Ngày 22/11, Sở Giao thông Vận tải Hà Nội phối hợp với Ngân hàng Thế giới (World Bank), Trường Đại học Giao thông vận tải tổ chức tọa đàm "Hướng đến hệ thống giao thông Hà Nội thông minh và bền vững". 

Theo Giám đốc Sở Giao thông Vận tải Hà Nội Nguyễn Phi Thường, hệ thống giao thông được coi là huyết mạch của nền kinh tế, là bộ mặt của đô thị. Trong thời gian qua, lãnh đạo Thành phố luôn rất quan tâm đến phát triển hệ thống giao thông thủ đô Hà Nội sao cho hiện đại, đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân. Phát triển hệ thống giao thông thông minh và bền vững là xu hướng của tất cả các đô thị trên thế giới và Hà Nội.  

UBND Thành phố cũng đã giao cho Sở Giao thông Vận tải chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan trong công tác tổ chức, quản lý điều hành giao thông; ứng dụng khoa học, công nghệ trong quản lý, điều hành giao thông, xây dựng Hệ thống Giao thông thông minh trong Thành phố thông minh.

Trên cơ sở đó, Sở Giao thông Vận tải Hà Nội đã lựa chọn trường Đại học Giao thông Vận tải, cơ sở đào tạo và nghiên cứu hàng đầu trong cả nước về lĩnh vực Giao thông Vận tải là đơn vị tư vấn “Xây dựng Đề án giao thông thông minh trên địa bàn thành phố Hà Nội”.

Đề án nhằm đưa ra khung kiến trúc hệ thống, chiến lược và các giải pháp về cơ chế chính sách, về công nghệ và đầu tư nhằm mục tiêu xây dựng hệ thống giao thông Thủ đô Hà Nội an toàn, thông minh, hiện đại, bền vững. Đồng thời, Đề án là cơ sở để quản lý đầu tư các dự án ứng dụng giao thông thông minh trong tương lai. 

 Đến nay, Đề án đã cơ bản hoàn thành các nội dung được giao. Sở Giao thông Vận tải xác định xây dựng hệ thống giao thông thông minh, bền vững cho thành phố Hà Nội là công việc có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, cần khẩn trương thực hiện nhưng do đây là nội dung hết sức mới, nên cũng cần thận trọng, tham khảo rộng rãi các kinh nghiệm và ý kiến đóng góp của các chuyên gia trong, ngoài nước. 

Phát biểu tại tọa đàm, GS.TS. Lê Hùng Lân -Chủ nhiệm đề án cho rằng phải phát triển hệ thống giao thông thông minh là một trong các trụ cột chính để xây dựng TP thông minh.

Theo đó, ITS (hệ thống giao thông thông minh) sẽ có 4 phần chính, gồm người dùng ITS; phương tiện giao thông tích hợp thiết bị thông minh; cơ sở hạ tầng giao thông thông minh và trung tâm điều hành, giám sát giao thông TP.

GS.TS Lê Hùng Lân lý giải, người dùng ITS chính là người dân tham gia giao thông và người quản lý, điều hành giao thông. Người dùng không những là đối tượng thụ hưởng dịch vụ ITS mà còn là chủ thể tham gia, đóng góp thông tin cho ITS.

Tuy nhiên, việc triển khai hệ thống giao thông thông minh trên còn gặp nhiều thách thức bởi hiện tỉ lệ đất cho giao thông ít, vận tải công cộng, giao thông xanh chưa phát triển và đáp ứng được nhu cầu của người dân.

Ngoài ra các ứng dụng giao thông thông minh ở Hà Nội và cơ sở hạ tầng như trung tâm điều khiển, thiết bị ngoại vi còn thiếu cũng là một rào cản lớn.

GS.TS. Lê Hùng Lân, Chủ nhiệm Đề án nghiên cứu "Giao thông thông minh trên địa bàn thành phố Hà Nội" cho rằng, lộ trình phát triển giao thông thông minh ở Hà Nội nên chia thành 3 giai đoạn.

Trong đó, giai đoạn 1 từ năm 2024-2026 sẽ xây dựng trung tâm quản lý và điều hành giao thông thành phố; đầu tư lắp đặt hệ thống thiết bị ngoại vi giao thông thông minh; kết nối nguồn dữ liệu; thẻ vé liên thông.

Giai đoạn 2 từ năm 2027-2030 sẽ triển khai thu phí nội đô giai đoạn 1. Bên cạnh đó, xây dựng trung tâm điều hành giao thông thông minh tích hợp thành phố Hà Nội; đổi mới phương thức quản lý; phát triển các ứng dụng giao thông thông minh cơ bản; đầu tư lắp đặt hệ thống thiết bị ngoại vi giao thông thông minh.

Giai đoạn 3 đến năm 2045 sẽ triển khai thu phí nội đô giai đoạn 2, đồng thời vận hành, khai thác hiệu quả giao thông thông minh thành phố; hoàn thiện cơ sở hạ tầng giao thông thông minh và tăng cường các ứng dụng khai thác dữ liệu giao thông số.

Hà Nội hiện nay có 1,1 triệu ô tô, 6,7 xe máy khoảng 8 triệu phương tiện. Dân số mỗi năm tăng thêm 200.000 người (tương đương với một huyện lớn). Số lượng ô tô tăng khoảng 10%, xe máy tăng 3%, tổng xe tăng khoảng 4%.

Theo thống kê của nhóm xây dựng Đề án, ùn tắc giao thông trong giờ cao điểm là phổ biến trong thành phố. Năm 2022 có tổng số 35 điểm ùn tắc trong giờ cao điểm, đã xử lý được 8/35 điểm. Năm 2023 có tổng số 37 điểm ùn tắc, đến nay đã xử lý được 9/37 điểm. Một số nghiên cứu cho thấy, thiệt hại do ùn tắc giao thông đối với Hà Nội dao động từ 1-1,2 tỷ USD/năm.

PV