Trong nghiên cứu đầu tiên nhằm định lượng tác động của việc khai thác công nghiệp đối với mất rừng nhiệt đới, một nhóm các nhà khoa học quốc tế đã phát hiện ra rằng chỉ có 4 quốc gia là nguyên nhân chính: Brazil, Indonesia, Ghana và Suriname.

Bốn quốc gia này đã chiếm khoảng 80% vụ phá rừng nhiệt đới do các hoạt động khai thác quy mô lớn gây ra từ năm 2000 đến năm 2019, theo nghiên cứu được công bố hôm thứ Hai (12/9) trên tạp chí Proceedings of the National Academy of Sciences .

Trong khi ít nhất 70% vụ phá rừng được thực hiện để giải phóng đất đai cho nông nghiệp, các nhà khoa học cho biết việc khai thác phục vụ công nghiệp đang trở thành mối quan tâm mới do nhu cầu ngày càng tăng trên toàn cầu đối với khoáng sản được sử dụng trong công nghệ năng lượng sạch để chống lại biến đổi khí hậu.

Đồng tác giả Anthony Bebbington, nhà địa lý tại Đại học Clark ở Massachusetts, cho biết: "Quá trình chuyển đổi năng lượng sẽ đòi hỏi một lượng lớn khoáng chất như đồng, lithium, coban cho các công nghệ khử cacbon. Chúng ta cần nhiều công cụ lập kế hoạch hơn cho các chính phủ và các công ty để giảm thiểu tác động của việc khai thác khoáng sản đối với mất rừng".

Nghiên cứu cho biết, các mỏ khai thác trên toàn thế giới đã khai thác nhiều gấp đôi lượng nguyên liệu thô so với năm 2000.

Đối với nghiên cứu này, các nhà nghiên cứu đã nghiên cứu các hình ảnh vệ tinh toàn cầu và dữ liệu theo dõi tình trạng mất rừng cùng với thông tin vị trí cho các hoạt động khai thác quy mô công nghiệp trong hai thập kỷ qua. Nghiên cứu đã không đo lường các tác động từ khai thác thủ công và quy mô nhỏ.

Nhìn chung, có 26 quốc gia chịu trách nhiệm cho hầu hết các vụ phá rừng nhiệt đới trên thế giới kể từ năm 2000. Nhưng xung quanh các địa điểm khai thác công nghiệp, 4 quốc gia kể trên chiếm đa số. Thiệt hại lớn nhất là ở Indonesia, nơi các mỏ than trên đảo Borneo đã mở rộng để đáp ứng nhu cầu nhiên liệu từ Trung Quốc và Ấn Độ.

Ghana và Suriname cũng cho thấy tỷ lệ phá rừng cao xung quanh các mỏ vàng và bauxite cung cấp nguyên liệu làm nhôm và các sản phẩm khác. Ở Brazil, khai thác vàng và quặng sắt đã dẫn đến nạn phá rừng khai thác.

Các hoạt động khai thác thường phá rừng để nhường chỗ cho việc mở rộng các điểm khai thác và các cơ sở lưu trữ, cũng như để xây dựng đường vào và các khu định cư cho thợ mỏ.

Kỹ sư môi trường Juliana Siqueira-Gay của tổ chức phi lợi nhuận bền vững Instituto Escolhas ở Brazil cho biết, các hoạt động xây dựng và phát triển đường thường không được đưa vào đánh giá tác động môi trường, và thường được tiến hành trước khi mỏ được phê duyệt.

Quốc Thiên (theo AP)