Bên ngoài một trường từng cấm phụ nữ, những nữ sinh viên đang chờ đợi bạn bè kết thúc kỳ thi mà họ sợ sẽ là kỳ thi cuối.

Cô Basireh Heydari, một sinh viên Đại học Herat, nói: “Người Mỹ đang rời đi. Chúng tôi sẽ có những ngày tồi tệ phía trước với Taliban. Tôi lo lắng rằng họ sẽ không cho tôi ra khỏi nhà, chứ đừng nói đến những gì tôi đang làm bây giờ".

Quyết định của chính quyền ông Biden về việc rút toàn bộ quân đội Mỹ khỏi Afghanistan trước ngày 11/9 sẽ chấm dứt cuộc chiến dài nhất của Mỹ.

Với việc các đồng minh của NATO như Đức đã tuyên bố hôm thứ Tư (14/4) rằng họ sẽ đi theo sự dẫn dắt của Washington và rời khỏi đất nước, người dân Afghanistan lo ngại sẽ có một cuộc giao tranh gia tăng giữa chính phủ quốc gia và Taliban.

Theo số liệu thống kê của Liên hợp quốc công bố hôm thứ Tư, bạo lực đối với dân thường, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em, đã gia tăng trong năm qua, và sự kiểm soát của Taliban đối với đất nước này lớn hơn bất kỳ thời điểm nào trong hai thập kỷ qua. 

Dù lợi ích của việc đóng quân tại Afghanistan là không rõ ràng, nhưng việc quay trở lại chế độ cai trị theo chủ nghĩa Hồi giáo cứng rắn có thể đồng nghĩa với việc khôi phục một trong những thành tựu ít lớn nhất của cuộc can thiệp: dỡ bỏ lệnh cấm giáo dục nữ giới của Taliban.

Hôm thứ Tư (14/4), cô Heydari và những người bạn của cô ấy đang cố gắng tiếp thu tin tức khi họ ngồi trên một chiếc xe kéo cạnh cổng trường đại học. “Tôi chỉ có một điều ước, đó là hoàn thành việc học và tất nhiên là làm việc, nhưng với việc Taliban đang đến, tôi không nghĩ mình sẽ đạt được điều đó”, cô nói.

Nhóm hồi giáo cũng đã báo hiệu rằng quy tắc trong tương lai của họ sẽ linh hoạt hơn đối với vấn đề nữ sinh đi học. Ít nhất Heydari cũng hy vọng một sự thỏa hiệp. “Nếu họ gặp vấn đề với vấn đề giáo dục chung, tôi sẵn sàng học trong các lớp học dành riêng cho nữ sinh”, cô nói.

Bên cạnh cô, Salma Ehrari, một sinh viên kinh tế, tỏ ra nghi ngờ hơn. “Tôi muốn thế giới biết rằng Taliban đang đánh lừa họ, họ không thay đổi", cô nói. “Họ đang sử dụng công nghệ và đang sử dụng Twitter, nhưng suy nghĩ vẫn giống như cách đây 20 năm. Tôi sẽ phải nghỉ học và tất nhiên người Mỹ phải chịu trách nhiệm về điều đó, không phải Taliban".

Một số người ở tỉnh, nơi Taliban nắm quyền kiểm soát, cho biết an ninh xuống cấp đã dẫn đến việc cắt giảm quyền tự do của họ. Cô Atifa Alizadeh, một nữ phóng viên Afghanistan, thuộc thế hệ những người đã đi học và tìm việc làm cho biết: “Tờ báo của tôi đã hạn chế việc phóng viên di chuyển vì lo ngại về an ninh và gần đây cha tôi đã yêu cầu tôi ngừng làm việc một thời gian".

Ít nhất 8 nhà báo đã bị giết ở nước này trong sáu tháng qua, như một phần của làn sóng tấn công nhằm vào các nhân viên truyền thông, các nhà hoạt động và các nhân vật xã hội dân sự khác.

Cô Basireh Safa Theri, một nhà hoạt động xã hội, đã lập nên một trường nữ sinh sau cuộc xâm lược do Mỹ dẫn đầu và cho biết cô đang theo dõi chặt chẽ việc các cuộc đàm phán vốn đang bế tắc giữa chính phủ quốc gia và Taliban về những gì sẽ xảy ra sau khi các lực lượng quốc tế rời khỏi đất nước.

“Họ đang đàm phán mỗi ngày nhưng tiếc là không có lời nào về giáo dục nữ giới, họ chỉ nói về quyền lực", cô nói.

Trong khi đó, các nữ sinh ở trường cô đã bắt đầu chăm chỉ học tập hơn. “Họ cảm thấy rằng họ đang ở những ngày cuối cùng của thời đi học”, cô nói. “Nhiều học sinh và gia đình đến và nói với tôi rằng họ sẽ chỉ có thể đến trường trong vài tuần hoặc vài tháng nữa, và muốn học càng nhiều càng tốt".

“Các sinh viên đang đến văn phòng của tôi và hỏi, Taliban có đến không? Liệu chúng ta có thể tiếp tục đến trường hay không? Chúng tôi muốn tận dụng những giây phút cuối cùng", cô nói.