Cần hiểu rõ mô hình sản phẩm

Theo Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia, mô hình “sở hữu kỳ nghỉ” (timeshare) có mặt ở Việt Nam nhiều năm nay. Tại một số thời điểm, mô hình nghỉ dưỡng này đã thu hút sự quan tâm của dư luận, thậm chí từng được nhắc đến như một giải pháp kích cầu du lịch trong giai đoạn hậu COVID-19.

Bên cạnh các lợi ích được kỳ vọng sẽ mang đến cho người tiêu dùng, thời gian qua thị trường chứng kiến không ít phản ánh về việc khách hàng từng tham gia vào hợp đồng chia sẻ kỳ nghỉ không được hưởng đúng quyền lợi như bên cung cấp dịch vụ đã cam kết hoặc quảng cáo. Để người tiêu dùng hiểu hơn về loại hình này, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đã phân tích, làm rõ các vấn đề như sau.

Để cung cấp loại hình này, bên bán “sở hữu kỳ nghỉ” có thể sở hữu (có sẵn hoặc hình thành trong tương lai) hoặc không sở hữu khu nghỉ dưỡng, khách sạn... Ngay cả trường hợp bên bán sở hữu khu nghỉ dưỡng, khách sạn.., quyền sở hữu kỳ nghỉ của bên mua không đồng nghĩa với quyền sở hữu bất động sản và hợp đồng sở hữu kỳ nghỉ là hợp đồng dịch vụ chứ không phải là hợp đồng mua bán bất động sản.

Đối với những đơn vị chào bán sản phẩm không sở hữu dự án hay khách sạn… thì họ là nhà phân phối và bán sản phẩm lưu trú trên cơ sở hợp đồng sử dụng các khách sạn hay hệ thống khách sạn của đối tác. 

Đối với loại hình bên bán đầu tư xây dựng dự án nghỉ dưỡng để cung cấp dịch vụ lưu trú, việc đi nghỉ trên thực tế chỉ diễn ra khi bên bán hoàn thành và đưa dự án vào hoạt động chính thức. Điều này có nghĩa là tại thời điểm ký kết hợp đồng, có thể các căn hộ, khách sạn... để nghỉ còn chưa hình thành.

Đối với loại hình bên bán sản phẩm không có dự án, khách sạn..., việc cung cấp sản phẩm tới tay bên mua phụ thuộc vào hợp đồng sử dụng các khách sạn hay hệ thống khách sạn của bên thứ ba do bên bán ký kết, hợp tác. Việc thực hiện hợp đồng trong tương lai có thể bị đứt gãy, nếu bên phân phối sản phẩm gặp trục trặc từ phía đối tác hoặc thậm chí là rút lui, biến mất. Vì vậy, người mua sản phẩm cần nhận thức rõ các rủi ro này để cân nhắc trước khi quyết định ký hợp đồng.  

Hầu như tất cả các hợp đồng mua - bán sở hữu kỳ nghỉ hiện nay đều là hợp đồng dài hạn và khách hàng đều phải trả số tiền lớn từ trước. Do đó, người tham gia cần phân tích, đánh giá rõ về rủi ro hoặc tỷ suất sử dụng dịch vụ trên thực tế.

Bên cạnh rủi ro đến từ những yếu tố bên ngoài, như việc bên bán không thực hiện đúng hợp đồng cam kết, nhiều phản ánh hiện nay thể hiện việc sản phẩm trên thực tế không như các thông tin quảng cáo. Không chỉ dừng lại ở việc cung cấp dịch vụ không đúng như người mua “trông đợi”, các giao dịch bằng hợp đồng soạn sẵn còn tồn tại rủi ro từ các điều khoản bảo vệ lợi ích đơn phương cho bên cung cấp dịch vụ. 

Cân nhắc trước khi tham gia

Để tránh tình huống bất lợi không mong muốn xảy ra, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia khuyến cáo, trước khi tham gia sự kiện giới thiệu sản phẩm, cần tìm hiểu thông tin về loại hình sản phẩm, dịch vụ được giới thiệu tại sự kiện.

Trước khi quyết định, cần yêu cầu cung cấp đầy đủ bộ hợp đồng và nghiên cứu kỹ, đặc biệt ở những vấn đề như nhu cầu của bản thân, gia đình trong một thời gian dài, so sánh các thông tin được quảng cáo, chào bán hoặc “cam kết miệng” của doanh nghiệp với các điều khoản quy định chính thức tại dự thảo hợp đồng.

Đặc biệt khi có sự không thống nhất giữa thông tin chào bán và hợp đồng hoặc có các quy định, điều khoản trong hợp đồng chưa rõ ràng thì người tiêu dùng cần đề nghị doanh nghiệp giải thích, làm rõ và sửa đổi, bổ sung.

Ngoài ra cần xác định rõ toàn bộ các chi phí phải đóng trong thời hạn hợp đồng. Hầu hết các hợp đồng sở hữu kỳ nghỉ hiện nay đều là hợp đồng có thời hạn dài và bên cạnh khoản phí cố định ngay từ đầu, người tiêu dùng sẽ còn phải đóng thêm nhiều khoản phí khác phát sinh trong quá trình thực hiện như phí duy trì, phí thường niên, phí quản lý... Các khoản chi phí này có thể chỉ được quy định trong hợp đồng nhưng không có trong thông tin quảng cáo, chào bán hoặc có thể không được quy định một cách rõ ràng, đầy đủ.

Người tham gia loại hình này cũng cần xem xét kĩ những điều kiện, hạn chế và những điểm bất lợi với bên mua được ghi trong hợp đồng như hạn chế quyền khiếu nại, khởi kiện của người mua.

Cũng liên quan đến loại hình này, mới đây Báo Nhà báo và Công luận cũng đã ghi nhận phản ánh của nhiều độc giả về việc kí hợp đồng sở hữu kỳ nghỉ với Công ty Cổ phần Tập đoàn Ones Group (hiện đổi tên thành Công ty Cổ phần Vacation Paradise).

Các hợp đồng này đều có các khoản ưu đãi để thu hút người tham gia như kỳ nghỉ 4 ngày 3 đêm, chiết khấu 9-12%/năm (trong 3 năm đầu), chính sách thu mua sau 3 năm, giảm giá niêm yết…

Đến thời gian gần đây, các khách hàng của Vacation Paradise lại nhận được thông báo dừng chi trả quyền lợi cho khách hàng như quyền lợi chiết khấu, mua lại hợp đồng với lý do công ty làm ăn khó khăn. Nếu khách hàng muốn hưởng ưu đãi kỳ nghỉ thì phải đóng thêm phí thường niên 3,5 triệu - 6 triệu đồng/năm.

Để làm rõ quyền lợi của khách hàng, nhiều khách hàng đã hẹn gặp giám đốc Công ty Cổ phần Vacation Paradise để trao đổi nhưng người này luôn báo bận. Hiện các khách hàng đã làm đơn tố giác gửi đến các cơ quan chức năng để làm rõ vụ việc và mong muốn đòi lại quyền lợi như trong hợp đồng đã cam kết.