Binh sĩ Kyrgyzstan tại khu vực biên giới tranh chấp giữa hai nước - Ảnh: Reuters
Các cuộc đụng độ dọc theo biên giới tranh chấp từ lâu thường xuyên xảy ra ở hai quốc gia Trung Á này, với sự tham gia giữa lực lượng biên phòng thường hai bên. Tuy nhiên, vụ nổ súng nổ ra hôm thứ Năm (29/4) là cuộc giao tranh nặng nề nhất trong nhiều năm và làm dấy lên lo ngại rằng nó có thể leo thang thành một cuộc xung đột rộng lớn hơn.
Trong khi Kyrgyzstan báo cáo có 31 người thiệt mạng, thì Tajikistan vẫn chưa thừa nhận bất kỳ trường hợp tử vong nào sau các cuộc đụng độ nghiêm trọng hôm thứ Năm (29/4).
Các nhà lãnh đạo của cả hai bên vẫn giữ liên lạc vào thứ Sáu, đưa ra hy vọng rằng cuộc xung đột - bắt đầu sau khi các xung đột cộng đồng về một phần quan trọng của cơ sở hạ tầng sông - có thể được hạ nhiệt.
Tổng thống Sadyr Japarov của Kyrgyzstan và người đồng cấp Tajik Emomali Rakhmon đã có cuộc điện đàm vào ngày thứ Sáu (30/4) và đồng ý gặp nhau vào nửa cuối tháng 5.
“Các nguyên thủ quốc gia nhất trí giải quyết tình hình hiện nay bằng các biện pháp hòa bình”, tuyên bố từ phủ Tổng thống Kyrgyzstan cho biết.
Giám đốc an ninh quốc gia Kyrgyzstan Kamchybek Tashiyev nói rằng ông đã gặp người đồng cấp Tajik Saimumin Yatimov về "lãnh thổ trung lập" tại biên giới vào hôm thứ Sáu.
Ông Tashiyev cam kết rằng các vấn đề về biên giới chung của họ sẽ được giải quyết "trong vài ngày tới".
Trong một tuyên bố hiếm hoi từ Tajikistan, cơ quan báo chí của chính quyền khu vực Sughd nói rằng một nhóm công tác chung Kyrgyz-Tajik "đang nỗ lực với hy vọng hòa bình và hữu nghị".
Các nhà chức trách địa phương ở khu vực Batken phía tây nam của Kyrgyzstan cho biết, việc nổ súng dọc theo biên giới chung vẫn diễn ra "định kỳ" bất chấp lệnh ngừng bắn.
Theo chính quyền Kyrgyzstan, hơn 10.000 công dân Kyrgyzstan đã được sơ tán khỏi hai quận giáp biên giới với Tajikistan, nơi chiến sự diễn ra dữ dội nhất.
Hơn một phần ba biên giới của hai quốc gia nghèo khó và nhiều rừng núi đang bị tranh chấp, với khu vực xung quanh vùng đất Vorukh của Tajik, nơi nổ ra xung đột hôm thứ Năm, là một điểm nóng xảy ra tranh chấp về yêu sách lãnh thổ và tiếp cận nguồn nước.
Hôm thứ Sáu, nhà lãnh đạo Shavkat Mirziyoyev của nước láng giềng Uzbekistan cho biết ông đã có cuộc hội đàm riêng qua điện thoại với nhà lãnh đạo Tajik Rakhmon và Tổng thống Kyrgyzstan Japarov nhằm xoa dịu xung đột.
Vorukh là nơi xảy ra xung đột biên giới giữa Kyrgyzstan và Tajikistan - Ảnh: Aljazeera
Nhiều tổn thất sau cuộc đấu súng qua biên giới
Kyrgyzstan hôm thứ Sáu (30/4) đã công bố một danh sách chi tiết các tài sản trong khu vực Batken của họ đã bị hư hại, làm nổi bật quy mô và tính chất nghiêm trọng của các cuộc đụng độ dọc theo biên giới.
Trong số các tài sản có một đồn biên phòng, hơn 20 ngôi nhà, một trường học, tám cửa hàng và một sòng bạc, Bộ Tình trạng khẩn cấp Kyrgyzstan cho biết.
Theo chính quyền vùng Batken, hàng nghìn người được sơ tán khỏi các ngôi làng ở trung tâm của cuộc xung đột đã được “bố trí tại các điểm được tổ chức đặc biệt” trong trung tâm hành chính của Batken và những nơi khác.
Các đơn vị quân đội của hai nước bắt đầu đấu súng qua biên giới vào hôm thứ Năm, nhưng đã đồng ý ngừng bắn sau các cuộc đàm phán ở một số cấp chính phủ khác nhau để làm dịu giao tranh.
Ủy ban an ninh quốc gia của Tajikistan đã cho biết trước đó rằng hai công dân đã được đưa vào bệnh viện, với một người trong tình trạng nghiêm trọng. Họ cáo buộc binh lính Kyrgyzstan nổ súng vào quân Tajik tại điểm phân phối nước Golovnaya, nằm trên sông Isfara, hôm thứ Năm.
Ủy ban an ninh quốc gia của Tajikistan cho biết thường dân Kyrgyz và Tajik đã bị lôi kéo vào một cuộc tranh chấp về phần quan trọng của cơ sở hạ tầng sông vào hôm thứ Tư (28/4).
Những bất đồng về biên giới giữa ba quốc gia có chung Thung lũng Fergana màu mỡ - Kyrgyzstan, Tajikistan và Uzbekistan - bắt nguồn từ việc phân chia ranh giới dưới thời Liên Xô. Đường biên giới ngoằn ngoèo và đan xen nhau khiến một số cộng đồng bị hạn chế quyền tiếp cận với đất nước của họ.
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết hôm thứ Sáu (30/4) rằng Tổng thống Nga Vladimir Putin “quan ngại sâu sắc” về các cuộc đụng độ ở hai quốc gia nơi Moscow duy trì các căn cứ quân sự và “luôn sẵn sàng” đóng “vai trò trung gian”.
