"Trận chiến vẫn chưa kết thúc"

Ủy ban Khẩn cấp của cơ quan y tế toàn cầu đã họp vào thứ Năm và khuyến nghị về việc tuyên bố chấm dứt cuộc khủng hoảng COVID là "tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng gây quan ngại quốc tế" - mức cảnh báo cao nhất của WHO và được áp dụng kể từ ngày 30 tháng 1 năm 2020.

“Vì vậy, với niềm hy vọng lớn, tôi tuyên bố COVID-19 không còn là tình trạng khẩn cấp về sức khỏe toàn cầu”, Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus cho biết, đồng thời nói thêm rằng việc kết thúc tình trạng khẩn cấp không có nghĩa là COVID đã hết là mối đe dọa.

Trong một cuộc gọi hội nghị kéo dài để thông báo với báo chí về quyết định này, một số thành viên của WHO đã xúc động khi họ kêu gọi các quốc gia suy ngẫm về những bài học kinh nghiệm trong đại dịch.

Trưởng nhóm kỹ thuật của WHO về COVID-19, Maria Van Kerkhove, cho biết: "Chúng ta không thể quên những giàn thiêu đó. Chúng ta không thể quên những ngôi mộ đã được đào. Không ai trong chúng ta ở đây sẽ quên chúng".

Tỷ lệ tử vong do COVID trên toàn cầu đã giảm xuống từ mức cao nhất là hơn 100.000 người mỗi tuần vào tháng 1 năm 2021 xuống chỉ còn hơn 3.500 người mỗi tuần kể từ ngày 24 tháng 4 năm 2023, theo dữ liệu của WHO. Điều này phản ánh việc tiêm chủng rộng rãi, khả năng điều trị tốt hơn và mức độ dân số miễn dịch do lây nhiễm trước đó.

Kết thúc tình trạng khẩn cấp có thể có nghĩa là các nỗ lực hợp tác hoặc tài trợ quốc tế cũng chấm dứt hoặc chuyển trọng tâm, mặc dù nhiều nước đã thích nghi khi đại dịch rút đi ở các khu vực khác nhau.

"Trận chiến vẫn chưa kết thúc. Chúng ta vẫn còn những điểm yếu và những điểm yếu mà chúng ta vẫn có trong hệ thống của mình mà sẽ bị virus này hoặc virus khác phơi bày. Và nó cần phải được khắc phục", giám đốc khẩn cấp của WHO Michael Ryan cho biết.

Vẫn cần thận trọng

WHO không tuyên bố sự bắt đầu hay kết thúc của đại dịch. “Trong hầu hết các trường hợp, đại dịch thực sự kết thúc khi đại dịch tiếp theo bắt đầu”, Ryan nói.

Năm ngoái, Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết đại dịch đã qua. Giống như một số quốc gia khác, Mỹ đã bắt đầu dỡ bỏ tình trạng khẩn cấp trong nước đối với COVID, chính thức kết thúc vào ngày 11 tháng 5 tới, nghĩa là họ sẽ ngừng thanh toán vắc xin và xét nghiệm cho nhiều người và chuyển trách nhiệm sang thị trường thương mại.

Liên minh châu Âu cũng cho biết vào tháng 4 năm ngoái rằng giai đoạn khẩn cấp của đại dịch đã kết thúc và các khu vực khác cũng đã thực hiện các bước tương tự.

Quyết định này cũng cho thấy các cố vấn của WHO tin rằng một biến thể virus Corona mới và nguy hiểm hơn khó có thể xuất hiện trong những tháng tới, mặc dù loại virus này vẫn không thể đoán trước.

"Tôi sẽ không ngần ngại triệu tập một ủy ban khẩn cấp khác nếu COVID-19 một lần nữa khiến thế giới của chúng ta gặp nguy hiểm", Tổng giám đốc WHO Tedros nói.

Ở nhiều nơi trên thế giới, việc xét nghiệm đã giảm đi đáng kể và phần lớn mọi người đã ngừng đeo khẩu trang. Ở một số quốc gia, quy định đeo khẩu trang gần đây đã được nối lại trong thời gian tái bùng phát dịch COVID. WHO đã công bố một kế hoạch trong tuần này để tư vấn cho các quốc gia về cách chung sống lâu dài với COVID.

Các chuyên gia về bệnh truyền nhiễm cho biết, COVID sẽ tiếp tục thách thức các hệ thống y tế trên toàn thế giới trong thời gian dài, bao gồm cả hội chứng COVID kéo dài.

Mark Woolhouse, nhà dịch tễ học tại Đại học Edinburgh, cho biết: “Không ai nên coi COVID-19 không còn là vấn đề nữa… Đây vẫn là một vấn đề sức khỏe cộng đồng quan trọng và có vẻ như sẽ vẫn là một vấn đề trong tương lai gần".

Hoàng Anh (theo WHO, Reuters)