Tràng Cát nổi tiếng với nghề trồng lá dong và được ví là “ngọc xanh Tràng cát”, lá dong đã tạo nguồn thu đáng kể cho người dân nơi đây.

Làng lá gói bánh tiến vua

Hơn hai giờ đồng hồ chạy xe từ trung tâm TP Hà Nội vào đến đường làng, chúng tôi cũng tìm đến được đến thôn Tràng Cát (Thanh Oai, Hà Nội). Ở mảnh đất ven đô này, không khí Tết hiện hữu trên từng cung đường làng. Từ đầu làng đập vào mắt chúng tôi là một màu xanh mướt của lá dong, nhìn chúng tôi nhỏ bé hơn khi vào các khu vườn lá dong cao lút đầu người.

Tràng Cát, là làng có truyền thống trồng lá dong hàng trăm năm tuổi. Đây là một trong những vựa lá dong lớn tại khu vực Đồng bằng Bắc Bộ, cung cấp lá dong cho Hà Nội và vùng lân cận.

Bà Phạm Thị Tuyến (73 tuổi) là người trồng lá dong lâu đời có tiếng ở Tràng Cát chia sẻ: “Lá dong Tràng Cát có đặc điểm phải trồng ở đất pha cát và trồng dưới tán cây mít hoặc cây chuối thì mới tốt, sử dụng tro bếp, phân gà để bón là tốt nhất, ngoài ra cần dọn sạch lá gốc để cho cây nảy nhiều mầm, lá xanh, rộng bản”.

“Lá dong Tràng Cát là giống lá dong nếp, bầu lá tròn và dai. Lá có màu xanh non, cuống dài. Khi luộc bánh, sẽ có màu xanh lá tự nhiên, đẹp mắt và có vị thơm đặc trưng không nơi nào có được”, bà Tuyến nói đầy tự hào.

Lịch sử ngôi làng đến nay đã được gần 600 năm, người dân bắt đầu trồng lá dong để phục vụ bà con gói bánh chưng Tết hơn 400 năm nay và có những gia đình truyền nghề đến 5 đời.

Cải thiện kinh tế

Lá dong Tràng Cát khổ đều, dài 50cm - 60cm, rộng 25cm - 35cm, lá mỏng dai, màu xanh non. Vì tất cả đều phải thu hái bằng tay và cắt từng tàu lá một nên khi đến mùa, từ người già đến trẻ nhỏ được huy động hết để thu hoạch lá dong.

Ngay sau khi thu hoạch lá dong sẽ được nhấn ngập nước và xếp thành chồng. Nhờ đó mà lá dong xanh rất lâu, không bị úa vàng. Nếu bảo quản đúng cách, lá dong có thể để được hơn 1 tháng mà vẫn xanh, tươi. Khi cắt hết lá tại vườn, lá dong sẽ được phân loại lá theo kích thước.

Một điều đặc biệt làm nên thương hiệu lá dong Tràng Cát bởi, Tràng Cát nằm trong vùng bãi bồi của dòng sông Đáy, đất đai màu mỡ, cạnh đó là khí hậu ôn hòa, nên lá to đẹp và phát triển rất tốt.

Chị Nguyễn Thị Tuyết ( 53 tuổi, người dân làng Tràng Cát) chia sẻ, với 5 sào lá dong, vườn nhà bà hiện nay đã được đặt toàn bộ, mỗi ngày phải chở đi khoảng 20.000-30.000 lá đến tận 28 âm lịch mới xuất hết. Lá dong Tràng Cát đang được thu mua tại vườn với giá 80.000 - 120.000 đồng/100 tàu. Thời gian cận Tết, giá tiếp tục tăng thêm.

Tính trung bình, mỗi sào lá dong, có thể cho thu nhập từ khoảng 15 - 20 triệu đồng, đủ cho các gia đình nơi đây có một cái tết tươm tất. Trồng lá dong không mất quá nhiều công sức, công việc chính là tách nhánh rồi trồng, chăm bón, làm cỏ đợi ngày thu hoạch. Trồng một lần nhưng được thu hoạch quanh năm và nhiều năm sau đó, giúp bà con có thêm thu nhập những lúc nông nhàn.

Bài và ảnh: Hoàng Diệp