Đề cương về Văn hóa Việt Nam thể hiện sự nhạy bén và tầm nhìn chiến lược của Đảng

Đây là hoạt động có nhiều ý nghĩa thiết thực chào mừng 80 năm ra đời “Đề cương về Văn hóa Việt Nam 1943” của Đảng, tiếp tục thực hiện sự chỉ đạo của Đảng và của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc được tổ chức cuối tháng 11/2021, đưa Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng vào trong cuộc sống.

Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà cùng đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương và Hà Nội; các nhà khoa học, các nhà nghiên cứu, lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật đã dự.

Phát biểu khai mạc đề dẫn Tọa đàm, PGS. TS Nguyễn Thế kỷ, Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương nêu rõ, 80 trước, cả dân tộc rên xiết dưới ách thống trị bạo tàn và sự đàn áp dã man của thực dân Pháp, phát xít Nhật và bè lũ tay sai.

Sau các hội nghị Trung ương 6, 7, 8, Tổng Bí thư Trường Chinh đã khởi thảo Đề cương về Văn hóa Việt Nam (1943). Đề cương chỉ rõ nguy cơ của nền văn hóa Việt Nam dưới ách đô hộ và tàn phá của thực dân Pháp và phát xít Nhật; phân tích mối quan hệ giữa cách mạng chính trị và cách mạng văn hoá; khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng đối với cách mạng văn hóa.

Đề cương văn hóa đã vạch ra phương hướng đấu tranh đúng đắn, cấp thiết chống thực dân, phát xít và bè lũ tay sai, xây dựng đường lối văn hoá mới của Đảng, tập hợp các nhà văn hóa, trí thức, văn nghệ sĩ tham gia sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc.

Tại Tọa đàm, ý kiến của các đại biểu đã tập trung trao đổi, thảo luận về Đề cương về Văn hóa Việt Nam, dưới góc độ đánh giá sự ảnh hưởng của Đề cương về Văn hóa đối với văn hóa nói chung, với sự phát triển của văn hóa, văn nghệ nước nhà 80 năm qua, những thành tựu nổi bật của nền văn học, nghệ thuật Việt Nam đã gặt hái được; những đề xuất, kiến nghị quan trọng, cấp thiết với Đảng, Nhà nước.

Các ý kiến và tham luận gửi tới Tọa đàm thống nhất khẳng định, Đề cương về Văn hóa Việt Nam thể hiện sự nhạy bén, khả năng phân tích, đánh giá tình hình và tầm nhìn chiến lược của Đảng. Những quan điểm căn bản của Đề cương về vị trí, vai trò của văn học, nghệ thuật trong văn hóa; về mối quan hệ giữa văn hóa, văn nghệ với chính trị và kinh tế; về vai trò lãnh đạo của Đảng đối với lĩnh vực văn học, nghệ thuật và đặc biệt là 3 nguyên tắc: “dân tộc hóa”, “đại chúng hóa”, “khoa học hóa” đã được Đảng không ngừng kế thừa, vận dụng, bổ sung và phát triển.

Trên tinh thần các giá trị còn nguyên tính thời sự của Đề cương về Văn hóa Việt Nam, các đại biểu đã đưa ra những kiến nghị, đề xuất và mong muốn Đảng, Nhà nước cần có những cơ chế, chính sách đầu tư bài bản để khẳng định vị trí, vai trò quan trọng của văn hóa “phải được đặt ngang hàng với kinh tế, chính trị, xã hội” như Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đề cập trong bài phát biểu tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc.

Ghi nhận các ý kiến phát biểu tại Tọa đàm, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh các tham luận tại Tọa đàm là những đề xuất, kiến nghị rất cụ thể để Chính phủ tiếp thu, phục vụ xây dựng một chương trình tổng thể về chấn hưng văn hóa Việt Nam.

Theo Phó Thủ tướng, nếu như Đề cương về Văn hóa Việt Nam 1943 mới chỉ đề cập đến văn hóa, tới đây, chương trình tổng thể chấn hưng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam thời kỳ mới chú trọng thêm tới yếu tố con người, bởi văn hóa và con người luôn luôn hòa quyện với nhau. Điều kiện để tạo ra văn hóa là từ con người và cũng từ văn hóa đúc kết tạo ra những con người có văn hóa.

Đánh giá cao phát biểu sâu sắc và tâm huyết của các đại biểu tại Tọa đàm, kết luận Tọa đàm, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa nhấn mạnh Đề cương về Văn hóa Việt Nam được coi là “cương lĩnh đầu tiên”, “chiến lược đầu tiên” của Đảng về văn hóa. Trải qua 80 năm, từ Đề cương về Văn hóa Việt Nam, đến nay tư duy lý luận của Đảng về văn học, nghệ thuật không ngừng được bổ sung, phát triển ngày càng hoàn thiện.

Theo Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa, giá trị lớn lao và sức sống bền vững của Đề cương về Văn hóa Việt Nam để lại nhiều bài học quý báu.

Kỷ niệm 80 năm ra đời Đề cương về Văn hóa Việt Nam cũng là thời điểm Đảng tiến hành tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết số 23-NQ/TW của Bộ Chính trị (khóa X) về tiếp tục xây dựng và phát triển văn học, nghệ thuật trong thời kỳ mới. Đây là nghị quyết chuyên đề rất quan trọng đối với sự phát triển nền văn học, nghệ thuật dân tộc trong tình hình mới.