Tổng thống Donald Trump vừa tuyên bố có thể áp thuế 200% đối với toàn bộ rượu vang, Champagne và rượu mạnh nhập khẩu từ Liên minh châu Âu (EU).

Động thái này được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng thương mại giữa Mỹ và các đồng minh lâu năm ngày càng leo thang, đẩy các nhà sản xuất rượu vang tại California, nhà nhập khẩu và các nhà hàng vào tình trạng hoang mang.

Ông Trump cho biết mức thuế này nhằm đáp trả EU nếu khối này không rút lại kế hoạch áp thuế 50% đối với rượu whisky sản xuất tại Mỹ. Trên nền tảng mạng xã hội Truth Social, ông chỉ trích EU là một trong những tổ chức “hung hăng và lạm dụng nhất thế giới” về chính sách thuế và thuế quan.

Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp rượu vang ở California vẫn chưa rõ mức độ nghiêm túc của lời đe dọa này, đặc biệt khi Tổng thống Trump từng nhiều lần công bố thuế quan nhưng sau đó lại trì hoãn hoặc thu hồi.

“Phần lớn các nhà trồng nho mà tôi quen biết sẽ không tin bất cứ điều gì cho đến khi nó thực sự xảy ra", Stuart Spencer, Giám đốc điều hành Hiệp hội Nho Lodi, chia sẻ khi đang có chuyến công tác tại châu Âu để quảng bá rượu vang Lodi.

Thị trường biến động, ngành rượu đối mặt khó khăn

Những biến động về thuế quan đã khiến thị trường chứng khoán lao dốc, song Tổng thống Trump không tỏ ra lo ngại.

“Thị trường sẽ lên rồi lại xuống, nhưng điều quan trọng là chúng ta cần tái thiết đất nước", ông Trump phát biểu trên Fox Business vào Chủ nhật.

Trước đó, ông Trump cũng từng đe dọa áp thuế đối với hàng hóa nhập khẩu từ Canada và Mexico, nhưng sau đó đã tạm hoãn. Dù vậy, một số tỉnh bang của Canada đã phản ứng mạnh mẽ bằng cách loại bỏ toàn bộ rượu Mỹ khỏi kệ hàng – một đòn giáng mạnh vào thị trường xuất khẩu lớn nhất của rượu vang California.

Khi được hỏi liệu có cân nhắc lại quyết định về thuế quan đối với Canada, ông Trump khẳng định sẽ không nhượng bộ.

“Chúng ta đã bị lợi dụng quá lâu rồi, và điều đó sẽ không còn tiếp diễn nữa", ông nói. “Chúng ta sẽ không nhân nhượng về thuế nhôm, thép hay ô tô".

EU đã nhanh chóng đáp trả bằng cách áp thuế lên các mặt hàng Mỹ như thịt bò, gia cầm, xe máy, bourbon, bơ đậu phộng và quần jean, dự kiến có hiệu lực từ ngày 1/4.

Ngành rượu vang Mỹ hưởng lợi?

Mặc dù Tổng thống Trump tuyên bố thuế suất mới sẽ mang lại lợi ích cho ngành sản xuất rượu vang và Champagne trong nước, nhưng không phải ai cũng đồng tình.

“Nó không giúp ích gì cho doanh số của chúng tôi", Baron Ziegler, chủ sở hữu Marine Layer Wines ở Healdsburg, nhận định. “Điều này chỉ khiến các nhà sản xuất châu Âu gặp khó khăn, nhưng sản phẩm của họ và chúng tôi vốn dĩ khác biệt. Một quả táo không thể thay thế một quả cam".

Bên cạnh đó, nhiều chuyên gia chỉ ra rằng Mỹ thực tế không có ngành sản xuất Champagne, bởi theo quy định, rượu Champagne chỉ được sản xuất tại vùng Champagne của Pháp.

Trong khi đó, giới nhập khẩu rượu vang châu Âu tại California đang đối mặt với viễn cảnh ảm đạm. Ziegler, đồng thời là Giám đốc điều hành Valkyrie Selections – một công ty nhập khẩu rượu vang Tây Ban Nha và Pháp, lo ngại rằng mức thuế 200% có thể khiến doanh nghiệp của ông không thể tồn tại trong vài năm tới.

“Nếu phải chịu thuế cao như vậy, không ai có thể tiếp tục mua sản phẩm châu Âu. Người tiêu dùng cuối cùng sẽ là những người chịu thiệt hại", ông nói.

Lần gần nhất Mỹ áp thuế lên rượu vang châu Âu vào năm 2021, với mức thuế chỉ 25%, nhưng đã khiến nhiều nhà nhập khẩu, phân phối và bán lẻ lao đao.

Các nhà hàng và quán bar cũng không mấy lạc quan trước viễn cảnh này. Andrew Nelson, chủ sở hữu nhà hàng Golden Sardine ở San Francisco, cho rằng nếu giá rượu vang nhập khẩu tăng cao, các nhà hàng sẽ mất đi khả năng phục vụ những loại rượu có giá hợp lý. “Thị trường rượu vang vốn đã gặp nhiều khó khăn, giờ nếu chi phí tăng cao, ngành này sẽ càng thêm chật vật".

EU không lùi bước, căng thẳng thương mại tiếp tục leo thang

Bộ trưởng phụ trách ngoại thương Pháp Laurent Saint-Martin tuyên bố trên mạng xã hội X rằng nước này sẽ không chấp nhận bị đe dọa.

“Tổng thống Trump đang làm leo thang cuộc chiến thương mại mà chính ông ấy khơi mào", ông viết. “Pháp sẽ phối hợp với Ủy ban châu Âu và các đối tác để đáp trả. Chúng tôi sẽ bảo vệ ngành công nghiệp của mình".

Nhà Trắng và Bộ Tài chính Mỹ hiện chưa đưa ra bình luận về vấn đề này. Tuy nhiên, Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt lại có phát ngôn gây tranh cãi trên X: “Tin xấu cho Pháp, tin tốt cho Napa Valley!” - ám chỉ việc thuế quan mới sẽ giúp ngành rượu vang Mỹ hưởng lợi.

Dù vậy, nhiều người trong ngành không đồng tình với quan điểm này.

“Hành động này chẳng khác gì tự bắn vào chân", Hạ nghị sĩ Mike Thompson, đại diện bang California, tuyên bố. “Chính quyền đang đẩy nông dân và doanh nghiệp Mỹ vào thế khó, đồng thời khiến giá cả tăng cao đối với người tiêu dùng".

Tác động lâu dài đến ngành rượu vang Mỹ

Giữa lúc thị trường rượu vang California đang suy giảm, thuế quan có thể là con dao hai lưỡi. Jeanne và Ken Deaver, hai nhà sản xuất rượu vang tại hạt Amador, cho biết năm ngoái họ chỉ bán được khoảng 10% sản lượng nho của mình. Tình trạng này không chỉ xảy ra riêng với họ - theo ước tính của Spencer, có khoảng 500.000 tấn nho đã bị bỏ lại trên cánh đồng khắp California.

Nguyên nhân, theo các nhà sản xuất trong nước, là do Mỹ đang nhập khẩu một lượng lớn rượu vang giá rẻ từ nước ngoài, sau đó pha trộn với rượu nội địa nhưng vẫn dán nhãn “sản xuất tại Mỹ".

“Nếu Mỹ không nhập khẩu số lượng lớn rượu từ nước ngoài, thì toàn bộ nho trong nước đã có thể được tiêu thụ", Jeanne Deaver nói.

Ken Deaver thừa nhận rằng nếu thuế nhập khẩu tăng, các nhà sản xuất nội địa có thể hưởng lợi. “Nếu thuế suất 200% được áp dụng, điều đó có thể giúp chúng tôi".

Tuy nhiên, Spencer cảnh báo rằng chính sách thuế quan thiếu nhất quán có thể khiến các nhà nhập khẩu châu Âu do dự khi mua rượu vang Mỹ, tương tự như cách các tỉnh bang Canada đã phản ứng.

“Bây giờ ai cũng dè chừng", ông nói. “Không ai muốn đầu tư vào một thị trường quá bất ổn".

Việt Hà (Theo San Francisco Chronicle)