Hôm qua (18/8), người đồng sáng lập Taliban Mullah Abdul Ghani Baradar và các nhân vật chủ chốt khác đã trở lại Kandahar, thành trì lâu đời của nhóm ở Afghanistan. Baradar là người đứng đầu văn phòng chính trị của Taliban ở Qatar và từng gặp Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị tại Thiên Tân vào tháng 7.

Kể từ năm 2016, Taliban được lãnh đạo bởi thủ lĩnh tối cao thứ ba của họ, Hibatullah Akhundzada, người đã tham gia lãnh đạo nhóm sau khi giảng dạy tại các trường tôn giáo. Nhiều học sinh của ông này đã trở thành chiến binh cho nhóm phiến quân Hồi giáo.

Akhundzada có một số cấp phó giám sát các vấn đề hành chính và ngoại giao. Các quyết định quan trọng được cho là do một hội đồng lãnh đạo đưa ra và được thực hiện bởi các ủy ban khác nhau phụ trách các vấn đề quân sự và tài chính.

Phát biểu tại cuộc họp báo đầu tiên kể từ khi tiếp quản Afghanistan, phát ngôn viên của Taliban Zabiullah Mujahid hôm thứ Ba (17/8) cho biết các cuộc đàm phán để chuyển giao quyền lực cho nhóm đang tiến triển. Nhóm đã lên tiếng đảm bảo rằng người dân Afghanistan, bao gồm cả phụ nữ và trẻ em, sẽ được bảo vệ.

Tuy nhiên, những lo ngại đang gia tăng về việc Afghanistan có thể trở lại thời kỳ khủng bố dưới thời Taliban trong những năm 1996 đến năm 2001, đặc biệt là khi các báo cáo xuất hiện về các chính sách cứng rắn của nhóm này.

Các chiến binh Taliban hôm thứ Tư (18/8) đã dựng các trạm kiểm soát dọc theo các con đường dẫn đến sân bay ở Kabul, đánh đập các công dân và đe dọa những người khác đang cố gắng chạy trốn khỏi đất nước, theo báo cáo của các phương tiện truyền thông Mỹ.

Ít nhất ba người chết hôm thứ Tư sau khi các tay súng Taliban nổ súng vào những người biểu tình ở thành phố Jalalabad, miền Đông nước này, Reuters đưa tin.

"Không ai sẽ làm hại bạn, không ai sẽ gõ cửa nhà bạn", người phát ngôn Mujahid nói hôm thứ Ba (17/8), nhấn mạnh rằng nhóm đã thay đổi so với lần cai trị trước.

Nhưng các video trên điện thoại thông minh của một người dân ở Kabul đăng tải trên mạng xã hội gần đây cho thấy các chiến binh Taliban tấn công vào một ngôi nhà và dùng súng đánh đập các cá nhân. Truyền thông Hoa Kỳ đưa tin rằng các chiến binh đã đột kích vào nhà và giết hại phụ nữ.

"Tôi đặc biệt lo ngại về tình trạng vi phạm nhân quyền đối với phụ nữ và trẻ em gái Afghanistan, những người lo sợ sẽ quay trở lại những ngày đen tối nhất", Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres cho biết trong một bài phát biểu hôm thứ Hai (16/8).

Một cựu nhân viên chính phủ 30 tuổi sống ở Kabul bày tỏ lo sợ về sự trả thù của Taliban, mặc dù nhóm này đảm bảo rằng sẽ không có vụ giết người trả thù nào.

"Taliban đã đến tìm tôi gần nhà tôi ba lần", anh nói. "Tôi sẽ bị giam nếu họ tìm thấy tôi. Họ chỉ đang giả vờ tôn trọng nhân quyền và tự do ngay bây giờ, và sẽ quay trở lại cách đây 20 năm trong vài tháng nữa".

Người đàn ông trước đây từng giữ chức vụ cấp cao cho biết Taliban bắt đầu tìm kiếm các cựu nhân viên chính phủ trên khắp đất nước sau khi nắm quyền kiểm soát. Ông cảnh báo rằng các cựu nhân viên chính phủ chống lại Taliban cũng như các nhà hoạt động vì quyền phụ nữ đang gặp nguy hiểm.

"Tôi đã nói dối gia đình rằng tôi sẽ rời khỏi đất nước vào ngày 16/8 và hiện đang trốn tại nhà một người bạn của tôi ở Kabul", anh nói.

Taliban đã không đưa ra một kế hoạch chi tiết về quản trị trong các cuộc đàm phán hòa bình với chính phủ Afghanistan được tổ chức một cách nghiêm túc vào tháng 9 năm 2020. Điều này tiếp tục diễn ra bằng các cuộc đàm phán với cựu Tổng thống Hamid Karzai và các quan chức cũ khác vào thứ Tư (18/8) về việc thành lập một chính phủ mới, nhưng các bên vẫn chưa cho thấy rõ ràng về một Afghanistan mới sẽ thế nào.