AI sẽ thay đổi diện mạo thương mại toàn cầu, theo báo cáo của WTO
(CLO) WTO dự báo AI có thể nâng thương mại toàn cầu thêm 34–37% và GDP 13% vào 2040, nhưng rủi ro bất bình đẳng gia tăng.
Trí tuệ nhân tạo (AI) có tiềm năng thúc đẩy giá trị thương mại hàng hóa và dịch vụ toàn cầu tăng gần 40% vào năm 2040, nhưng nếu thiếu các chính sách phù hợp, công nghệ này cũng có thể làm gia tăng khoảng cách kinh tế giữa các quốc gia, theo cảnh báo từ Báo cáo Thương mại Thế giới 2025 của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) được công bố vào thứ Tư tại Geneva.
Báo cáo của WTO nhấn mạnh rằng việc giảm chi phí thương mại và nâng cao năng suất nhờ AI có thể mang lại sự tăng trưởng đáng kể cho thương mại và tổng sản phẩm quốc nội (GDP) toàn cầu vào năm 2040.
Cụ thể, thương mại toàn cầu được dự báo tăng từ 34% đến 37% tùy thuộc vào các kịch bản khác nhau, trong khi GDP toàn cầu có thể tăng từ 12% đến 13%. Bà Johanna Hill, Phó Tổng Giám đốc WTO, nhận định rằng AI có thể trở thành một điểm sáng cho thương mại trong bối cảnh môi trường giao thương ngày càng phức tạp.
Bà Hill cũng lưu ý rằng hệ thống thương mại toàn cầu hiện đang đối mặt với nhiều biến động, đặc biệt do các biện pháp áp thuế từ chính quyền Tổng thống Donald Trump.
Trong bối cảnh đó, AI đang định hình lại tương lai của nền kinh tế toàn cầu và thương mại quốc tế bằng cách giảm chi phí và tăng cường năng suất.
Các quy tắc thương mại toàn cầu do WTO quản lý tại Geneva đã phải đối mặt với những gián đoạn đáng kể trong năm nay, nhưng báo cáo chỉ ra rằng AI có thể hỗ trợ các doanh nghiệp cắt giảm chi phí trong các lĩnh vực như logistics, tuân thủ quy định và giao tiếp.
Công nghệ dịch thuật dựa trên AI được xem là một giải pháp giúp giao tiếp nhanh hơn và tiết kiệm chi phí hơn, đặc biệt mang lại lợi ích cho các nhà sản xuất và bán lẻ quy mô nhỏ, giúp họ mở rộng phạm vi tiếp cận ra thị trường toàn cầu.
Những tiến bộ này có thể thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu ở các quốc gia thu nhập thấp lên đến 11%, với điều kiện các nước này cải thiện cơ sở hạ tầng số.
Tuy nhiên, báo cáo cũng cảnh báo rằng nếu không có đầu tư mục tiêu và các chính sách toàn diện, AI có thể làm sâu sắc thêm khoảng cách hiện có giữa các nền kinh tế.
Sự phát triển và ứng dụng AI đang đặt ra những lo ngại rằng nhiều lao động, thậm chí cả các nền kinh tế, có thể bị tụt lại phía sau. Bà Ngozi Okonjo-Iweala, Tổng Giám đốc WTO, nhấn mạnh rằng các nhà hoạch định chính sách cần quản lý cẩn trọng quá trình chuyển đổi sang AI.
Theo bà, AI có thể làm thay đổi thị trường lao động, biến đổi một số công việc trong khi thay thế những công việc khác. Để quản lý những thay đổi này, các quốc gia cần đầu tư vào giáo dục, kỹ năng, đào tạo lại lao động và xây dựng các mạng lưới an sinh xã hội.
Để đảm bảo lợi ích của AI được phân phối công bằng, WTO khuyến nghị duy trì môi trường thương mại ổn định dựa trên các quy tắc của tổ chức, đồng thời giảm thuế đối với các nguyên liệu thô cần thiết cho công nghệ AI, chẳng hạn như chất bán dẫn.
Báo cáo nhấn mạnh rằng sự phối hợp toàn cầu là cần thiết để giải quyết tình trạng phân mảnh trong cách tiếp cận quản lý AI, vốn có thể cản trở cơ hội thương mại, đặc biệt đối với các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa.
Với tiềm năng to lớn nhưng cũng đi kèm những thách thức, AI đang mở ra một chương mới cho thương mại toàn cầu. Việc tận dụng công nghệ này một cách hiệu quả sẽ đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa các quốc gia và doanh nghiệp để đảm bảo sự phát triển bền vững và công bằng trong kỷ nguyên số.