Ashok Jain (tên đã thay đổi) có kết quả xét nghiệm dương tính với COVID-19 vào ngày 30/4. Khi nồng độ oxy của ông ấy giảm xuống mức thấp nguy hiểm, gia đình đã đưa ông đến một bệnh viện nhỏ ở Indore, thuộc bang Madhya Pradesh phía tây trung tâm. Ngày 2/5, ông gọi con rể lên và nói lời cuối cùng: "Xin hãy đưa tôi ra khỏi đây, nếu không tôi sẽ chết".

Jain chết vào ngày hôm sau.

Prajakta (tên đã thay đổi), một người họ hàng của ông Jain, đổ lỗi cho việc chính quyền thiếu đầu tư vào ngành y tế là lý do chính khiến ông tin rằng Ấn Độ sẽ không thể sớm đợt dịch đang bùng phát.

Ông Prajakta nói rằng: “Trước đây, Ấn Độ đã không đầu tư vào hệ thống chăm sóc sức khỏe của mình, điều này cuối cùng đã dẫn đến sự sụp đổ của hệ thống ngày nay”.

Ông cho rằng một số bệnh viện tiếp nhận bệnh nhân trong khi biết rõ rằng họ thiếu các phương tiện để điều trị bệnh nhân COVID-19.

Thật không may, câu chuyện của Jain không phải là duy nhất. Chính phủ Ấn Độ đã bị chỉ trích dữ dội vì cách xử lý đại dịch và không thể kiểm soát sự lây lan của các ca nhiễm trùng và tử vong do một đột biến mới.

'Việc kiểm soát sẽ diễn ra chậm chạp và đau đớn'

Theo ông Oommen C. Kurian, người đứng đầu Sáng kiến ​​Y tế tại Tổ chức Nghiên cứu Người quan sát (ORF), một tổ chức tư vấn của Ấn Độ, việc kiểm soát đại dịch sẽ là một "quá trình chậm chạp và đau đớn".

"Chúng ta có thể đã hạn chế số ca tử vong do COVID-19 bằng cách tiêm chủng tích cực cho người già và các nhóm nguy cơ cao khác. Cùng với việc tiêm chủng, giờ đây chúng ta phải nhấn mạnh đến phân khúc chăm sóc sức khỏe và giãn cách xã hội, nếu chúng ta muốn ngăn chặn tình tình huống tương tự trong làn sóng tiếp theo", ông nói.

Cố vấn khoa học chính của chính phủ Ấn Độ, ông K. Vijay Raghavan, đã cảnh báo về làn sóng thứ ba, mặc dù ông nói rằng mốc thời gian vẫn chưa rõ ràng.

Tiến sĩ Sharad Kumar (tên đã thay đổi), một bác sĩ tại Bhagalpur, Bihar, tin rằng đợt thứ hai sẽ kết thúc sau bảy đến tám tuần.

"Nếu bạn nhìn vào lịch sử của các đại dịch, thường có đợt thứ hai và sau đó là đợt thứ ba", ông Kumar cho biết. "Nhưng COVID là một loại virus ảnh hưởng đến hệ hô hấp nên rất khó để ngăn chặn. Nếu nhiều người bị nhiễm, điều đó sẽ tạo cơ hội cho virus đột biến".

Ông cho biết một trong những giải pháp là tạo ra các vùng ngăn chặn vi mô để ngăn chặn sự lây lan của virus.

"Cuối cùng, chúng ta phải giảm tải cho hệ thống chăm sóc sức khỏe bằng cách đảm bảo rằng các ca bệnh nhẹ không chuyển nặng. Chúng ta cũng cần buộc chính phủ phải chịu trách nhiệm về việc đấu thầu các nhà máy ôxy đã được phê duyệt vào năm ngoái", ông Kumar nói.

Đầu tư chăm sóc sức khỏe không đủ

Tiến sĩ Vandana Prasad, một bác sĩ nhi khoa và sức khỏe cộng đồng, tin rằng mặc dù chính phủ Ấn Độ đã có một năm để chuẩn bị cho kịch bản hiện tại, nhưng ngân sách gần đây nhất không bao gồm đầu tư quan trọng vào hệ thống chăm sóc sức khỏe.

"Hệ thống chăm sóc sức khỏe của Ấn Độ hiện đang tồi tệ đến mức không thể đáp ứng các nhu cầu cơ bản. Để ngăn chặn đại dịch trong tương lai hoặc bùng phát dịch bệnh, chúng ta phải đầu tư chủ yếu vào chăm sóc sức khỏe, trả lương cho nhân viên chăm sóc sức khỏe và ký hợp đồng vĩnh viễn cho họ", tiến sĩ Prasad. "Trên hết, chính phủ phải nâng cấp kế hoạch chống dịch nếu họ muốn cải thiện khả năng ứng phó trong tương lai với một làn sóng khác", cô nói.

Tiến sĩ Antony K.R., một nhà tư vấn sức khỏe cộng đồng tại Kochi, Kerala, tin rằng Ấn Độ nên đầu tư khoảng 5% GDP vào chăm sóc sức khỏe nếu muốn ngăn chặn một sự sụp đổ khác của ngành y tế. “Ấn Độ có thể bắt đầu quản lý phi tập trung hệ thống y tế công cộng của mình lên đến cấp huyện, để chuẩn bị cho làn sóng tiếp theo", ông nói.

Các quan chức nên tập trung vào việc đưa ra các hướng dẫn kỹ thuật ở cấp quốc gia, đảm bảo "cung cấp đầy đủ ôxy y tế và thuốc men", đồng thời củng cố hệ thống phân phối công cộng "để ngăn ngừa tử vong do đói và cho phép người dân tham gia chống dịch", tiến sỹ Antony K.R đánh giá. 

Tiến sỹ Antony K.R cho biết thêm, "Chúng ta phải tạo ra một môi trường làm việc thuận lợi cho các bác sĩ, y tá và nhân viên chăm sóc sức khỏe như kỹ thuật viên phòng thí nghiệm và kỹ thuật viên chụp X-quang trong các cơ quan y tế của chính phủ, để củng cố hệ thống y tế công cộng của chúng ta thay vì phụ thuộc vào tư nhân". 

Ví dụ, ông nói, Kerala đã nhận được nhiều lời khen ngợi vì đã xử lý thành công đại dịch. Tiểu bang đã hạn chế sự lây lan của bệnh vào năm ngoái thông qua một hệ thống theo dõi sức khỏe và theo dõi tiếp xúc hiệu quả.

"Tại Kerala, bạn có thể thấy dữ liệu giám sát được tải lên theo thời gian thực trên các cổng thông tin. Nhà nước cũng đã củng cố hệ thống chăm sóc sức khỏe cộng đồng của mình thông qua sự tham gia của cộng đồng ở cấp cơ sở, đây là điều bạn khó thấy ở các bang như Uttar Pradesh", ông cho hay.

Một số chuyên gia tin rằng Ấn Độ có thể ngăn chặn sự lây lan của virus thông qua thông điệp chính phủ nhất quán và tập trung. Những người chỉ trích nói rằng một bài phát biểu duy nhất của Thủ tướng Narendra Modi, kêu gọi mọi người ở nhà, là không đủ.

Theo ông Govindrah Ethiraj, người sáng lập IndiaSpend.com, một trang web báo chí quan tâm đến công chúng, một trong những "thất bại lớn nhất" của Ấn Độ là lĩnh vực truyền thông.

"Chính phủ nên tích cực khuyên người dân không tổ chức các sự kiện như đám cưới và tụ tập đông người, bao gồm cả các cuộc biểu tình chính trị và lễ hội tôn giáo", ông Ethiraj nói. "Nếu bạn nhìn vào lịch sử, dịch AIDS và bệnh bại liệt đã được giải quyết thông qua truyền thông chất lượng cao ở cấp quốc gia. Với COVID-19, chúng ta đã thất bại trong việc truyền tải những thông điệp cơ bản nhất như đeo khẩu trang hay giãn cách xã hội".