cải cách lớn được thảo luận liên quan đến ngân sách của WHO, với các quốc gia dự kiến sẽ thông qua kế hoạch tăng cường tài trợ an toàn và linh hoạt để đảm bảo tổ chức có thể phản ứng nhanh chóng với các mối đe dọa sức khỏe toàn cầu.

Ngân sách hai năm cho giai đoạn 2020-21 của WHO đạt 5,8 tỷ đô la Mỹ, nhưng chỉ 16% trong số đó đến từ các khoản đóng góp thành viên thông thường. Ý tưởng của WHO là tăng dần phần phí thành viên lên 50% trong ngân sách của tổ chức, đồng thời hướng tới sự minh bạch hơn về tài chính và nhân sự.

Phần còn lại là từ các khoản đóng góp tự nguyện được các quốc gia dành cho các dự án cụ thể. “Không có lợi tức đầu tư nào lớn hơn sức khỏe”, Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres nói trước hội đồng trong một bài phát biểu trực tuyến.

Đại dịch Covid đã để lại những khiếm khuyết lớn trong hệ thống y tế toàn cầu và các quốc gia năm ngoái đã đồng ý rằng cần có nhiều thay đổi để chuẩn bị tốt hơn cho các mối đe dọa trong tương lai.

Huy Hoàng (AFP, SCMP)