Báo cáo tại Hội nghị, ông Đinh Thế Phúc, Phó cục trưởng Cục Điều tiết điện lực, Bộ Công Thương cho biết, thực hiện Lộ trình đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, thị trường phát điện cạnh tranh chính thức đưa vào vận hành từ ngày 01 tháng 7 năm 2012.

Trải qua 5 năm vận hành, đến nay, thị trường phát điện cạnh tranh đã đạt được các kết quả tích cực. Tính đến hết tháng 6 năm 2017, số lượng các nhà máy điện tham gia giao dịch trên thị trường là 76 nhà máy với tổng công suất đặt 20.728 MW, tăng 2,45 lần so với thời điểm mới vận hành thị trường vào tháng 7/2012 (chỉ có 31 nhà máy điện).

Công tác vận hành thị trường phát điện cạnh tranh được đảm bảo an toàn, liên tục. Hệ thống điện tiếp tục được vận hành tin cậy, cung cấp đủ điện cho phát triển kinh tế xã hội. Các thông tin về kế hoạch vận hành thị trường điện năm/tháng/tuần, vận hành thị trường điện, tình hình vận hành hệ thống điện đã được công bố đầy đủ cho các thành viên tham gia thị trường, góp phần giúp tăng tính minh bạch, công bằng trong việc huy động nguồn điện.

Các đơn vị phát điện đã nhận thức được tầm quan trọng, chủ động hơn trong công tác vận hành, rút ngắn thời gian sửa chữa bảo dưỡng, cắt giảm chi phí vận hành, chủ động trong chào giá nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất của đơn vị, góp phần nâng cao hiệu quả chung của toàn hệ thống.

Song song với công tác củng cố và phát triển thị trường phát điện cạnh tranh, Bộ Công Thương đã xây dựng và ban hành kế hoạch vận hành thị trường bán buôn điện thí điểm năm 2016, tạo cơ sở để đưa thị trường bán buôn điện thí điểm vào vận hành từ ngày 1/1/2016.

Trên cơ sở kết quả thí điểm năm 2016, Bộ Công Thương đã tiếp tục ban hành kế hoạch vận hành thị trường bán buôn điện thí điểm năm 2017.

Với việc vận hành thí điểm thị trường bán buôn điện cạnh tranh trong thời gian vừa qua là cơ sở để đánh giá tính phù hợp của các cơ chế vận hành thị trường bán buôn điện theo thiết kế chi tiết đã được ban hành tại Quyết định 8266/QĐ-BCT ngày 10 tháng 8 năm 2015. Đồng thời, trong giai đoạn vận hành thí điểm, các đơn vị thành viên thị trường đã từng bước làm quen với các cơ chế mới, đào tạo nâng cao năng lực.

Doanh nghiệp nói gì?

Theo hầu hết đại diện các doanh nghiệp tham gia thị trường bán buôn điện cạnh tranh, họ đang gặp vướng mắc trong việc chào giá và quy định vận hành liên hồ chứa, vấn đề thanh toán…

"Trong khi công tác chào giá trên thị trường được thực hiện từ hôm trước thì hôm sau theo quy trình vận hành liên hồ chứa phải phát điện để xả nước cho hạ du dẫn đến ảnh hưởng hoạt động của nhà máy. Công tác vận hành các nhà máy thủy điện khi có nước về cũng như yêu cầu tích nước từ sau ngày 15/11 gây khó khăn cho các doanh nghiệp do tình hình thời tiết hiện nay đã có nhiều diễn biến bất thường, các doanh nghiệp đề nghị nên có quy định cơ chế tính toán chào giá lại cũng như điều chỉnh sớm thời gian tích nước hồ chứa…", lãnh đạo một doanh nghiệp kinh doanh điện cho hay.

Ông Nguyễn Quốc Trung, Trưởng phòng điều hành thị trường điện - Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia (A0) cho biết, năm 2016 thủy điện chiếm tỷ lệ sản lượng điện phát trên thị trường là 35% thì năm 2017 chỉ riêng mùa khô thì tỷ lệ này cũng chiếm 35%.

"Điều đó thể hiện sự bất thường do biến động của thời tiết, điều này rõ ràng ảnh hưởng không nhỏ đến công tác điều hành thị trường, bởi việc chào giá và huy động của các nhà máy điện bị phụ thuộc vào nhu cầu hành vi của thị trường, còn mức nước của các hồ thủy điện lại phụ thuộc vào yếu tố tự nhiên.

Đồng thời hiện nay tỷ lệ kết nối tín hiệu SCADA từ các đơn vị phát điện đã tăng nhưng chưa đầy đủ dẫn đến khó khăn trong điều độ, giám sát, áp dụng EMS, gây sai số trong việc dự báo phụ tải, hạn chế tự động hóa các thao tác. Thời gian tới, A0 mong muốn nhận được sự hợp tác chặt chẽ của các đơn vị phát điện trong vận hành hệ thống SCADA", ông Trung chia sẻ.

Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng yêu cầu Cục Điều tiết Điện lực là đầu mối tham mưu cho lãnh đạo Bộ trong việc hình thành và phát triển thị trường điện, hoàn thiện các khung khổ pháp lý liên quan đến vận hành thị trường phát điện cạnh tranh, đẩy mạnh hơn nữa công tác đào tạo, phát triển bộ máy nguồn nhân lực để năm 2019 khi đưa vào thị trường bán buôn điện cạnh tranh vận hành chính thức được thông suốt và đạt được kết quả cao nhất. Các nhà máy điện phải tuân thủ bảo đảm an toàn vận hành liên hồ chứa, đảm bảo điều tiết nước trong mùa mưa lũ cũng như mùa khô và phù hợp với việc phát điện.

Bảo Quyên