Trung Quốc đã có một chiến thắng mang tính tinh thần trước Mỹ khi WTO mới đây đã đưa ra phán quyết rằng các chính sách áp thuế một chiều của nước này là đi ngược lại các tôn chỉ của tổ chức. 

Ban hội thẩm gồm ba thành viên của cơ quan giải quyết tranh chấp của WTO nhận thấy Mỹ đã bỏ qua các cam kết của mình theo các quy tắc thương mại toàn cầu khi áp thuế lên 360 tỷ USD hàng nhập khẩu của Trung Quốc hơn hai năm trước.

Dẫu vậy, trên thực tế quyết định sẽ không có tác động ngay lập tức đến cuộc chiến thương mại giữa Donald Trump với Trung Quốc.

Có chăng chỉ làm gia tăng sự thù địch của ông Trump với các tổ chức thế giới. Trump đã ngay lập tức khẳng định rằng chính những phán quyết trên của WTO càng khiến ông tin vào việc cần đưa nước Mỹ rút khỏi tổ chức này.

Đại diện Thương mại Hoa Kỳ Robert Lighthizer cũng lên tiếng đổ lỗi cho WTO vì đã không buộc Trung Quốc phải chịu trách nhiệm trong phán quyết của mình. 

Phán quyết này của WTO không mang tính mệnh lệnh và không thể buộc hải quan Mỹ dừng việc áp thuế, nhưng điều này có thể làm suy yếu các tuyên bố trong quá khứ và trong tương lai liên quan tới cuộc chiến thương mại mà ông khởi nguồn cách đây 2 năm.

Điều thú vị là phán quyết của WTO được đưa ra gần như cùng thời điểm Nhà Trắng đơn phương huỷ bỏ mức thuế đối với Trước đó, Phó Thủ tướng Canada Chrystia Freeland đã tuyên bố sẽ đáp trả bất kỳ mức thuế nhập khẩu nào của Mỹ.

Phía Nhà Trắng cố tỏ ra cứng rắn khi tuyên bố mong muốn Canada giảm nguồn cung, nhưng bà Freeland đã đáp trả rằng chưa từng có cuộc đàm phán nào về việc đánh thuế nhôm của Canada cũng như chưa có thoả thuận nào được thống nhất về việc này.

Washington cần nhận thức được rằng khi họ áp đặt các hình phạt thương mại, phía bên kia chắc chắn sẽ trả đũa. Trong khi đó, Hồng Kông đã chính thức yêu cầu Washington bỏ các quy định mới yêu cầu các sản phẩm xuất khẩu sang Mỹ được sản xuất tại thành phố phải được dán nhãn “Made in China”.

Nếu đưa ra toà án của WTO, phía Hong Kong cũng có khả năng thắng rất cao. Đây quả thật là một chính sách hại đồng minh mà chẳng lợi mình.

Trong khi quan điểm "diều hâu" của ông Trump trong thương mại được nhiều người ủng hộ ở Washington, nó lại không nhận được nhiều sự ủng hộ trong cộng đồng doanh nghiệp Mỹ.

Hiệp hội Nhôm của Mỹ, một nhóm vận động hành lang trong ngành, đã tán thành quyết định giảm thuế, gọi đây là hành động “gây rối và không cần thiết”. 

Mọi con mắt đang đổ dồn vào cuộc bầu cử Tổng thống vào tháng 11 tới dù không có gì đảm bảo rằng một Joe Biden sẽ có lối đi bớt hiếu chiến với Trung Quốc hơn Trump. Thế nhưng ông được ghi nhận là có nỗ lực ủng hộ các thể chế thương mại quốc tế.

Những thất bại thương mại mới nhất đối với Trump đã cho thấy rằng chủ nghĩa đơn phương của Mỹ đang đạt tới các giới hạn và không được những người bên ngoài Nhà Trắng đánh giá cao.